រដ្ឋាភិបាលសម្រេចដកហូតដីព្រៃកោងកាង នៅតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃពាមក្រសោប ក្នុងខេត្តកោះកុង មកដាក់ជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋវិញ។ ចំណាត់ការដ៏លឿនរហ័សរបស់ក្រុមអាជ្ញាធរនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានស្រែកឱ្យមន្ត្រីក្រោមឱវាទរបស់លោកចុះទៅពិនិត្យករណីមួយនេះ។ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលពិនិត្យឃើញថា ចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលនេះ មានលក្ខណៈជាការសម្របសម្រួលច្រើនជាង មិនមែនជាការអនុវត្តឱ្យបានតឹងរ៉ឹងនោះទេ។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលសម្ដែងការខកចិត្តចំពោះអាជ្ញាធរជំនាញដែលមិនបានចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ លើបុគ្គលដែលបានបូមខ្សាច់លុបព្រៃកោងកាង អស់ជាង ៣ហិកតារ ក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃពាមក្រសោប តែផ្ទុយទៅវិញអាជ្ញាធរបែរជាជួយណែនាំឱ្យជនទាំងនោះធ្វើតាមនីតិវិធីស្នើសុំដីដែលត្រូវបានដកហូតនោះទៅវិញ។
ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីសម្រេចដកហូតដីទំហំជាង ១៣ហិកតារ ក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃពាមក្រសោប ដែលត្រូវបានគេបូមខ្សាច់ចាក់បំពេញដោយខុសច្បាប់ អស់ជាង ៣ ហិកតារ នោះ យកមកដាក់ជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋវិញ។ លិខិតរបស់ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីចុះហត្ថលេខាដោយលោក តឹករ៉េត សំរេច ជារដ្ឋលេខាធិការ កាលពីថ្ងៃទី៩ មីនា សម្រេចដកហូតដីជាង ១៣ហិកតារ ដែលកាន់កាប់ដោយឈ្មោះ សុខ គឹមហុង និង មាស ស៊ីវជូ មកជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ និងតម្រូវឱ្យបុគ្គលទាំងពីរនាក់នេះ អនុវត្តតាមនីតិវិធីទៅក្រសួងបរិស្ថាន ដើម្បីស្នើសុំប្រើប្រាស់ចំណែកដីទាំងនោះ។
ទោះបីជាយ៉ាងណា លិខិតរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនេះ មិនបានចែងអំពីចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់ណាមួយ ទៅលើបុគ្គលដែលបានកាន់កាប់ និងទិញលក់ដីរដ្ឋដោយខុសច្បាប់នៅទីតាំងនោះទេ។ ជាពិសេស ស្ថាប័នកំពូលផ្នែកនីតិប្រតិបត្តិមួយនេះ មិនបាននិយាយអំពីបុគ្គលម្នាក់ ដែលមានឈ្មោះថា ជា លាងហុង ដែលជាអ្នកបូមខ្សាច់ លុបព្រៃកោងកាងអស់ជាង ៣ហិកតារនោះឡើយ គឺមាននិយាយតែឈ្មោះ សុខ គឹមហុង និងមាស ស៊ីវជូ តែប៉ុណ្ណោះ ដែលតាមលិខិតទិញលក់ដីធ្លី បុគ្គលទាំងពីរនាក់នេះ បានព្រមព្រៀងលក់ដីនោះឱ្យលោក ជា លាងហុង តាំងតែពីដើមខែមីនា ឆ្នាំ ២០១៧ មកម្ល៉េះ ដោយមានការចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។
អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ (LICADHO) លោក អ៊ិន គង់ជិត ដែលបានតាមដានករណីនេះតាំងពីដើមរៀងមក យល់ឃើញថា ចំណាត់ការរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនេះ គឺគ្រាន់តែជាការជួយសម្រួល និងចង្អុលបង្ហាញឱ្យអ្នកកាន់កាប់ដីនោះ ទៅបំពេញតាមនីតិវិធីតែប៉ុណ្ណោះ មិនមែនជាការអនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវនោះទេ។ លោកបន្តថា ករណីនេះញែកចេញជាពីរបទល្មើស ដែលអាជ្ញាធរជំនាញត្រូវស៊ើបអង្កេត និងមានចំណាត់ការតាមផ្លូវច្បាប់ចំពោះជនល្មើស គឺទីមួយ ការកាន់កាប់ដីរដ្ឋដោយខុសច្បាប់ ដោយមិនបានបំពេញតាមនីតិវិធីត្រឹមត្រូវ និងទីពីរ គឺការបូមខ្សាច់លុបព្រៃកោងកាង ស្ថិតក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃ ដែលជាព្រៃការពារច្បាប់៖ «អ្វីដែលអង្គការសង្គមស៊ីវិលយើង មានការសោកស្ដាយនោះ គឺខាងមន្ទីរបរិស្ថានមិនបានចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ ទៅលើអ្នកដែលបានចាក់ដីលុបដែនជម្រកសត្វព្រៃ ប៉ះពាល់ដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋ និងអ្នកដែលបានអះអាងថា គាត់មានដី ១៣ហិកតារនោះ តើគាត់បានដីនោះពីណាមក? គាត់បានមកពីមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តឱ្យ ឬទិញពីអ្នកណាផ្សេងទៀត ហើយហេតុអ្វីបានគាត់មានសិទ្ធិលក់? ចំណុចនេះហើយដែលខាងមន្ទីរបរិស្ថានខេត្ត ត្រូវស៊ើបអង្កេតរឿងនេះ ដើម្បីមានវិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ចំពោះជនដែលបានរំលោភយកដីតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃពាមក្រសោបនេះ»។
អាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺជុំវិញបញ្ហានេះ ពីអភិបាលរងខេត្តកោះកុង លោក អន ភារៈ ដែលជាអ្នកកាន់សំណុំរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១៤ មីនា ដោយលោកមិនលើកទូរស័ព្ទ ចំណែកឯប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តកោះកុង លោក ម៉ម ផល្លា វិញ ក៏មិនលើកទូរស័ព្ទដូចគ្នា។ រីឯប្រធានមន្ទីរសុរិយោដីខេត្តកោះកុង លោក រស់ វីរ៉ាវុធ វិញ បញ្ជាក់ដោយខ្លីថា លោកមិនបានដឹងអំពីព័ត៌មានថាតើ នឹងមានចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់ណាមួយលើអ្នកដែលបានលុបព្រៃកោងកាងនោះនៅឡើយទេ។
ប្រធានអង្គការស្រាវជ្រាវជាតិកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ស៊ី.អ៊ិន.រ៉ូ (CNRO) លោក សុខ សុខុម ថ្លែងសាទរចំពោះការដកហូតដី ១៣ហិកតារនោះ យកមកដាក់ជាសម្បត្តិរបស់រដ្ឋវិញ ក៏ប៉ុន្តែលោកសោកស្ដាយដែលអាជ្ញាធរបើកផ្លូវឱ្យជនល្មើសអាចស្នើសុំដីនោះយកមកកាន់កាប់បានវិញដដែល។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ការបំផ្លាញព្រៃកោងកាងតាមរយៈការបូមខ្សាច់លុបនោះ គឺជាបទល្មើសឧក្រិដ្ឋ ក៏ប៉ុន្តែបែរជាអាជ្ញាធរមិនមានចំណាត់ការអ្វីលើជនល្មើសទៅវិញ។ លោកថាការធ្វើរបៀបនេះ គឺជាការលើកទឹកចិត្តដល់បុគ្គលផ្សេងទៀត ឱ្យហ៊ានរុករានទន្ទ្រានដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋ យកមកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួនបន្តទៅទៀត៖ «កន្លងទៅ គឺអាជ្ញាធរតែងតែធ្វើបែបនេះ បុគ្គលដែលកាប់រានទន្ទ្រានលុប