មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងជនជាតិដើមភាគតិចនៅខែត្រស្ទឹងត្រែង ចាត់ទុកសេចក្តីសម្រេចរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាត់ទោសឈ្មួញដ៏ល្បីឈ្មោះជាជនជាតិវៀតណាម ឈ្មោះ ហេង សំនៀង ហៅយាយព្រឿង ឲ្យជាប់ពន្ធធនាគារ ២ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ ៥០លានរៀល ថាមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ទេ និងជាការអនុវត្តច្បាប់ធូររលុង។ ពួកគេបារម្ភថា ការអនុវត្តច្បាប់ធូររលុង គឺជាការរួមចំណែកបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជា។
អ្នកធ្វើការងារពាក់ព័ន្ធធនធានធម្មជាតិ និងពលរដ្ឋនៅខែត្រស្ទឹងត្រែង មើលឃើញថា ចាប់តាំងពីអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនឈ្មួញឈើឈ្មោះ ហេង សំនៀង កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦ រហូតមកទល់ពេលនេះ ទិដ្ឋភាពជួញដូរឈើប្រណិតខុសច្បាប់នៅខែត្រស្ទឹងត្រែង ហាក់ដូចជាស្ងាត់ជាងមុន ក៏ប៉ុន្តែពួកគេបារម្ភថា ការជួញដូរឈើប្រណិតនឹងកក្រើកឡើងវិញ បើឈ្មួញឈើរូបនោះត្រូវបានដោះលែង។
ពលរដ្ឋរស់នៅក្រុងស្ទឹងត្រែង ថ្លែងសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៩ មិថុនា ថា ការកាត់ទោសរបស់តុលាការហាក់ដូចជាស្រាល និងនាំឲ្យឈ្មួញមិនរាងចាល។ លោកកត់សម្គាល់ថា ឈ្មួញរូបនោះបានជួញដូរឈើប្រណិតខុសច្បាប់នៅខែត្រស្ទឹងត្រែង ជិត ២០ឆ្នាំហើយ អាជ្ញាធរទើបតែឃាត់ខ្លួនកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៦។
លោកថា តុលាការហាក់មិនស៊ើបអង្កេតពីសាវតារជួញដូរឈើប្រណិតរបស់ឈ្មួញរូបនោះឲ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះទេ បង្កឲ្យពលរដ្ឋនៅតែមានមន្ទិល និងសង្ស័យការអនុវត្តច្បាប់របស់តុលាការ អាចពាក់ព័ន្ធអំពើពុករលួយ៖ «យាយព្រឿងនេះ តុលាការពិតជាកាត់ក្តីឲ្យគាត់ជាប់ពន្ធនាគារ ២ឆ្នាំមែន។ គាត់មិនអាចរាងទេ។ គាត់នឹងត្រឡប់មកវិញ។ ខ្ញុំជឿថាគាត់នឹងអាចរកស៊ីបំផ្លាញជាតិយើងបន្តទៀត។ ចំពោះការកាត់ទោសរបស់តុលាការ គឺអយុត្តិធម៌សម្រាប់ពលរដ្ឋ មិនត្រូវនឹងច្បាប់ទេ»។
ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ រស់នៅស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ លោក ថាន់ វ៉ន យល់ថា ការសម្រេចក្តីរបស់តុលាការ ហាក់មិនបានលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកការពារព្រៃឈើនោះទេ និងកំពុងរួមចំណែកបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជា ដែរ។ លោកថា សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការបែបនេះ គឺជាដើមចមធ្វើឲ្យពលរដ្ឋបាត់បង់ទំនុកចិត្តកាន់តែខ្លាំងឡើងលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ខណៈព្រៃឈើបានវិនាសហិនហោចស្ទើរទាំងស្រុង ដោយសារជាប់ពាក់ព័ន្ធឈ្មួញ៖ «បើយើងចង់បិទអ្នកកាន់ឈើ ទៅបិទម៉េចបាន បើអ្នកទិញនៅតែទិញហ្នឹង មកគ្រោះថ្នាក់តែពលរដ្ឋក្រីក្រ ដឹកតាមឡានតាមម៉ូតូ គឺគ្រោះថ្នាក់តែអាហ្នឹង។ ដល់មែនទែនទៅ អាអ្នកអំណាចធំៗមានគ្រឹះដុះស្លែ អត់មានគ្រោះថ្នាក់អីផង ជាក់ស្តែងដូចយាយព្រឿង ចឹង ដឹកឈើ ២០ ទៅ ៣០ឆ្នាំ ដាក់តែពីរឆ្នាំធ្វើម៉េចចឹង? ច្បាប់នោះមិនយុត្តិធម៌ទេ។ ប៉ុល ពត គេថា ប៉ុល ពត សម្លាប់មនុស្ស ដល់ជំនាន់ ហ៊ុន សែន អស់ព្រៃឈើ គឺដូចតែគ្នា»។
