កម្មករកម្មការិនីតាមទូកនេសាទ និងកំពង់ផែនៅឃុំឆ្នុកទ្រូ ស្រុកបរិបូរណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ដែលមកពីតំបន់ផ្សេងៗគ្នា បានបោះទីតាំងស្នាក់នៅបណ្ដោះអាសន្នលើដីព្រៃលិចទឹកអភិរក្ស ឋិតនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវលំមួយខ្សែចេញពីសាលាស្រុកបរិបូរណ៍ ឆ្ពោះទៅសាលាឃុំឆ្នុកទ្រូ។ ក្រុមពលរដ្ឋកំពុងប្រឈមបញ្ហាសុខភាព ដោយសារបញ្ហាអនាម័យបរិស្ថាន និងខ្វះទឹកស្អាតផឹក ឬប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ។
បើគេធ្វើដំណើរពីសាលាស្រុកបរិបូរណ៍ ឆ្ពោះទៅសាលាឃុំឆ្នុកទ្រូ នៅរដូវប្រាំងចម្ងាយប្រមាណ ២០គីឡូម៉ែត្រ លើកំណាត់ផ្លូវក្រាលកៅស៊ូពាក់កណ្ដាល និងពាក់កណ្ដាលទៀតកំពុងស្ថាបនាថ្មី គេនឹងឃើញផ្ទះតូចៗ និងខ្ទមខ្លះប្រក់កៅស៊ូតង់នៅម្ខាងផ្លូវ ត្រង់ចំណុចដើមច្រកែង នៃឃុំឆ្នុកទ្រូ ប្រមាណ ១០០ខ្នង។ នោះជាទីជម្រករបស់កម្មករទូកនេសាទ និងខ្លះជាអ្នករកស៊ីតិចតួចនៅកំពង់ផែឃុំឆ្នុកទ្រូ។
ស្ត្រីវ័យចំណាស់ម្នាក់កំពុងឈរក្បែរអណ្ដូងទឹកក្បែរផ្ទះ លោកស្រី អ៊ីវ ហ៊ាង មានប្រសាសន៍ថា រាល់ថ្ងៃរូបគាត់ និងពលរដ្ឋជាង ១០០គ្រួសារផ្សេងទៀតខ្វះខាតទឹកស្អាតប្រើប្រាស់យ៉ាងខ្លាំង ដោយទឹកសម្រាប់ផឹកត្រូវទិញគេរាល់ថ្ងៃ ចំណែកទឹកបោកគក់ខោអាវ ឬដាំស្លវិញ ត្រូវសម្រេងទឹកពីក្នុងអណ្ដូងលូចាស់ដែលគ្មានអនាម័យ។ អ្នកភូមិចង់ជីកអណ្ដូងថ្មីដែរ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរហាមឃាត់ដោយសំអាងថា ក្រុមអ្នកភូមិកំពុងរស់នៅមិនរៀបរយលើដីព្រៃលិចទឹកអភិរក្សរបស់រដ្ឋបាលជលផល។
លោកស្រីចង់ឲ្យអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច គិតគូរពីបញ្ហាសុខភាព និងដោះស្រាយទឹកជូនពលរដ្ឋសិន៖ «ពិបាកទឹកប្រើ និងហូបចុក ត្រូវទិញគេដែលទឹកមកលក់ក្នុងមួយប៊ីដុង ៥០០រៀលចំណុះ ៣០លីត្រ។ កន្លែងរស់នៅលំបាកដូចថាយើងរស់នៅតែមួយកូនខ្ទម វាមិនទាន់បានពិតប្រាកដ សុទ្ធតែកម្មករអត់នៅស្រុក ក៏អត់មានដីធ្លីនៅ។ ខ្ញុំរស់នៅនេះយូរហើយ ចេះតែតស៊ូរស់នៅ គិតទៅតាំងពីបែកខ្មែរក្រហម ខ្ញុំមករស់នៅទីនេះរហូត»។
ចំណែកពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត លោកស្រី ចាន់ សុភា បញ្ជាក់ថា មនុស្សចាស់ក្មេងដែលរស់នៅក្នុងតំបន់នេះ ឈឺថ្កាត់ញឹកញាប់ដែរ ដែលបញ្ហានេះលោកស្រីយល់ថា អាចបណ្ដាលមកពីអនាម័យបរិស្ថាន និងការរស់នៅ ព្រមទាំងការទទួលទានទឹកមិនស្អាត។ លោកស្រីថាបញ្ហាខ្វះបង្គន់អនាម័យ ទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ និងការគ្រប់គ្រងកាកសំណល់ស្អុយរលួយ និងថង់ប្លាស្ទិកមិនបានត្រឹមត្រូវ ជាឧបសគ្គធំសម្រាប់ពលរដ្ឋ៖ «ឥឡូវខ្ញុំអត់លើក។ ខ្ញុំនៅត្រង់ហ្នឹងមួយកន្លែងម៉ង។ ពីមុនខ្ញុំនៅមុខ តែគេដេញទៅក្រោយ ព្រោះគេធ្វើថ្នល់។ ក្មេងឧស្សាហ៍ឈឺដែរ ប៉ុន្តែយើងបោសសម្អាត។ លោក ជិន ជេដ្ឋា៖ តើទាក់ទងនឹងរឿងទឹកប្រើប្រាស់អីម៉េចដែរ? ពិបាកទិញទឹកគេដាំហូប ជួនណាខ្ញុំលក់ ទិញទឹកសុទ្ធគេដាក់មក (ក្លាស់សេទឹកសុទ្ធ) ហូបទឹកហ្នឹងទៅ ចំណាយក្រែលដែរ លក់ដូរចំណេញតិចៗ ហើយអត់រកអីផង! កូនធ្វើកម្មករបោះត្រសក់ស្រូវតិចៗ»។
