ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិកែងសាន់ ឃុំសេដា ស្រុកលំផាត់ ខែត្ររតនគិរីអះអាងថា ព្រៃសហគមន៍ភូមិកែងសាន់ ដែលឋិតក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ កំពុងទទួលរងឈូសឆាយរានយកដី ធ្វើជាសម្បត្តិបុគ្គល។ ពួកគាត់បញ្ជាក់ថា សកម្មភាពនេះកើតមានកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ដោយមានការឃុបឃិតជាប្រព័ន្ធជាមួយអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល។ អ្នកភូមិដដែលថា តុលាការខែត្រនេះ បានពន្យារពេលស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនពលរដ្ឋ ដែលប្ដឹងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ពីបទអនុគ្រោះឲ្យកើតមានបទល្មើសព្រៃឈើ។
អ្នកភូមិកែងសាន់ អះអាងនៅថ្ងៃទី៤ កុម្ភៈ ថា គ្រឿងចក្រពីរគ្រឿង កំពុងឈូសឆាយព្រៃសហគមន៍ភូមិកែងសាន់ ជិត ១សប្ដាហ៍មកហើយ នៅចំណុចអូរបូក ទល់អូរម្ហេង អស់ជាច្រើនហិកតារ។ ពលរដ្ឋដែលបានទៅដល់ទីតាំងឈូសឆាយនោះ ប្រទះឃើញគ្រឿងចក្រ និងអេស្កាវ័ទ័រ កំពុងផ្ដួលរំលំឈើជាគំនរធំៗ។
កាលពីចុង ឆ្នាំ២០១៧ អ្នកភូមិកែងសាន់ ជាង ១រយគ្រួសារ បានផ្តិតមេដៃ ស្នើឲ្យអាជ្ញាធរខែត្រ និងមន្ទីរបរិស្ថាន ទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ នៅគ្រាដែលសហគមន៍រកឃើញថា ដីព្រៃនៅតំបន់នោះ ត្រូវឈ្មួញកាប់ឆ្ការ និងឈូសឆាយក្លាយជាវាលអស់ជាង ៥០០ហិកតារ។
អ្នកភូមិកែងសាន់ លោក ខាំ នីន ឲ្យដឹងថា ដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ ជាប្រភពប្រាក់ចំណូលពលរដ្ឋច្រើនជំនាន់មកហើយ បែរជាត្រូវរលាយនៅរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បើទោះជាពលរដ្ឋមួយចំនួនខំរកមធ្យោបាយទប់ស្កាត់បទល្មើសក្ដី ក៏ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងមន្ត្រីជំនាញ មិនយកចិត្តទុកដាក់ថែរក្សានោះទេ បែរជាឃុបឃិតជាមួយឈ្មួញឈូសឆាយព្រៃ ក្លាយជាវាលអស់មួយផ្នែកធំ។ លោកថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ គ្រឿងចក្រពីរគ្រឿង នៅតែបន្តឈូសឆាយតំបន់ព្រៃស្រោងជាង ១០០ហិកតារថ្មីទៀត ពុំទាន់ឃើញមានឆ្មាំអភិរក្សរបស់ក្រសួងបរិស្ថានហាមឃាត់នៅឡើយទេ៖ «ដីក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃទាំងអស់ប្រហែល ១.០០០ហិកតារ ឈូសឆាយបាន ៥០០ហិកតារហើយ។ គ្រឿងចក្រអាអ៊ិចមួយគ្រឿង និងអាប៊ុលមួយគ្រឿង។ និយាយរួមទៅអាជ្ញាធរលក់ អូសទាញឈ្មួញលក់តែម្ដងតាមមើលទៅ»។
បុរសដដែលបន្ថែមថា អ្នកភូមិអស់ជំនឿលើវិធានការផ្លូវច្បាប់របស់តុលាការ ខែត្ររតនគិរី បើទោះបីជាពួកគាត់បានប្ដឹងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទៅតុលាការ ប្រយោជន៍ការពារព្រៃឈើឲ្យគង់វង្ស ក៏ប៉ុន្តែបទល្មើសព្រៃឈើនៅតែកើតមានឥតឈប់ឈរ។ លោកចាត់ទុក ការមិនអើពើដាក់ពាក្យបណ្ដឹងរបស់អ្នកភូមិ ជាការរួមចំណែកបំផ្លាញបរិស្ថាន ៖ «រលាយទាំងស្រុងអត់សល់ទេ ដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ ពីមុនព្រៃឈើនៅតំបន់នោះសប្បាយណាស់ ធ្វើអីក៏បាន រកអីក៏បានដែរ។ ឥឡូវវាបាត់បង់អស់ហើយ។ ពលរដ្ឋតវ៉ាបានតែមួយប្រាវៗ»។
ព្រៃសហគមន៍ភូមិកែងសាន់ គឺជាផ្នែកមួយនៃដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ មានផ្ទៃដីជាង ៤ពាន់ហិកតារ បានទទួលរងការកាប់បំផ្លាញយកឈើ និងកាប់ព្រៃរានព្រៃយកដីជាង ៦ឆ្នាំហើយ។
កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១៧ តំណាងពលរដ្ឋភូមិកែងសាន់មួយចំនួន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃសមាគមន៍អាដហុក បានដាក់ពាក្យប្ដឹងករណីនេះទៅស្ថាប័នអយ្យការសាលាដំបូងខែត្ររតនគិរី ដោយចោទមេឃុំ អភិបាលស្រុកលំផាត់ និងមន្ត្រីជំនាញ ១០នាក់ ពីបទអនុគ្រោះឲ្យកើតមានបទល្មើសព្រៃឈើនៅព្រៃសហគមន៍ភូមិកែងសាន់។ មកទល់ពេលនេះ សំណុំរឿងនេះឋិតក្នុងដំណើរការស៊ើបអង្កេតរបស់តំណាងអយ្យការនៅឡើយ។
