កម្ពុជា មានពលរដ្ឋគ្រប់អាយុធ្វើការជិត ១០លាននាក់ គឺជាប្រទេសដែលពោរពេញដោយកម្លាំងពលកម្ម ក៏ប៉ុន្តែកង្វះខាតព័ត៌មានទីផ្សារការងារ នៅតែជាបញ្ហាប្រឈមសំខាន់សម្រាប់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍមួយនេះ។ កង្វះខាតព័ត៌មានទីផ្សារការងារ គឺជាឧបសគ្គរារាំងមិនឲ្យអ្នកស្វែងរកការងារធ្វើ ទទួលបានឱកាសការងារសមស្របតាមជំនាញ និងបង្កើតឲ្យមានភាពមិនស៊ីគ្នារវាងតម្រូវការ និងការផ្គត់ផ្គង់កម្លាំងពលកម្ម។
អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយដែលកម្ពុជា ជួបប្រទះបញ្ហាកង្វះខាតព័ត៌មានទីផ្សារការងារ ហើយការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានទីផ្សារការងារទៅដល់អ្នកស្វែងរក និងអ្នកផ្តល់ការងារទៀតសោត ក៏ហាក់នៅមានកម្រិតនៅឡើយ។
ការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានទីផ្សារការងារ ភាគច្រើនធ្វើឡើងតាមរយៈគេហទំព័រ ដូចជាគេហទំព័ររបស់ទីភ្នាក់ងារជាតិមុខរបរ និងការងារ គេហទំព័របងធំ (Bongthom) និងគេហទំព័រអេវើចប (Everjobs) ជាដើម។
អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក ង៉ែត ជូ ដែលធ្លាប់បានសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីបញ្ហាការងារដែរនោះយល់ឃើញថា ការផ្សព្វផ្សាយបែបនេះ គឺសម្រាប់តែអ្នកមានចំណេះដឹង និងជំនាញច្បាស់លាស់ប៉ុណ្ណោះ តែមិនអាចឆ្លើយតបនឹងលក្ខខណ្ឌរបស់កម្មករដែលមានជំនាញទាប ឬអ្នកគ្មានជំនាញនោះទេ៖ «»។
កម្ពុជា មានស្ថាប័នផ្តល់សេវាការងារពិសេសមួយ គឺទីភ្នាក់ងារជាតិមុខរបរ និងការងារ (NEA)។ ទីភ្នាក់ងារប្រតិបត្តិការពិសេសនេះ មានភារកិច្ចផ្តល់សេវាការងារ ដោយភាពងាយស្រួល គុណភាព និងប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ដល់អ្នកស្វែងរកការងារធ្វើ និយោជក អ្នកផ្តល់ការអប់រំបណ្តុះបណ្តាល និងសាធារណជនទូទៅ។
ទីភ្នាក់ងារជាតិមុខរបរ និងការងារ ផ្តល់សេវាការងារ និងព័ត៌មានទីផ្សារការងារដល់អ្នកប្រើប្រាស់ទាំងអស់ដោយឥតគិតថ្លៃ តាមរយៈប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតដែលរួមមានគេហទំព័រ និងបណ្ដាញសង្គម និងមជ្ឈមណ្ឌលការងារចំនួន ១១កន្លែងនៅតាមរាជធានី-ខេត្តមួយចំនួន។ អ្នកស្វែងរកការងារធ្វើ និយោជក និងអ្នកផ្តល់ការអប់រំបណ្តុះបណ្តាល គឺជាក្រុមគោលដៅសំខាន់នៃការផ្តល់សេវារបស់ទីភ្នាក់ងារជាតិមុខរបរ និងការងារ។
ទោះបីជាយ៉ាងណា លោក ង៉ែត ជូ មើលឃើញថា មជ្ឈមណ្ឌលការងារទាំងនោះមិនទាន់អាចផ្តល់សេវាកម្មការងារ និងព័ត៌មានទីផ្សារការងារបានពេញលេញដល់អ្នកស្វែងរកការងារធ្វើនៅឡើយ៖ «»។
កង្វះខាតព័ត៌មានទីផ្សារការងារ ត្រូវបានអ្នកជំនាញអះអាងថា បណ្ដាលឲ្យមានភាពមិនស៊ីគ្នារវាងកម្លាំងពលកម្ម និងតម្រូវការទីផ្សារការងារ។