ក្រុមពលរដ្ឋអះអាងថា កាលពីឆ្នាំ១៩៨៣ នៅចំណុចដើមច្រកែង នៃភូមិឆ្នុកទ្រូ ឃុំឆ្នុកទ្រូ មានពលរដ្ឋដែលជាកម្មករនេសាទត្រីចំនួន ១៤គ្រួសារ បានបោះទីតាំងស្នាក់នៅរបៀបឆក់កណ្ដៀត ដោយសារស្ថានភាពទឹកទន្លេ។ ក្រោយការបោះឆ្នោតសកលឆ្នាំ១៩៩៣ ទើបមានកម្មករចូលរស់នៅជាបន្តបន្ទាប់ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នមានជាង ១០០គ្រួសារ ប៉ុន្តែតួលេខនេះអាជ្ញាធរថាមិនទាន់សុក្រឹតនៅឡើយទេ។
កំពុងអង្គុយនៅលើរានលក់ដូរមុខផ្ទះបន្ទាប់ពីសម្រាកការងារលីសែងផលនេសាទនៅកំពង់ផែឃុំឆ្នុកទ្រូ លោក ហឿន ផន មានប្រសាសន៍ថា រយៈពេល ១០ឆ្នាំទៅ ២០ឆ្នាំហើយ ដែលពលរដ្ឋនៅតំបន់នោះសង់ផ្ទះតូចៗរស់នៅដោយងាយស្រួលរុះរើ ឬសែងចុះឡើងតាមកម្រិតទឹកទន្លេ។ លោកថា បួនឆ្នាំហើយក្រុមកម្មករមិនដែលសែងផ្ទះទៅណាទេ ព្រោះទឹកតូចលែងឡើងដល់ខ្ទមពួកគេស្នាក់នៅ៖ «ខ្ញុំមានស្រុកកំណើតនៅខេត្តកំពង់ធំ ប៉ុន្តែមករស់នៅកន្លែងនេះតាំងពីឆ្នាំ១៩៨៣ ពីដើមរើចុះរើឡើង ប៉ុន្តែឥឡូវនេះនៅមួយកន្លែងបណ្ដោយ។ សុំរដ្ឋាភិបាលរស់នៅមួយកន្លែង រួចមួយកន្លែងហ្នឹងមិនទាន់ដឹងថាយ៉ាងម៉េចផង»។
ក្រុមកម្មករដែលខ្លះមកតាមបណ្ដាខេត្តផ្សេងៗ និងនៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បានរស់នៅមានកូនចៅ និងស្ទើរបង្កើតបានជាភូមិម្ករមួយទៅហើយនោះ កំពុងប្រើប្រាស់សេវាសាធារណៈដូចជា ការសិក្សា ឬសេវាសុខភាពជាដើម នៅឃុំឆ្នុកទ្រូ និងអ្នកខ្លះទៅទទួលសេវានៅទីរួមស្រុកបរិបូរណ៍។ ពួកគេចង់បានសិទ្ធិស្របច្បាប់លើដីដែលពួកគេកំពុងរស់នៅ ដើម្បីបានរស់នៅអចិន្ត្រៃយ៍។
ទាក់ទងបញ្ហានេះ អភិបាលរងស្រុកបរិបូរណ៍ លោក ថាន់ សារុំ ថាពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់នេះលំបាកនឹងគ្រប់គ្រងតួលេខ ព្រោះមានមនុស្សចេញចូលញឹកញាប់។ លោកថា អាជ្ញាធរខេត្ត និងស្រុក ក៏ធ្លាប់គិតគូររកទីតាំងរស់នៅត្រឹមត្រូវជូនពួកគេដែរ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នកំពុងធ្វើផ្លូវសិន។ ចំពោះបញ្ហាអនាម័យបរិស្ថាន និងទឹកស្អាតវិញ លោកថាជារឿងលំបាក ព្រោះនៅទីរួមស្រុកក៏មិនទាន់មានទឹកស្អាតប្រើដែរ៖ «នៅស្រុកខ្ញុំមិនទាន់មានប្រព័ន្ធទឹកស្អាតនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនចូលមកវិនិយោគកំពុងធ្វើស្ថានីយគេ ប្រើពេលពីរឆ្នាំ គេចាប់ផ្ដើមធ្វើពីពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០១៦ ហើយបើប្រព័ន្ធទឹកប្រហែលមិនអាចរៀបបានទៅដល់ហ្នឹងទេ»។
លោក ថាន់ សារុំ រំឭកថា អាជ្ញាធរ និងសមត្ថកិច្ចជំនាញធ្លាប់ចុះណែនាំឲ្យក្រុមពលរដ្ឋដែលកំពុងរស់នៅលើដីព្រៃលិចទឹកក្នុងតំបន់ពីរ និងតំបន់បី ដែលត្រូវអភិរក្សចេញឲ្យអស់ ដើម្បីកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងធនធានមច្ឆជាតិ។ លោកសង្ឃឹមថា ពលរដ្ឋទាំងនេះនឹងទទួលបានកន្លែងណាមួយរស់នៅប្រសើរជាងបច្ចុប្បន្ន បន្ទាប់ពីគម្រោងធ្វើផ្លូវរបស់ក្រសួងសាធារណការ កាត់តាមតំបន់នោះធ្វើរួច៕