លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ខឹងនឹងលោក សម រង្ស៊ី យ៉ាងខ្លាំង ដែលប្រដូចរូបលោកទៅនឹងមេដឹកនាំផ្តាច់ការ និងកាន់អំណាចយូរជាងគេនៅពិភពលោក ដែលទើបទម្លាក់ចេញពីអំណាច។ មន្ត្រីច្បាប់ និងសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ សុទ្ធតែព្យាករដូចគ្នាថា មិនយូរមិនឆាប់ លោក ហ៊ុន សែន នឹងចាប់ផ្តើមបោសសម្អាតមនុស្សនៅជួរបក្សកាន់អំណាចខ្លួនឯងដែលអ្នកទាំងនោះមិនពេញចិត្តនឹងការដឹកនាំបែបផ្តាច់ការរបស់លោក។
នេះមិនមែនជាលើកទីមួយទេ ដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ខឹងខ្លាំងទៅនឹងអ្នកណាដែលប្រដូចរូបគាត់ទៅនឹងមេដឹកនាំផ្តាច់ការជាងគេលើលោក ដូចជាលោក សាដាម ហ៊ូសេន (Saddam Hussein ) លោក មូអាម៉ា ហ្គាដាហ្វ៊ី (Muammar Gaddafi) និងលោក រ៉ូប៊ើត មូហ្គាបេ (Robert Mugabe) ជាដើមនោះ។ ប៉ុន្តែ សារខឹងសម្បារបស់លោក ហ៊ុន សែន លើកនេះ គឺសំដៅទៅលោក សម រង្ស៊ី។
ថ្លែងនៅចំពោះមុខកម្មកររោងចក្រកាត់ដេររាប់ពាន់នាក់នៅកោះពេជ្រ ដែលជាផ្នែកមួយនៃការលួងចិត្តកម្មករឲ្យងាកមកបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា លោកគ្មានចរិតបំបែកបំបាក់អ្នកដទៃដូចមេដឹកនាំផ្តាច់ការទាំងនោះទេ៖ «មានអាមួយនោះ មិនដឹងស្អីវា! ថ្ងៃមុនវាប្រកាសថា លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើដូច មូហ្គាបេ។ បើ ហ៊ុន សែន ធ្វើដូច មូហ្គាបេ ខ្ញុំត្រូវធ្វើជាង ៣០ឆ្នាំទៀត អាហ្នឹងបានវាត្រូវ ព្រោះ មូហ្គាបេ អាយុ ៩៥ឆ្នាំ»។
អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលទើបប្រកាសចូលជាសមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញ នៅចំថ្ងៃដែលលោក ហ៊ុន សែន រម្លាយគណបក្សប្រឆាំងបានសម្រេច លោក សម រង្ស៊ី នៅថ្ងៃទី២២ វិច្ឆិកា ២០១៧ បានសរសេរសារនៅបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា "ថ្ងៃនេះប្រជាពលរដ្ឋនៅប្រទេសហ្ស៊ីមបាវ៉េ (Zimbabwe) អបអរសាទរការធ្លាក់ពីតំណែងរបស់ជនផ្តាច់ការ រ៉ូប៊ើត មូហ្គាបេ ដែលបានកាន់អំណាចជាង ៣០ឆ្នាំមកហើយ។ នៅឆ្នាំ២០១៨ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក៏នឹងអបអរសាទរដូចគ្នាអ៊ីចឹងដែរ ការធ្លាក់ពីតំណែងរបស់ជនផ្ដាច់ការ ហ៊ុន សែន ដែលបានកាន់អំណាចជាង ៣០ឆ្នាំមកហើយដែរ។ ដូចនៅប្រទេសហ្ស៊ីមបាវ៉េ សូមកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធឈរខាងប្រជារាស្ត្រ ហើយកុំស្តាប់បង្គាប់ជនផ្ដាច់ការទៀត"។ លោក សម រង្ស៊ី បញ្ជាក់នៅចុងបញ្ចប់នៃសារនោះថា "លោក ហ៊ុន សែន អស់លក្ខណ៍ហើយ"។