មេភូមិកែងសាន់ លោក ញ៉ូង គួត បដិសេធថា អាជ្ញាធរមិនបានឃុបឃិតគ្នាឈូសឆាយព្រៃដូចការលើកឡើងរបស់ពលរដ្ឋនោះទេ។ តែយ៉ាងណាលោកទទួលស្គាល់ថា សកម្មភាពឈូសឆាយនោះ ពិតជាកើតមានមែន ដោយសារពលរដ្ឋមួយចំនួនខ្វះខាតដីធ្វើចម្ការ បាននាំគ្នាទៅកាប់ឆ្ការលក្ខណៈគ្រួសារចិញ្ចឹមជីវិត។ លោកថា អាជ្ញាធរចង់ឲ្យអ្នកភូមិមានដីចម្ការចិញ្ចឹមជីវិត ប្រសើរជាងវិនិយោគឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន៖ «មានតែប្រជាជនទេ កាប់ចម្ការដាំចន្ទី មេភូមិមានបានទៅកាប់ចម្ការអីណា។ ពលរដ្ឋទៅធ្វើចម្ការអីណាមិនមែននៅលើមេឃទេ។ នរណារាយការណ៍ អាហ្នឹងអត់ធ្វើចម្ការទេ វាមានប្រាក់ខែ។ យើងទប់ស្កាត់មិចបាន បើយើងទប់ហ្នឹង ច្បាស់ជាបរិស្ថានវាយកហើយ ក្រុមហ៊ុនវាយកហើយ»។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សមាគមអាដហុក (ADHOC) លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ មើលឃើញថា ពាក្យបណ្តឹងរបស់ពលរដ្ឋដែលប្ដឹងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ពីបទអនុគ្រោះឲ្យកើតមានបទល្មើសព្រៃឈើ ពុំត្រូវបានស្ថាប័នអយ្យការខែត្ររតនគិរីយកចិត្តទុកដាក់ពន្លឿននីតិវិធី នៅឡើយទេ ដែលនាំឲ្យបទល្មើសព្រៃឈើនៅតែកើតមាន។ លោកមើលឃើញថា ចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់របស់តុលាខែត្ររតនគិរី ហាក់មានការរើសអើង ផ្ទុយពីសំណុំរឿងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងសកម្មជនបរិស្ថានជាដើម។ លោកថា អ្នកភូមិមានភស្តុតាង និងសាក្សីជាក់លាក់ ព្រោះសហគមន៍បានកំណត់អត្តសញ្ញាណពលរដ្ឋដែលជាអ្នកស៊ីឈ្នួលកាប់រានព្រៃនេះ និងអ្នកប្រព្រឹត្ត៖ «ស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិ និងតុលាការមានការរើសអើងខ្លាំងណាស់ សំណុំរឿងយើងដាក់ពីរឆ្នាំហើយ មិនទាន់ផុតអយ្យការផង។ ក៏ប៉ុន្តែសំណុំរឿងអ្នកនយោបាយ និងសិទ្ធិមនុស្ស បរិស្ថានអីហ្នឹង យើងឃើញថា ចាត់វិធានការលឿន។ បណ្ដឹងបរិហារទៅអាជ្ញាធរ បើទោះបីមានភស្តុតាងជាក់លាក់ យើងឃើញថា មានការយឺតយ៉ាវ ធ្វើឲ្យសហគមន៍លែងមានទំនុកចិត្ត»។
លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ បន្ថែមថា អ្នកភូមិដែលប្រតិកម្មរឿងបទល្មើសព្រៃឈើនេះ មិនហ៊ានប្រើសិទ្ធិរបស់ខ្លួនតាមច្បាប់ ចេញមុខតវ៉ាដូចមុនឡើយ ព្រោះបារម្ភខ្លាចអាជ្ញាធរចោទ ជាក្រុមបដិវត្តន៍ពណ៌។
សហគមន៍ឲ្យដឹងទៀតថា សកម្មភាពកាប់រានដីព្រៃយកដី ពុំមែនកើតមានឡើងតែក្នុងសហគមន៍ភូមិកែងសាន់នោះទេ ព្រៃនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ទាំងមូល កំពុងទទួលរងការកាប់បំផ្លាញបែបអនាធិបតេយ្យ និងបានរាលដាលកាន់តែខ្លាំងឡើង បណ្ដាលឲ្យព្រៃស្រោងដែលធ្លាប់ជាម្លប់បៃតង ផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់ជនជាតិភាគតិច បែរជាក្លាយជាវាលក្ដៅហួតហែង។
កាលពីថ្ងៃទី៣ កុម្ភៈ មន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស បានរឹបអូសឈើជាង ២០០ដុំ និងវត្ថុតាងមួយចំនួនទៀត ឋិតក្នុងឃុំសេដា ស្រុកលំផាត់ ខែត្ររតនគិរី។ ឈើដែលសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបនោះ គឺឈ្មួញប្រមូលពីដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់។ អ្នកភូមិកែងសាន់ អំពាវនាវឲ្យគណៈកម្មាធិការជាតិទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើ បិទសិប្បកម្ម និងរោងអារច្រៀកឈើនៅតំបន់នោះ ដែលពួកគាត់ចាត់ទុកថាជាបណ្ដុំនៃបទល្មើសឧក្រិដ្ឋ៕