ចំណែករបាយការណ៍ស្ទង់មតិរបស់ទីភ្នាក់ងារជាតិមុខរបរ និងការងារ ដែលបានចេញផ្សាយជាបន្តបន្ទាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៣ មកនោះ ក៏បង្ហាញដែរថា វិស័យអប់រំ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ មិនទាន់បានផលិតធនធានមនុស្សដែលមានជំនាញពេញលេញ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងកំណើនតម្រូវការកម្មករជំនាញនៅឡើយទេ។
និយោជកនៅតែត្អូញត្អែរថា ពួកគេពិបាកស្វែងរកបុគ្គលិកដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិពេញលេញអាចបំពេញមុខងារបាន ព្រោះអ្នកដាក់ពាក្យធ្វើការ និងបុគ្គលិកដែលកំពុងបំពេញការងារជាច្រើននាក់ មិនមានជំនាញគ្រប់គ្រាន់។ ជំនាញដែលពួកគេខ្វះខាតនោះ ភាគច្រើនគឺជាជំនាញទន់ ដូចជាជំនាញភាសាបរទេស ជំនាញប្រាស្រ័យទាក់ទងផ្ទាល់មាត់ និងសំណេរ ជំនាញអនុវត្តជាក់ស្តែង ជំនាញសម្របសម្រួលកិច្ចការអតិថិជន ជំនាញដោះស្រាយបញ្ហា ជំនាញរៀបចំគម្រោង ជំនាញផ្នែកកុំព្យូទ័រ ជំនាញធ្វើការងារជាក្រុម ជំនាញផ្នែកគណនាលេខ និងជំនាញផ្នែករដ្ឋបាល ជាដើម។
បន្ថែមពីលើនេះ ទីភ្នាក់ងារជាតិមុខរបរ និងការងារ បានសិក្សាស្រាវជ្រាវលើវិស័យធំៗចំនួន ១០ ដែលរួមចំណែកជួយបង្កើនផលិតផលក្នុងស្រុក និងជាវិស័យសំខាន់នៃការបង្កើតការងារនៅកម្ពុជា។ វិស័យទាំងនោះរួមមាន វិស័យផលិតអាហារ និងភេសជ្ជៈ វិស័យវាយនភ័ណ្ឌកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង វិស័យផលិតជ័រកៅស៊ូ និងប្លាស្ទិក វិស័យសំណង់ វិស័យហិរញ្ញវត្ថុ និងធានារ៉ាប់រង វិស័យសណ្ឋាគារ វិស័យដឹកជញ្ជូន គ្រប់គ្រងឃ្លាំង និងភស្តុភារ វិស័យសុខាភិបាល វិស័យអប់រំ ព្រមទាំងវិស័យបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងទំនាក់ទំនង។
ការសិក្សាបង្ហាញថា ក្នុងវិស័យទាំង ១០ នោះ មានមុខងារខ្លះដែលនិយោជកត្រូវការ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកចេះមានតិចបំផុត។ មុខងារទាំងនោះរួមមាន អ្នកដំឡើង និងបញ្ជាគ្រឿងម៉ាស៊ីន និងគ្រប់គ្រងរោងចក្រ អ្នកគ្រប់គ្រងទូទៅ បុគ្គលិកផ្នែកលក់ និងបម្រើសេវាកម្ម ព្រមទាំងអ្នកជំនាញការផ្នែកបច្ចេកទេស និងស្រាវជ្រាវ។
ការខ្វះអ្នកជំនាញទាំងនេះ បង្កផលប៉ះពាល់ជាច្រើនដូចជា ធ្វើឲ្យយឺតយ៉ាវការផលិតទំនិញ និងសេវាកម្ម បង្កើនបន្ទុកការងារកាន់តែច្រើនដល់បុគ្គលិកផ្សេង ការបញ្ជាទិញត្រូវធ្លាក់ទៅក្រុមហ៊ុនដទៃ ឬគុណភាពមិនស្របតាមស្តង់ដារ ជាដើម។ ហេតុនេះហើយ ទើបនិយោជកភាគច្រើនសម្រេចជ្រើសរើសបុគ្គលិកជាប់កិច្ចសន្យា មួយចំនួនជ្រើសរើសបុគ្គលិកមិនមែនជាជនជាតិខ្មែរ និងនិយោជកខ្លះទៀតផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលបន្ថែមដល់បុគ្គលិករបស់ខ្លួន។
អ្នកស្វែងរកការងារធ្វើមួយចំនួនបញ្ជាក់ថា ពួកគេមិនសូវបានដឹងអំពីព័ត៌មានទីផ្សារការងារឡើយ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យពួកគេខកខានទទួលបានឱកាសការងារស្របទៅតាមជំនាញរបស់ខ្លួន។ ហើយខ្លះទៀត ក៏មិនបានដឹងដែរថា តើមុខជំនាញអ្វីខ្លះដែលស្របតាមតម្រូវការទីផ្សារការងារ។ ពួកគេក៏បង្ហាញភាពស្ទាក់ស្ទើរក្នុងចិត្តដែរអំពីសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន បើទោះជាយល់ថា ការងារមានច្រើនក៏ដោយ៖ «»។
