មន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកស្រាវជ្រាវសន្តិភាពមើលឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជា មិនទាន់មានទម្រង់បដិវត្តន៍ដូចប្រទេសមួយចំនួននៅលើពិភពលោក ដូចការអះអាងរបស់អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលឡើយ។ ការលើកឡើងនេះ បន្ទាប់ពីក្រសួងមហាផ្ទៃ បង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ២០១៦ អាជ្ញាធរបានទប់ស្កាត់ការប៉ុនប៉ងធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ និងសកម្មភាពបាតុកម្មកូដកម្មបានជាង ១ពាន់លើក។
អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លើកឡើងថា បដិវត្តន៍ពណ៌ គឺជាសកម្មភាពរបស់ក្រុមមួយ ឬច្រើន ដែលប្រមូលផ្តុំធ្វើសកម្មភាពផ្ដួលរំលំ ឬបណ្ដេញរដ្ឋាភិបាលចេញពីអំណាច ទោះជាតាមរយៈរូបភាពហិង្សាក្តី ឬអហិង្សាក្តី។ ប៉ុន្តែរូបភាពប៉ុនប៉ងផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលបែបនេះ មិនទាន់ឃើញកើតឡើងនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅក្នុងសាររបស់ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ផ្ញើជូនកងកម្លាំងនគរបាលជាតិទូទាំងប្រទេសក្នុងខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី៧២ឆ្នាំ ថ្ងៃកំណើតនគរបាលជាតិកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី១៦ ឧសភា លោក ស ខេង លើកឡើងថា បើទោះជាសកលលោកទាំងមូលកំពុងប្រឈមបញ្ហាអសន្តិសុខ និងការគំរាមកំហែងជាច្រើនក្តី ប៉ុន្តែកម្ពុជា នៅតែរក្សាបាននូវសន្តិភាព ជាពិសេសស្ថិរភាពនយោបាយត្រូវបានធានា បញ្ចៀសបាននូវអំពើភេរវកម្ម និងការបង្កចលាចលសង្គម និងការប៉ុនប៉ងធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌។
ចំណែកអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ លោក នេត សាវឿន បានលើកឡើងស្រដៀងគ្នាថា ក្នុងឆ្នាំ២០១៦ កម្លាំងនគរបាលជាតិបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការធានានូវសន្តិសុខ សណ្ដាប់ធ្នាប់ និងទប់ស្កាត់រាល់ការប៉ុនប៉ងធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ ព្រមទាំងសកម្មភាពបាតុកម្មកូដកម្មជាង ១ពាន់លើក។
ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត សាទរចំពោះអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលដែលបានធ្វើសកម្មភាពទប់ស្កាត់បទល្មើសផ្សេងៗនៅក្នុងសង្គម ដូចជាចោរកម្ម ឆក់ប្លន់ បញ្ហាចរាចរណ៍ និងបង្ក្រាបគ្រឿងញៀនជាដើម ប៉ុន្តែលោកថានៅពេលអាជ្ញាធរនិយាយពីការទប់ស្កាត់បដិវត្តន៍ពណ៌វិញ លោកថា កម្ពុជា មិនទាន់មានសញ្ញាណនៃបដិវត្តន៍ពណ៌នៅឡើយទេ។
ផ្ទុយទៅវិញ លោកថានៅកម្ពុជា ឃើញមានបញ្ហារំលោភបំពានដីធ្លីដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋផ្ទុះការតវ៉ា និងបញ្ហាអយុត្តិធម៌ផ្សេងទៀតដែលពលរដ្ឋទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាល ឬតុលាការដោះស្រាយ ដូចជាយុទ្ធនាការថ្ងៃច័ន្ទពណ៌ខ្មៅ ទាមទារដោះលែងមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សជាប់ឃុំ ជាដើម។ ប៉ុន្តែលោក អំ សំអាត ថាការតវ៉ា ឬការទាមទារទាំងអស់នេះ មិនអាចចាត់ទុកថាជាសញ្ញាណនៃបដិវត្តន៍នោះទេ ព្រោះអ្នកតវ៉ាមិនបានទាមទារផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលនោះឡើយ៖ «យើងនៅគិតថានៅតែបែងចែកមិនដាច់នូវអ្វីដែលជាបដិវត្តន៍ពណ៌ និងអ្វីដែលជាសេរីភាពក្នុងការប្រមូលផ្តុំបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋ បើយើងនិយាយពីបដិវត្តន៍ពណ៌ក្នុងន័យមួយ គឺការធ្វើបដិវត្តន៍តាមរូបភាពណាក៏ដោយក្នុងបំណងផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែនៅកម្ពុជា យើងពុំទាន់ឃើញមានសញ្ញាណណាមួយលេចចេញរូបរាងឡើយ»។
នៅពេលដែលការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ខិតជិតចូលមកដល់ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តែងព្រមានជាញឹកញាប់ពីការកើតមានសង្គ្រាម ប្រសិនបើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនបានដឹកនាំប្រទេស។ ក្រៅពីនេះ លោក ហ៊ុន សែន ថែមទាំងបានព្រមានជាមុនថា នឹងប្រើកម្លាំងបង្ក្រាបចំពោះក្រុមណាដែលចេញមុខតវ៉ាក្រោយការបោះឆ្នោត ដែលលោកចាត់ទុកថា បង្កអសន្តិសុខដល់សង្គម បើទោះជាលោកថាការបង្ក្រាបនោះបង្កទៅជាសង្គ្រាមក៏ដោយ ក៏លោកមិនខ្លាចឡើយ។
បន្ថែមពីលើនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ លោក ទៀ បាញ់ ក៏បានព្រមានវាយបំបែកធ្មេញអ្នកណាដែលហ៊ានចេញតវ៉ាក្រោយការបោះឆ្នោតទៀតផង។ លោក ទៀ បាញ់ ក៏តែងរម្លឹកប្រាប់កងទ័ពឲ្យត្រៀមខ្លួនការពាររដ្ឋាភិបាលពីចលនាបដិវត្តន៍ពណ៌។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក យឹម សុវណ្ណ អំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋទៅចូលរួមបោះឆ្នោតឲ្យបានគ្រប់គ្នា ដើម្បីបញ្ចៀសសង្គ្រាម។ លោកថា តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ មក ដោយសារតែមានការបោះឆ្នោត ទើបប្រទេសកម្ពុជា គ្មានសង្គ្រាម ដូច្នេះការបោះឆ្នោត គឺជាការបញ្ចៀសសង្គ្រាម មិនមែនជាការបង្កើតឲ្យមានសង្គ្រាមនោះទេ។
អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងអភិវឌ្ឍន៍ភាពជាអ្នកដឹកនាំ លោក ឆាំ ប៊ុនថេត មើលមិនឃើញថា កម្ពុជា មានសញ្ញាណនៃបដិវត្តន៍ពណ៌ឡើយ។ ក្នុងនាមជាអ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកសន្តិភាព លោកទទួលស្គាល់ថា កម្ពុជា មានសន្តិភាព ដោយសារកម្ពុជា មិនមានសង្គ្រាម ឬការប្រឈមផ្នែកប្រដាប់អាវុធ ប៉ុន្តែលោកថា បើនិយាយពីសន្តិភាពផ្លូវចិត្តវិញ ពលរដ្ឋខ្មែរនៅមិនទាន់ទទួលបាននៅឡើយ ដោយសារតែពលរដ្ឋនៅទទួលរងនូវអំពើអយុត្តធម៌សង្គម សិទ្ធិសេរីភាពត្រូវបានរំលោភបំពាន និងដីធ្លីត្រូវបានរឹបអូស ជាដើម៖ «ចំណុចមួយដែលខ្វះខាតនៅក្នុងសង្គមខ្មែរយើង គឺសន្តិភាពវិជ្ជមាន គឺការរស់នៅដោយមិនមានភាពភ័យខ្លាច គេមកយកដីយកផ្ទះយើងនៅមាននៅឡើយនៅក្នុងសង្គមខ្មែរ»។
លោក អំ សំអាត យល់ថា រដ្ឋាភិបាលមិនគួរបារម្ភហួសហេតុរហូតដល់ចាត់ទុកការប្រមូលផ្តុំ ឬធ្វើបាតុកម្មរបស់ពលរដ្ឋ ដើម្បីទាមទាររកយុត្តិធម៌ពីរឿងអ្វីមួយ ថាជាបដិវត្តន៍ពណ៌នោះទេ។ លោក អំ សំអាត យល់ថា ដើម្បីឲ្យសង្គមមានស្ថិរភាព និងសណ្ដាប់ធ្នាប់ អាជ្ញាធរគួរតែដោះស្រាយបញ្ហាដែលពលរដ្ឋជួបប្រទះឲ្យចប់សព្វគ្រប់ ជាជាងរង់ចាំតែរារាំងពលរដ្ឋមិនឲ្យតវ៉ា ហើយចោទពលរដ្ឋថាជាអ្នកបង្កចលាចល ឬបដិវត្តន៍នោះ៕