ឈ្មួញឈើជនជាតិវៀតណាម ឈ្មោះ ហេង សំនៀង ហៅយាយព្រឿង ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៦ ពាក់ព័ន្ធករណីចង់រំដោះឈើប្រណិតចេញពីរដ្ឋបាលព្រៃឈើអូរពងមាន់ នៅក្រុងស្ទឹងត្រែង ខែត្រស្ទឹងត្រែង។ សាលាដំបូងក្រុងភ្នំពេញ ចោទប្រកាន់ឈ្មួញរូបនោះ ៣បទល្មើស គឺបទប្រមូលអនុផលព្រៃឈើដោយគ្មានលិខិតអនុញ្ញាត បទប៉ុនប៉ងលួច និងបទប្រឆាំងនឹងអ្នករាជការសាធារណៈដោយមានស្ថានទម្ងន់ទោស។
អ្នកនាំពាក្យកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស លោក អេង ហ៊ី ថ្លែងថា សំណុំរឿងនេះជាឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់តុលាការ ហួសពីដែនសមត្ថកិច្ចរបស់អាវុធហត្ថ។ លោកថា គណៈកម្មការទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើ នៅតែបន្តស៊ើបអង្កេតរកអ្នកពាក់ព័ន្ធបទល្មើសព្រៃឈើ ហើយរហូតមកទល់ពេលនេះ សមត្ថកិច្ចបានឃាត់ខ្លួនជនល្មើសជាង ១០០នាក់ ក្នុងនោះបានអប់រំ និងបញ្ជូនទៅតុលាការ ព្រមទាំងរឹបអូសឈើប្រណិតបានចំនួនជិត ៤ពាន់ម៉ែត្រគូប៖ «ដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ យើងបានឃាត់ខ្លួនជាង ១០០នាក់ និងបានអប់រំ និងបញ្ជូនទៅតុលាការ»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលនៃសមាគមអាដហុក (ADHOC) ខែត្រស្ទឹងត្រែង លោក ហូ សំអុល ហាក់មិនអស់ចិត្តចំពោះការសម្រេចក្តីរបស់តុលាការ ដោយចាត់ទុកការកាត់ទោសនោះ គឺស្រាលពេក ថែមទាំងមិនស័ក្តិសមនឹងទម្ងន់ទោសដែលឈ្មួញរូបនោះប្រព្រឹត្ត។ លោកយល់ថា តុលាការហាក់ដូចជាមិនទាន់ស៊ើបអង្កេតឲ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះទេ ពាក់ព័ន្ធសំណុំរឿងឈ្មួញរូបនោះជួញដូរឈើល្មើសច្បាប់ច្រើនឆ្នាំមកហើយ។ បញ្ហានេះ គឺជាសញ្ញាជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់ប្រព័ន្ធច្បាប់នៅកម្ពុជា និងរឹតតែកើនឡើងនូវវប្បធម៌និទ្ទណ្ឌភាព ឬភាពគ្មានទោសពៃរ៍៖ «តុលាការគាត់មានតួនាទីបើកការស៊ើបអង្កេតបន្តទៀតបាន ដើម្បីរកបទល្មើសទៅលើបុគ្គលហ្នឹង តើចោទបន្តទៀតបានទេ? កុំពាក្យបណ្ដឹង ឬកំណត់ហេតុរបស់មន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌បញ្ជូនទៅត្រឹមណា គាត់ធ្វើការតែបណ្ដឹងនោះ។ អត់ចង់ឲ្យចឹងទេ»។
លោក ហូ សំអុល មើលឃើញថា អ្នកមានអំណាច និងឧកញ៉ាមួយចំនួនជាប់ពាក់ព័ន្ធអាជីវកម្មបទល្មើសព្រៃឈើខុសច្បាប់ជាច្រើនឆ្នាំកន្លងទៅ ក៏សមត្ថកិច្ចពុំទាន់បង្ហាញតម្រុយនៅឡើយទេ។ លោកថា ប្រព័ន្ធច្បាប់ធូររលុង នឹងនាំឲ្យឈ្មួញគេចផុតពីសំណាញ់ច្បាប់ ដែលជាផ្នែកមួយរួមចំណែកបំផ្លាញព្រៃឈើនៅកម្ពុជា៕
