គណៈគ្រប់គ្រងសាលា និងគ្រូបង្រៀននៅវិទ្យាល័យកំពង់សីលា ខេត្តព្រះសីហនុ បារម្ភអំពីចរាចរណ៍គ្រឿងញៀននាមូលដ្ឋាននេះ ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការសិក្សា និងអនាគតយុវជន។ ពួកគេស្នើឲ្យក្រុមយុវជន ឬសិស្សានុសិស្សទាំងអស់ ត្រូវជៀសឲ្យផុតពីគ្រឿងញៀន និងងាកមកខិតខំសិក្សារៀនសូត្រ ដើម្បីអាចមានឱកាសរកការងារល្អធ្វើ លើកស្ទួយកិត្តិយសគ្រួសារ និងភាពរីកចម្រើននៃសង្គមជាតិ។
គ្រូបង្រៀននៅតាមសាលាមួយចំនួននាខេត្តព្រះសីហនុ បង្ហាញការព្រួយបារម្ភនៅពេលដែលគ្រឿងញៀន ត្រូវជនខិលខូចបន្តចែកចាយទាំងនៅទីប្រជុំជន បន្តរហូតដល់តំបន់ដាច់ស្រយាល ហើយមានយុវជនមួយចំនួនបានប្រើប្រាស់។
លោក គង់ សុវុឌ្ឍី នាយកវិទ្យាល័យ ហ៊ុន សែន កំពង់សីលា ខេត្តព្រះសីហនុ ស្ថិតក្នុងចំណោមសាលាច្រើនទៀត សំណូមពរទៅដល់សមត្ថកិច្ចស្ថាប័នជំនាញពាក់ព័ន្ធ ជួយបញ្ជូនកម្លាំងចុះស្រាវជ្រាវបទល្មើសគ្រឿងញៀននេះ។ លោកបន្តថា កន្លងទៅនេះសង្កេតឃើញកម្លាំងនគរបាល និងកងរាជអាវុធហត្ថខេត្តព្រះសីហនុ ជាដើម បានចុះបង្ក្រាបចាប់បានជនល្មើស ឬជនសង្ស័យចែកចាយគ្រឿងញៀនជាច្រើនករណី បញ្ជូនទៅកាន់តុលាការផ្ដន្ទាទោស ប៉ុន្តែបទល្មើសនេះនៅតែបន្តកើតមានមកដល់ពេលនេះ។
លោក សុវុឌ្ឍី បានស្នើឲ្យកម្លាំងជំនាញស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ត្រូវបញ្ជូនចុះស្រាវជ្រាវសកម្មភាពចែកចាយ ឬជួញដូរគ្រឿងញៀននាស្រុកកំពង់សីលា ឲ្យបានច្រើនបន្ថែមទៀត ព្រោះបទល្មើសនេះមិនទាន់ស្ងប់ស្ងាត់នៅឡើយទេ។
ទន្ទឹមគ្នានេះ នាយកវិទ្យាល័យកំពង់សីលា លោក គង់ សុវុឌ្ឍី ក៏បានអំពាវនាវដល់សិស្សានុសិស្សនៅទូទាំងប្រទេស ពិសេសក្រុមយុវជនរៀននៅវិទ្យាល័យនេះ ត្រូវជៀសឲ្យឆ្ងាយពីគ្រឿងញៀន ព្រោះបើពួកគេជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រឿងញៀន នឹងត្រូវផ្ដន្ទាទោសជាប់គុកច្រវាក់ ជាពិសេសគ្រឿងញៀនបានបំផ្លាញសុខភាពមនុស្ស និងកិត្តិយសគ្រួសារធ្ងន់ធ្ងរ។ គ្រូបង្រៀនរូបនេះក៏ឆ្លៀតរំឭកដល់សិស្សានុសិស្សដែលត្រូវប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាកម្រិត២ ឬប្រឡងសញ្ញាបត្របាក់ឌុបឆ្នាំនេះ ត្រូវនាំគ្នាខិតខំរៀនសូត្រ ដើម្បីបានប្រឡងជាប់ ព្រោះបើគ្មានចំណេះក្នុងខ្លួនទេ ពួកគេមិនអាចរត់ទៅពឹងអ្នកនេះ ឬអ្នកនោះ ជួយឲ្យបានប្រឡងជាប់នោះទេ គឺត្រូវប្រឹងប្រែងដោយខ្លួនឯង៖ «ខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់អាណាព្យាបាលសិស្ស និងសិស្សានុសិស្សទាំងអស់គ្នា ត្រូវជៀសឲ្យផុតឲ្យឆ្ងាយពីគ្រឿងញៀន។ បើកាលណាយើងមានគ្រឿងញៀនក្នុងខ្លួនហើយ គឺធ្វើឲ្យបាត់បង់នូវសុខភាព បាត់បង់នូវទ្រព្យសម្បត្តិលុយកាក់ដោយចំណាយទៅលើការព្យាបាលជំងឺ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ក្រុមគ្រួសារ ជាពិសេសធ្វើឲ្យបាត់បង់នូវកិត្តិយសគ្រួសារ និងធ្វើឲ្យកើតមានភាពអនាធិបតេយ្យនៅក្នុងសង្គមជាតិថែមទៀត»។
