![]()
ពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោតលើកឡើងថា ពួកគេនឹងប្រើសិទ្ធិបោះឆ្នោតជ្រើសរើសអ្នកដឹកនាំនៅតាមមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួនតាមរយៈការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ខាងមុខតាមឆន្ទៈដោយមិនខ្លាចការគំរាមកំហែងរបស់អ្នកនយោបាយឡើយ។ ការអះអាងរបស់ពលរដ្ឋបែបនេះ ស្របពេលមានការអំពាវនាវនៃព្រះរាជសាររបស់ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្ដម សីហមុនី ប្រាប់ពលរដ្ឋកុំឲ្យចាញ់សម្លុតគណបក្សនយោបាយរឿងបោះឆ្នោត។
ទោះមានការលើកឡើងដដែលៗពីប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថា បើគណបក្សចាញ់ឆ្នោតកើតសង្គ្រាមបង្ហូរឈាមប្រជាពលរដ្ឋដែលសិទ្ធិបោះឆ្នោតលើកឡើងស្រដៀងៗគ្នាថា ពួកគេមានទំនុកចិត្តថា សន្លឹកឆ្នោតរបស់ពួកគេមិនធ្វើឲ្យមានសង្គ្រាមឡើយ។
ពលរដ្ឋជាម្ចាស់ឆ្នោតយល់ឃើញដូចនេះ ព្រោះពួកគេជឿជាក់លើការធានារបស់ស្ដេចផែនដីដែលទ្រង់អំពាវនាវតាមរយៈព្រះរាជសាររបស់ព្រះអង្គថា ការបោះឆ្នោត គឺជាការបោះឆ្នោតដោយសម្ងាត់តាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស សូមកុំឲ្យមានការព្រួយបារម្ភពីការគាបសង្កត់ ការគំរាមកំហែង ឬការសម្លុតពីជនណាម្នាក់ ឬគណបក្សនយោបាយណាមួយឡើយ។
កំពុងអង្គុយចាំភ្ញៀវនៅម្ដុំផ្សារស្ទឹងមានជ័យ ក្រុងភ្នំពេញ លោក សុខ ភួន អ្នករត់ម៉ូតូឌុបមានស្រុកកំណើតនៅស្វាយរៀង ឲ្យដឹងអាស៊ីសេរី ដឹងថា ថ្ងៃបោះឆ្នោតលោកនឹងទៅបោះឆ្នោតនៅស្រុកកំណើត ព្រោះចង់បានជ្រើសរើសអ្នកដឹកនាំឃុំរបស់លោកដែលលោកពេញចិត្ត។ បុរសមានវ័យជាង ៣០ឆ្នាំរូបនេះ មើលឃើញថា ស្ថានភាពភាពស្រុកទេសសព្វថ្ងៃគ្មានអ្វីធ្វើឲ្យលោកភ័យខ្លាចក្នុងការបោះឆ្នោតឡើយ ទោះលោកបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សណាក្តី៖ «»។
ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ ម្នាក់ទៀត លោក ទាន ស៊ីនឿន ចង់ឃើញព្រះមហាក្សត្របន្តគង់ម្លប់ផ្ដល់ភាពសុខសាន្តដល់ប្រទេសកុំឲ្យមានជម្លោះកើតឡើង។ លោកថា ការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ខាងមុខមានសារសំខាន់ ដូច្នេះលោកយល់ថា ព្រះមហាក្សត្រមានព្រះរាជតួនាទីថែរក្សាស្ថិរភាពនយោបាយក្នុងពេលបោះឆ្នោត៖ «»។
ការលើកឡើងរបស់ពលរដ្ឋនៅពេលនេះ ខណៈការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ កាន់តែកៀកខិតចូលមកដល់ និងស្របពេលប្រមុខរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ជាញឹកញយប្រកាសថា សង្គ្រាមនឹងកើតឡើងជាថ្មីបើគណបក្សរបស់លោកចាញ់ឆ្នោត។
ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៤ ឆ្នាំ២០១៧ នេះ មានគណបក្សនយោបាយ ១២ ចូលរួមប្រកួត ក្នុងនោះមានតែប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ដែលព្រមានម្ចាស់ឆ្នោតថា សង្គ្រាមនឹងកើតមានបើគណបក្សរបស់លោកចាញ់ឆ្នោត៖ «»។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការងារទាក់ទងកិច្ចការបោះឆ្នោតយល់ថា សម្ដីរបស់លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការបោះឆ្នោត និងនាំឲ្យមានការព្រួយបារម្ភពីសាធារណជន។
ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ចេញអះអាងថា បើគណបក្សរបស់លោកឈ្នះឆ្នោតមិនមានសង្គ្រាមកើតឡើងទេ ព្រោះបក្សប្រឆាំងគ្មានទ័ព និងគ្មានអាវុធទេ។ ចំណែកអតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ដែលមិនព្រមទៅណាឆ្ងាយពីសង្វៀននយោបាយនោះ និយាយថា លោក ហ៊ុន សែន គឺគ្រាន់តែព្រមានក្រុមបក្សរបស់ខ្លួនដែលចង់ចេញពីគណបក្សប៉ុណ្ណោះ៖ «»។
ទាក់ទងសារព្រមានរបស់លោក ហ៊ុន សែន អ្នកនាំពាក្យ គ.ជ.ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា មានឲ្យដឹងថា លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងសារនេះក្នុងតួនាទី និងការងារជានាយករដ្ឋមន្ត្រី មិនស្ថិតនៅក្នុងសកម្មភាពឃោសនាឡើយ។ ឯការចាត់វិធានការនេះទៀតសោត លុះណាតែមានគណបក្សនយោបាយប្ដឹងទាស់ក្នុងអំឡុងពេលឃោសនា៖ «»។
ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ គឺជាការបោះឆ្នោតដើម្បីជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ដើម្បីដឹកនាំឃុំ-សង្កាត់។ គណបក្សណាមានទទួលបានសំឡេងគាំទ្រច្រើនជាងគេនៅតាមមូលដ្ឋានទទួលបានកៅអីប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ឬហៅថា មេឃុំ-ចៅសង្កាត់។
គណបក្សនយោបាយណាឈ្នះឆ្នោតបានឃុំ-សង្កាត់ ច្រើនលើសលប់ ឬគ្រប់គ្រងឃុំសង្កាត់ ទូទាំងប្រទេសលើសពី ៥០ភាគរយ អាចនឹងគ្រប់គ្រងក្បាលម៉ាស៊ីនព្រឹទ្ធសភា ពីព្រោះការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភាជាការបោះឆ្នោតអសកល។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតដែលកំពុងមមាញឹកលក់ដូរភេសជ្ជៈ គឺលោកស្រី ផេង ស្រីលាភ ឆ្លៀតឆ្លើយសំណួររបស់អាស៊ីសេរី ដោយទឹកមុខញញឹមថា ប្រទេសកម្ពុជា ដែលកំពុងមានការអភិវឌ្ឍ ដូច្នេះការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាដឹកនាំឃុំ-សង្កាត់ខាងមុខ គឺរឹតតែធ្វើឲ្យសង្កាត់លោកស្រីកាន់តែមានរីកចម្រើនថែមទៀត។ ពលរដ្ឋរូបនេះប្រាប់ថា ការអំពាវនាវរបស់ព្រះមហាក្សត្រដែលស្នើឲ្យពលរដ្ឋបោះឆ្នោតតាមឆន្ទៈ និងមិនមានការភ័យខ្លាចនោះ គឺដូចទៅនឹងទឹកចិត្តរបស់លោកស្រីក្នុងការសម្រេចបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ៖ «»។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាដែលជាច្បាប់កំពូលនៃប្រទេស មាត្រា៣៤ថ្មី ចែងថា ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត និងអាចឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោត។ ចំណែក មាត្រា៨ ចែងថា ព្រះមហាក្សត្រ ជានិមិត្តរូបនៃឯកភាពជាតិ និងនិរន្តភាពជាតិ។ ទ្រង់ជាអ្នកធានាការគោរពសិទ្ធិ និងសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋ។
កាលពីខែមីនា ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្ដម សីហមុនី ស្នើពលរដ្ឋកុំឲ្យចាញ់សម្លុតជនណាម្នាក់ ឬគណបក្សនយោបាយណាមួយទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ឆ្នាំ២០១៧ ដោយត្រូវប្រើសិទ្ធិសេរីភាពបោះឆ្នោតទៅតាមសតិសម្បជញ្ញៈ ជ្រើសរើសបេក្ខជន ឬគណបក្សណាដែលខ្លួនពេញចិត្ត។
ព្រះអង្គមានបន្ទូលថា ការបោះឆ្នោតនេះ គឺជាការបោះឆ្នោតជាទូទៅ ជាសាកល ដោយសម្ងាត់ តាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដូចនេះសូមកុំឲ្យមានការព្រួយបារម្ភអំពីការគាបសង្កត់ គំរាមកំហែង ឬសម្លុតពីជនណាម្នាក់ ឬគណបក្សនយោបាយណាមួយឡើយ។
នាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត និងយុត្តិធម៌ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជា (NICFEC) លោក សំ គន្ធាមី មានប្រសាសន៍ថា ព្រះរាជសាររបស់ព្រះមហាក្សត្រជាការលើកស្ទួយដល់ការបោះឆ្នោត និងសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ពលរដ្ឋ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះ ស្នើទៅពលរដ្ឋស្ដាប់តាមព្រះសាររបស់ព្រះមហាក្សត្រដោយកុំខ្លាចការគំរាមកំហែងពីសំណាក់អ្នកនយោបាយ៖ «»។
បញ្ជីបោះឆ្នោតថ្មីរបស់ គ.ជ.ប បង្ហាញថា មានពលរដ្ឋជិត ៨លាននាក់ បានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត។ ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឆ្នាំ២០១៧ នេះ មានគណបក្សនយោបាយទាំង១២ ចូលរួមប្រកួតប្រជែង ក្នុងនោះមានគណបក្សធំៗពីរ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលមានបេក្ខភាពគ្រប់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ទាំង ១.៦៤៦ដូចគ្នា។
ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ គឺជាការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសថ្នាក់ដឹកនាំមូលដ្ឋានភូមិឃុំ។ គណបក្សណាទទួលបានសំឡេងគាំទ្រច្រើនជាងគេទទួលបានកៅអីប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ឬហៅថា មេឃុំ-ចៅសង្កាត់។ គណបក្សនយោបាយណាឈ្នះឆ្នោតបានឃុំ-សង្កាត់ច្រើនលើសលប់ ឬគ្រប់គ្រងឃុំ-សង្កាត់ទូទាំងប្រទេសលើសពី ៥០ភាគរយ អាចមានប្រៀបក្នុងការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា ពីព្រោះសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងតំណាងរាស្ត្រក្នុងតំណែង ជាអ្នកបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកព្រឹទ្ធសភា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