និងឈូសឆាយព្រៃកោងកាង មិនដែលឃើញមានការដាក់ទោសពៃរ៍អ្វីឱ្យស្របតាមច្បាប់នោះទេ ប៉ុន្តែបែរជាបើកផ្លូវឱ្យស្នើសុំទៅស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដើម្បីកាន់កាប់ដីនោះទៅវិញ។ ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋតូចតាចទៅទន្ទ្រានកាន់កាប់ដីព្រៃកោងកាង បែរជាអាជ្ញាធរជំនាញទៅចាប់ពួកគាត់ដាក់គុកទៅវិញ។ នេះជាការអនុវត្តច្បាប់មិនស្មើភាពគ្នាទេ»។
លោកទទូចឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តាមដានករណីនេះឱ្យបានដិតដល់ កុំទុកចិត្តទាំងស្រុង លើមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោម ដែលសរសេររបាយការណ៍មិនឆ្លុះបញ្ចាំងការពិត។ លោកក៏ទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរជំនាញត្រូវមានវិធានការជាក់លាក់ទៅលើជនប្រព្រឹត្តដែរ ដើម្បីកុំឱ្យជននោះរស់នៅក្រៅសំណាញ់ច្បាប់។
ចំណែក សកម្មជនបរិស្ថានជនជាតិអេស្ប៉ាញលោក អាឡិចហាន់ដ្រូ ហ្គាន់ហ្សាឡេស ដេវិតសឹន (Alexandro Gonzales Davidson) វិញ ថ្លែងថា លោកភ្ញាក់ផ្អើលនៅពេលឃើញលិខិតរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដែលមិនបាននិយាយអ្វីមួយម៉ាត់អំពីបទល្មើសបូមខ្សាច់ លុបព្រៃកោងកាងប្រព្រឹត្តដោយបុគ្គល ឈ្មោះ ជា លាងហុង ដែលលោកអះអាងថា ជាមនុស្សជំនិតរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កូនប្រុសលោក ហ៊ុន សែននោះ។ លោកបន្តថា អាជ្ញាធរនៃរបបលោក ហ៊ុន សែន កាន់តែលែងធ្វើអ្វីស្របតាមច្បាប់ហើយ ព្រោះបទល្មើសបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិក្នុងសំណុំរឿងនេះ អាចមើលឃើញច្បាស់នឹងភ្នែក ក៏ប៉ុន្តែពួកគេបែរជាឱ្យជនល្មើសរួចខ្លួនទៅវិញ៖ «ប្រសិនបើសកម្មជន ឬប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋានទៅធ្វើសកម្មភាពណាមួយការពារធនធានធម្មជាតិ ពេលនោះអ្នកមានអំណាចបញ្ជាឱ្យតុលាការចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ដូចដែលយើងបានឃើញពីករណីរបស់សកម្មជនមាតាធម្មជាតិយើង ត្រូវជាប់គុក ៥ខែ បន្ទាប់ពីថតកប៉ាល់ដឹកខ្សាច់ចេញទៅតៃវ៉ាន់។ តែនៅពេលដែលមានបទល្មើសមែនទែនកើតឡើងនៅខេត្តកោះកុង ដោយជនមានអំណាច យើងឃើញថា រដ្ឋាភិបាលមិនធ្វើអ្វីទាំងអស់ មានតែជួយឱ្យរួចខ្លួនទៅវិញ»។
ការចាក់លុប ឬចាក់បំពេញដី ឬចាក់បំពេញដែនទឹកដោយគ្មានការអនុញ្ញាត ត្រូវបានកំណត់ក្នុងច្បាប់ស្ដីពីតំបន់ការពារធម្មជាតិថា ជាបទល្មើសឧក្រិដ្ឋ ដែលជនល្មើសនឹងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៥ឆ្នាំ ដល់ ១០ឆ្នាំ និងទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ១៥លានរៀល ទៅ ១៥០លានរៀល។ ច្បាប់នេះក៏ចែងដែរថា អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចណាដែលសមគំនិតនឹងអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើស ឬជួយសម្រួលការប្រព្រឹត្តបទល្មើសនោះ ក៏នឹងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដូនជនប្រព្រឹត្តដែរ៕