លោក សុវុឌ្ឍី សង្កត់ធ្ងន់ទៅដល់យុវជនរៀននៅវិទ្យាល័យកំពង់សីលា ទាំងអស់ ឲ្យខិតខំរៀនសូត្រ ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យប្រឡងឲ្យជាប់ ដើម្បីទៅថ្ងៃអនាគតអាចមានឱកាសស្វែងរកការងារបានកន្លែងល្អៗ និងទទួលបានប្រាក់បៀវត្សខ្ពស់សម្រាប់អនាគត។
ទាក់ទិនបញ្ហាគ្រឿងញៀននេះដែរ អ្នកឃ្លាំមើលការអភិវឌ្ឍសង្គម បានកត់សម្គាល់ថា កម្លាំងសមត្ថកិច្ចជំនាញស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធខេត្តព្រះសីហនុ មានកម្លាំងនគរបាល និងកងរាជអាវុធហត្ថជាដើម បានចុះអនុវត្តការងារបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនទទួលបានលទ្ធផលជាវិជ្ជមានច្រើន កាលពីឆ្នាំ២០១៦។
ពួកគេសំណូមពរឲ្យសមត្ថកិច្ចជំនាញ ត្រូវបន្តយុទ្ធនាការចុះបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀននេះឲ្យបានជាប្រចាំ និងស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលជួយផ្តល់កញ្ចប់ថវិកាលើកទឹកចិត្តដល់កងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចជំនាញ សម្រាប់បំពេញបេសកកម្មនេះឲ្យបានច្រើនថែមទៀត។
អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការលីកាដូ (LICDHO) ប្រចាំខេត្តព្រះសីហនុ លោក ប៊ួន ណារិទ្ធិ ឲ្យដឹងថា បញ្ហាគ្រឿងញៀននៅតែកើតមាននៅមូលដ្ឋាននេះ ទោះបីកម្លាំងសមត្ថកិច្ចកងរាជអាវុធហត្ថ និងកម្លាំងនគរបាលខេត្តនេះ ចាប់បានជនល្មើសរាប់រយនាក់បញ្ជូនទៅតុលាការផ្ដន្ទាទោសបែបណាក្តី។
មន្ត្រីឃ្លាំមើលសង្គមរូបនេះ បានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលផ្តល់កញ្ចប់ថវិកាឲ្យបានច្រើន ជូនកម្លាំងជំនាញនៅតាមមូលដ្ឋាននានា ដើម្បីជំរុញឲ្យបេសកកម្មចុះបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនឲ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព ហើយកម្លាំងសមត្ថកិច្ចមានទឹកចិត្តចុះបំពេញការងារ។
បញ្ហានេះ លោក ប៊ួន ណារិទ្ធិ ក៏ស្នើដល់ស្ថាប័នតុលាការ ត្រូវផ្ដន្ទាទោសជនប្រព្រឹត្តិបទល្មើសគ្រឿងញៀនឲ្យបានធ្ងន់ធ្ងរ និងមិនត្រូវឲ្យមានការធានាជនល្មើសគ្រឿងញៀនបានរស់នៅក្រៅពន្ធនាគារនោះទេ។
អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមរូបនេះ បង្ហាញការព្រួយបារម្ភអំពីសន្តិសុខសុវត្ថិភាពរបស់ក្រុមយុវជន ឬកូនចៅជំនាន់ក្រោយ ដែលអាចរងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរពីការធ្វើចរាចរណ៍គ្រឿងញៀន ដែលបច្ចុប្បន្នបានធ្វើសកម្មភាពពីទីប្រជុំជន រហូតដល់មូលដ្ឋានឃុំ-សង្កាត់នានា បើសមត្ថកិច្ចទប់ស្កាត់មិនមានប្រសិទ្ធភាព។
ស្រដៀងគ្នាដែរ អ្នកស្រី ជៀប សុធារី អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (ADHOC) ប្រចាំខេត្តព្រះសីហនុ ក៏ពោលសរសើរសកម្មភាពការងារចុះបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនរបស់កម្លាំងសមត្ថកិច្ចកងរាជអាវុធហត្ថ និងនគរបាលខេត្ត កាលពីឆ្នាំ២០១៦ និងបន្តមកដល់ពេលនេះ។ អ្នកស្រីកត់សម្គាល់ថា សមត្ថកិច្ចបានចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យ ឬជនល្មើសគ្រឿងញៀនរាប់រយករណី បញ្ជូនទៅកាន់តុលាការផ្ដន្ទាទោសកាលពីឆ្នាំ២០១៦។
ស្នងការនគរបាលខេត្តព្រះសីហនុ លោក ជួន ណារិន្ទ សង្កត់ធ្ងន់ថា បទល្មើសគ្រឿងញៀននេះ កម្លាំងជំនាញស្ថាប័នលោកមិនធ្វេសប្រហែសទេ ហើយបានបន្តចុះស្រាវជ្រាវរកមេខ្លោងផលិត និងចែកចាយទាំងនៅទីប្រជុំជន និងនៅទីជនបទជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ លោកស្នើដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាននានា ត្រូវសហការផ្តល់ព័ត៌មានមកកម្លាំងសមត្ថកិច្ចឲ្យបានឆាប់ បើសង្ស័យទីតាំងណាមួយ ឬស្គាល់អត្តសញ្ញាណរបស់ជនល្មើសលួចផលិត ឬជួញដូរគ្រឿងញៀននៅតាមមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន ដើម្បីឈានដល់សមត្ថកិច្ចចុះស្រាវជ្រាវ និងបង្ក្រាបឲ្យបានទាន់ពេល និងមានប្រសិទ្ធភាព។
របាយការណ៍របស់ការិយាល័យបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀននៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តព្រះសីហនុ ឆ្នាំ២០១៦ បង្ហាញថា ចាប់ពីខែមករា ដល់ខែធ្នូ សមត្ថកិច្ចបានបើកយុទ្ធនាការចុះបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនបានចំនួន ៨៥ករណីក្នុង ១៥២មុខសញ្ញា និងមានស្ត្រីចំនួន ២៣នាក់បញ្ជូនទៅកាន់តុលាការផ្ដន្ទាទោស។ ករណីជួញដូរ និងចែកចាយគ្រឿងញៀនមានចំនួន ៦៣ករណី ឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យ ១៥២នាក់ មានស្ត្រី ២១នាក់។ ករណីរក្សាទុកសារធាតុញៀន និងការដឹកជញ្ជូនមាន ១៥ករណី ឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យ ២៣នាក់ មានស្ត្រី ១នាក់។ ករណីប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនមានចំនួន ១៧ករណី មានស្ត្រី ១នាក់៕