មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល យុវជន និងពលរដ្ឋចាត់ទុកបញ្ជារបស់លោក ហ៊ុនសែន ឲ្យចាត់វិធានការលើរថយន្តដឹកលើសទម្ងន់ និងរថយន្តកែច្នៃគ្រប់ប្រភេទថា មានឥទ្ធិពលជាវិជ្ជមានក្នុងរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ និងពុំមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះ រថយន្តដឹកឈើលើសទម្ងន់ទៅប្រទេសវៀតណាមនោះទេ។ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាឲ្យសមត្ថកិច្ចឃាត់រថយន្តកែច្នៃ និងដឹកលើសទម្ងន់ត្រូវឃាត់ទុក ហើយអភិបាលខែត្រ-ស្រុក/ខណ្ឌនីមួយៗ ត្រូវទទួលខុសត្រូវក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន។
ក្រុមយុវជន និងពលរដ្ឋ ហាក់ពុំមានជំនឿទាំងស្រុងទៅលើបញ្ជាជាថ្មីនេះ របស់លោក ហ៊ុន សែន ព្រោះពួកគាត់ចំណាំថា បទបញ្ជានេះ អាជ្ញាធរអនុវត្តបានតែរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ ដោយសារក្រុមហ៊ុនវិនិយោគមួយចំនួន និងអ្នកមានឥទ្ធិពលខ្លះ ជាមន្ត្រីធំៗក្នុងរបបលោក ហ៊ុន សែន ដែលជាម្ចាស់នៃអាជីវកម្មដឹកជញ្ជូននោះ បណ្ដាលឲ្យសមត្ថកិច្ចតូចតាចខ្លាចញញើតនឹងរារែកក្នុងការអនុវត្តច្បាប់។ ចំណែកអំពើពុករលួយរបស់សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ ក៏ជាកត្តាចម្បងផ្សេងមួយទៀត ជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់សុវត្ថិភាពពលរដ្ឋ និងការខូចខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផង ដែលពួកគាត់ចង់ឲ្យលប់បំបាត់។
សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណា ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៤ កុម្ភៈ ថា បទបញ្ជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ហាក់មានឥទ្ធិពលជាវិជ្ជមានធំជាង ប្រព័ន្ធច្បាប់នៅកម្ពុជា។ មន្ត្រីមួយចំនួនមិនបានយកចិត្តទុកដាក់អនុវត្តខ្លឹមសារច្បាប់ដែលមានស្រាប់ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពទេ បែរជាចាំស្ដាប់តែបទបញ្ជាថ្នាក់ដឹកនាំ ទើបអនុវត្តច្បាប់ ឬមានន័យថា មន្ត្រីថ្នាក់ក្រោម យកបទបញ្ជាលោក ហ៊ុន សែន ធំជាងច្បាប់។ លោកគិតថា បើចង់ឲ្យប្រទេសជាតិរីកចម្រើន ត្រូវយកច្បាប់ជាធំ ជាងបទបញ្ជា និងអនុវត្តច្បាប់ដោយមិនរើសមុខ។ «»
កាលពីថ្ងៃទី១០ កុម្ភៈ លោក ហ៊ុន សែន បានចេញបទបញ្ជាអនុវត្តច្បាប់លើរថយន្តដឹកលើសទម្ងន់ រថយន្តតទ្រុង និងកាត់តកែច្នៃទាំងអស់។ លោកជំរុញឲ្យអភិបាលខែត្រ ស្រុក/ខណ្ឌត្រូវទទួលខុសត្រូវ ក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន បើមិនចាត់វិធានការទេ នឹងប្រឈមដកតំណែង។ «»
ជនជាតិដើមភាគតិច រស់នៅស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខែត្រស្ទឹងត្រែងថ្លែង ក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះ អង្កេតឃើញថា ផ្លូវជាតិមួយចំនួនពីខែត្រស្ទឹងត្រែងទៅខែត្រក្រចេះ និងពីស្ទឹងត្រែងទៅប្រទេសឡាវ ខូចទាំងស្រុង ដោយសារ អាជ្ញាធរមិនចាត់វិធានការលើរថយន្តដឹកលើសទម្ងន់ ឬអាចប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ រួមផ្សំការស្ថាបនាផ្លូវពុំសូវមានគុណភាព។ លោកថា ក្រសួង ឬមន្ទីរសាធារណៈការ ត្រូវទទួលខុសត្រូវបញ្ហានេះ។ លើសពីនេះលោកយល់ថា បទបញ្ជារបបដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន សែន ប្រៀបដូចកាំបិតលែងមុតហើយ ព្រោះអ្នកមានអំណាច និងឧកញ៉ាមួយចំនួនពុំសូវខ្វល់ពីប្រយោជន៍ជាតិ និងពលរដ្ឋនោះទេ គឺគិតតែប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។