ព័ត៌មានទីផ្សារការងារមានសារសំខាន់ណាស់សម្រាប់អ្នកស្វែងរកការងារ និងអ្នកចង់ផ្លាស់ប្ដូរការងារថ្មី។ ហេតុដូចនេះហើយបានជានៅតាមបណ្ដាប្រទេសជាច្រើន ព័ត៌មានទីផ្សារការងារត្រូវបានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពជាញឹកញាប់។
កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ប្រទេសថៃ ដែលបានស្រូបយកកម្លាំងពលកម្មដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ពីកម្ពុជា នោះ ទើបនឹងបានប្រកាសអំពីការសើរើមើលឡើងវិញនូវបញ្ជីមុខរបរសម្រាប់ពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន បន្ទាប់ពីខកខានមិនបានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពជាច្រើនឆ្នាំមកហើយនោះ។ ការសម្រេចរបស់ប្រទេសខ្លាសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីមួយនេះ គឺដើម្បីឲ្យបញ្ជីមុខរបរនោះមានភាពប្រសើរឡើង ដែលឆ្លើយតបទៅនឹងលក្ខខណ្ឌសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់ខ្លួន។
អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក ង៉ែត ជូ ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គួរតែវិនិយោគឲ្យបានច្រើនលើការស្រាវជ្រាវអំពីព័ត៌មានទីផ្សារការងារ ព្រោះកម្ពុជា មានកម្លាំងពលកម្មច្រើន ដែលនេះគឺជាគន្លឹះនៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិ មិនអាចបណ្តែតបណ្តោយដូចពេលបច្ចុប្បន្នឡើយ៖ «»។
គោលនយោបាយជាតិស្ដីពីមុខរបរ និងការងារ ឆ្នាំ២០១៥-២០២៥ របស់ក្រសួងការងារ បញ្ជាក់ថា កំណើនការងារនៅកម្ពុជា ភាគច្រើនត្រូវបានស្រូបយកដោយវិស័យកសិកម្ម និងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ។
ក៏ប៉ុន្តែ អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ (ILO) រកឃើញថា ការងារក្នុងវិស័យក្រៅប្រព័ន្ធភាគច្រើនទទួលបានប្រាក់កម្រៃតិច និងមានលក្ខខណ្ឌមិនល្អនៅឡើយ ហើយកម្មករក្នុងវិស័យកសិកម្មវិញកាន់តែទទួលបានការអប់រំតិច និងមានឱកាសស្តួចស្តើង ឬក៏គ្មានឱកាសតែម្តង ដើម្បីទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ។
អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា ធ្លាប់បានលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួនថា នៅចំពោះរចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ដែលមានការផ្លាស់ប្ដូរ វាមិនត្រឹមតែចាំបាច់សម្រាប់កម្ពុជា ក្នុងការស្រូបយកកម្លាំងពលកម្មដែលកំពុងកើនឡើងនោះទេ តែវាក៏ចាំបាច់ក្នុងការបំពាក់បំប៉នប្រជាជនវ័យក្មេងរបស់ខ្លួន ដើម្បីត្រៀមសម្រាប់ទីផ្សារការងារនៅពេលអនាគតផងដែរ៕
