មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលធ្វើការងារអភិរក្សបរិស្ថាន ជំរុញឲ្យក្រសួងរ៉ែ និងក្រសួងបរិស្ថាន ពិនិត្យភាពស្របច្បាប់នៃអាជ្ញាប័ណ្ណរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន ឈ្មោះ ប្លេក ដាយមិន ស្តូន (Black Diamond Stone SJC Co.,LTD) និងអនុវត្តច្បាប់លើក្រុមហ៊ុននេះ បើរកឃើញថាមានភាពមិនប្រក្រតីនៃការអនុវត្តគោលនយោបាយអាជីវកម្មរ៉ែ នាខែត្រមណ្ឌលគិរី។
មន្ត្រីអង្គការមូលនិធិសកលសម្រាប់អភិរក្សធនធានធម្មជាតិប្រចាំកម្ពុជា (WWF-Cambodia) រកឃើញថា ក្រុមហ៊ុនចិន ឈ្មោះ ប្លេក ដាយមិន ស្តូន (Black Diamond Stone SJC Co.,LTD) កំពុងប្រតិបត្តិការជីករករ៉ែថ្មម៉ាបនៅតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃស្រែពកច្រើនខែមកហើយ នៅពេលដែលក្រុមហ៊ុននេះផុតសុពលភាពអាជ្ញាប័ណ្ណទៅហើយ។
ប្រធានតំបន់ទេសភាពខ្ពង់រាបភាគខាងកើតនៃអង្គការ ដាប់ប៊លយូ.ដាប់ប៊លយូ.អែហ្វ (WWF) លោក មូល ផាត ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៦ មេសា ថា មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ប្រទះឃើញគ្រឿងចក្រ និងកម្មករក្រុមហ៊ុនចិន បានបោះតង់ស្នាក់នៅ ព្រមទាំងបានកសាងផ្លូវចេញចូលនៅតំបន់នោះទៀតផង។ លោកបញ្ជាក់ថា មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើបានកំណត់តំបន់នោះជាដែនជម្រកសត្វព្រៃ និងផ្ទេរភារកិច្ចគ្រប់គ្រងទៅឲ្យក្រសួងបរិស្ថាន កាលពីឆ្នាំ២០១៥៖ «ខ្ញុំមានការព្រួយបារម្ភមែនទែន ព្រោះថាតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃស្រែពក គឺជាតំបន់ចុងក្រោយកម្ពុជា យើង ហើយដែលមានព្រៃល្អ ជាព្រៃស្រោងនៅតំបន់ដែលល្អបំផុតនៅតំបន់ត្រូពិចយើងហ្នឹង កម្ពុជា វៀតណាម និងឡាវ វាក៏ជាតំបន់សក្ដានុពលសម្រាប់សត្វខ្លា។ ក្រសួងបរិស្ថាន គាត់កំពុងមានផែនការពិគ្រោះយោបល់ថា នឹងដាក់សត្វខ្លាឡើងវិញនៅតំបន់នោះ»។
អាស៊ីសេរី មិនអាចរកប្រភពទាក់ទងតំណាងក្រុមហ៊ុន ប្លេក ដាយមិន ស្តូន ដើម្បីសុំការឆ្លើយតបបញ្ហានេះបានទេនៅថ្ងៃទី៦ មេសា។
ប្រធានមន្ទីររ៉ែ និងថាមពលខែត្រមណ្ឌលគិរី លោក សាន់ ដារិទ្ធិ ឲ្យដឹងថា លោកពុំទាន់ទទួលព័ត៌មានករណីនេះនៅឡើយទេ។ តែយ៉ាងណា លោកទទួលស្គាល់ថា ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល ធ្លាប់ផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណដល់ក្រុមហ៊ុនចិន ស្រាវជ្រាវនៅតំបន់នោះតាំងពីឆ្នាំ២០១០ ពោលគឺមុនពេលដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបង្កើតតំបន់នោះជាដែនអភិរក្ស៖ «មិនមែនថាទៅគ្រប់គ្រងយកតំបន់នោះទាំងមូលចឹងទេ គឺគ្រាន់តែសិក្សាស្រាវជ្រាវទេ។ មិនមែនថា ដឹងថាកន្លែងហ្នឹងគ្រោះថ្នាក់ហើយ នៅតែចេញអាជ្ញាប័ណ្ណឲ្យ មិនមែនទេ! ព្រោះកន្លែងហ្នឹងទើបកាត់ថ្មីៗ ទើបឯកឧត្តមឡើងមក គាត់បង្កើតកន្លែងហ្នឹងជាតំបន់ស្នូល»។
របាយការណ៍របស់អង្គការ WWF កាលពីពេលថ្មីនេះៗ រកឃើញថា ក្រុមហ៊ុនចិន ឈ្មោះ ប្លេក ដាយមិន ស្តូន បានផុតសុពលភាពអាជ្ញាប័ណ្ណតាំងពីឆ្នាំ២០១៤។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក សៅ សុភាព មានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើរកឃើញថា ក្រុមហ៊ុនធ្វើអាជីវកម្មផុតសុពលភាព គឺជារឿងធំ ដែលអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធមានសិទ្ធិបញ្ឈប់៖ «ប្រសិនជាយើងដឹងថាឋិតក្នុងដែនអភិរក្សធម្មជាតិមួយណា? បានយើងឋិតក្នុងទីតាំង បានយើងដឹងថា បានយើងពិនិត្យថាតើទីតាំងដែលគាត់ស្រាវជ្រាវឋិតក្នុងតំបន់ស្នូល តំបន់អភិរក្ស តំបន់ប្រើប្រាស់ចីរភាព និងតំបន់សហគមន៍។ អាហ្នឹងទាល់តែច្បាស់ចឹង»។
អតីតមន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការបណ្ដាញការពារទន្លេបី លោក មៀច មាន យល់ថា ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនទទួលអាជ្ញាប័ណ្ណសិក្សា និងស្រាវជ្រាវដោយប្រើប្រាស់បច្ចេកទេស និងគ្រឿងចក្រ គឺឋិតក្នុងកម្រិតត្រួតពិនិត្យត្រឹមត្រូវ។ លើសពីនេះ បើក្នុងករណីក្រុមហ៊ុនធ្វើអាជីវកម្ម អាជ្ញាធរជំនាញត្រូវចុះវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថានត្រឹមត្រូវ និងមានការឯកភាពពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ទើបអាចអនុវត្តគោលនយោបាយអាជីវកម្មបាន៖ «បើកម្រិតធ្វើអាជីវកម្មវាប៉ះពាល់ ប៉ុន្តែគេមានយន្តការបន្ធូរបន្ថយ ប៉ុន្តែបើកម្រិតក្នុងការសិក្សាវាប៉ះពាល់វាតិចតួច។ អាជីវកម្មជួនកាលលួចលាក់ធ្វើដោយពុំមានច្បាប់អនុញ្ញាតអី អាហ្នឹងវាប៉ះពាល់ធំដុំ ព្រោះអត់មានអ្នកណាម្នាក់ទៅត្រួតពិនិត្យ»។
តំបន់អភិរក្សសត្វព្រៃស្រែពក ឋិតនៅចន្លោះស្រុកកោះញែក និងស្រុកពេជ្រាដា នៃខែត្រមណ្ឌលគិរី មានផ្ទៃដីជាង ៣សែនហិកតារ ឋិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ហើយបច្ចុប្បន្នតំបន់នោះមានឆ្មាំអភិរក្សរបស់មន្ទីរបរិស្ថានជាង ៣០នាក់។ តំបន់នោះសម្បូរដោយព្រៃស្រោង និងជាសម្បុកសត្វកម្រជិតផុតពូជរស់នៅ ដូចជា ដំរី ទន្សោង និងខ្លា ជាដើម៕