ក្រោយពីលោក ហ៊ុន សែន ចេញបទបញ្ជាបានមួយថ្ងៃ សមត្ថកិច្ចចុះប្រតិបត្តិការទូទាំងប្រទេស ឃាត់បាន រថយន្តកែច្នៃដាក់ទ្រុង ខុសបច្ចេកទេស ៨១គ្រឿង និងរថយន្ត៧៦គ្រឿងទៀតត្រូវបានដោះទ្រុងសណ្ដោងចេញ ហើយ ៣១០គ្រឿងទៀត គ្រោងកាត់ទ្រុងចេញដែរ។ សមត្ថកិច្ចលើកឡើងថា រថយន្តទាំងនោះ ភាគច្រើនបើកលឿនលើដងផ្លូវងាយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ និងមានរថយន្តសណ្ដោងធំៗ វែងមួយចំនួនទៀត បានលួចចូលក្រុងភ្នំពេញ ទម្លាក់សម្ភារៈ និងទំនិញ បង្កប៉ះពាល់សណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលមើលឃើញថា រថយន្តដឹកទំនិញធំៗ ឬហៅថា កុងទឺន័រ (container) ភាគច្រើនលើកបន្តុប មិនបានចាប់គន្លឹះត្រឹមត្រូវតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស ងាយនឹងគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកដំណើរ។ ក្រៅពីនេះអំពើពុករលួយក្នុងការស្ថាបនាផ្លូវថ្នល់ក៏ជាឧបសគ្គផ្សេងទៀត ងាយឲ្យផ្លូវថ្នល់ឆាប់ខូចដែរ ខណៈដែលមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបានឃុបឃិតគ្នា ស៊ីដាច់កញ្ចប់ថវិកាថែទាំផ្លូវថ្នល់ ហើយនៅគ្រាដែលផ្លូវថ្នល់នៅកន្លែងខ្លះខូច គឺអាជ្ញាធរគ្មានថវិកាជួសជុល។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត ដែលជាកម្មករក្រុមហ៊ុនទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ ថ្លែងសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ មើលឃើញថា បើទោះបីជា លោក ហ៊ុន សែន ចេញបញ្ជាក្តី តែរថយន្តយីឌុបធំៗនៅតែបន្តដឹកឈើចេញពីបាតអាងនៃទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមជាច្រើនតោនដែលងាយធ្វើឲ្យខូចផ្លូវ។ រីឯសមត្ថកិច្ច និងអាជ្ញាធរមិនហ៊ានបង្ក្រាបទេ ដោយសាររថយន្តទាំងនោះជាប់ពាក់ព័ន្ធឧកញ៉ា និងអ្នកមានឥទ្ធិពលមួយចំនួន។ លោកចាត់ទុក បទបញ្ជាក្នុងរបរដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺគ្មានប្រសិទ្ធភាពរយៈពេលយូរអង្វែងទេ មិនខុសគ្នានឹងបទបញ្ជាបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើឡើយ។ «»
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ ចង់ឃើញ ដំណោះស្រាយរួមមួយដែលធានាថា អាចកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ និងផលប្រយោជន៍អ្នកវិនិយោគ ធ្វើយ៉ាងណាមិនរាំងស្ទះ ដល់ដំណើរការដឹកជញ្ជូនទំនិញរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជន អ្នកមានអំណាច និងវិនិយោគ។ លោកថា ប្រសិនបើវិធានការនេះ ធ្វើឲ្យខូចប្រយោជន៍ក្រុមហ៊ុនឯកជន នឹងអាចប៉ះពាល់ប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ «»
យ៉ាងណា លោក ហ៊ុន សែន បានផ្ដាំទៅអ្នករកស៊ីកាត់តរថយន្តទាំងអស់ ត្រូវយកឡានទាំងនោះកាត់ចេញវិញ បើកាត់មិនទាន់ទេមិនអនុញ្ញាតឲ្យចរាចរលើផ្លូវជាដាច់ខាត។ លោកជំរុញឲ្យអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាលសង្គមហ្វេសបុកទាំងអស់ ខាំមិន(Comment) មកហ្វេសបុករបស់លោក លោកនឹងចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់។ «»
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ពលរដ្ឋ និងក្រុមយុវជននឹងទន្ទឹងរង់ចាំអ៊ុតមើលថា មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ និងអាជ្ញាធរ អនុវត្តបទបញ្ជារបស់លោក ហ៊ុន សែន បានកម្រិតណា និងរយៈពេលប៉ុន្មាន៕