ព្រឹត្តិការណ៍ទម្លាក់លោក រ៉ូប៊ើត មូហ្គាបេ ចេញពីតំណែងនៅមួយថ្ងៃមុនលោក ហ៊ុន សែន រម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានសម្រេចនេះ ត្រូវបានលោក សម រង្ស៊ី ថ្លែងក្នុងកម្មវិធីផ្សាយរបស់ទូរទស្សន៍អាស៊ីសេរី កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ថានេះជាសញ្ញាបញ្ជាក់ថា ពេលវេលានៃការក្រាញអំណាចរបស់មេដឹកនាំផ្ដាច់ការរលើលោកកាន់តែខើចខ្លីណាស់ហើយ៖ «មិនមែនជារឿងចៃដន្យទេ។ អ្នកកាន់អំណាចកាន់តែយូរ ពេលវេលានៃធ្លាក់ពីអំណាចក៏កាន់តែខិតជិតមកដល់»។
អ្នកច្បាប់អន្តរជាតិ ក៏មើលឃើញអំពីថ្ងៃអវសានដែលខិតជិតចូលមកដល់នៃបាត់បង់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែរ។ លោក រីឆាត រ៉ូជើរ (Richard Rogers) ដែលគ្រោងដាក់ភស្តុតាងបន្ថែមប្រឆាំងលោក ហ៊ុន សែន នៅពេលឆាប់ៗនេះ ប្រាប់អាស៊ីសេរី ថា ទង្វើរបស់លោក ហ៊ុន សែន កំពុងឈានទៅបំផ្លាញខ្លួនឯងហើយ នៅពេលបំផ្លាញអ្នកដទៃដែលនៅជុំវិញខ្លួនអស់ហើយនោះ៖ «យើងទាំងអស់គ្នាឃើញទំនោរនៃចុងបញ្ចប់របស់លោក ហ៊ុន សែន ច្បាស់ហើយ។ មនុស្សដែលជាគោលដៅដែលគាត់បន្តកម្ចាត់ ព្រោះគាត់កាន់តែមានជំងឺមិនទុកចិត្តអ្នកដទៃកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរយ៉ាងនេះ។ មិនយូរទេ គាត់នឹងកម្ទេចមនុស្សរបស់គាត់តែម្តង។ គាត់បានបំបាត់មនុស្សបក្សប្រឆាំង គាត់បានបំបិទសិទ្ធិសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានដូចបំណងហើយ ដូច្នេះគាត់នឹងចាប់ផ្ដើមធ្វើទុក្ខបុកម្នេញមនុស្សរបស់គាត់វិញម្ដង អាចរហូតដល់សម្លាប់សមាជិកក្រុមគ្រួសារគាត់ថែមទៀតផង។ ដូច្នេះ ច្បាស់ណាស់ សមាជិកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានេះឯងនឹងក្លាយជាមុខសញ្ញាកម្ចាត់ចោលរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅពេលបន្ទាប់ទៀតនេះ»។
បញ្ហាមិនទុកចិត្តអ្នកដទៃនេះ ក៏ឃើញកើតមាននៅក្នុងរបៀបគ្រប់គ្រងរបស់កម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមក្នុងរបបខ្មែរក្រហមពីថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ដែរ។ ការសម្លាប់រង្គាលក្នុងរបបខ្មែរក្រហម កើតចេញពីការចោទអ្នកដទៃដែលមិនស្របនឹងគំនិតខ្លួន ថាជាខ្មាំងប្រឆាំងអង្គការ និងត្រូវសម្លាប់ចោល។ ចុងក្រោយពេលមនុស្សក្រៅអង្គការត្រូវបានសម្លាប់អស់ ពួកខ្មែរក្រហមក៏បានចាប់ផ្ដើមបោសសម្អាតផ្ទៃក្នុងដោយរួមទាំងការសម្លាប់កម្មាភិបាល និងថ្នាក់ដឹកនាំក្នុងជួរបក្សខ្លួនឯងតែម្តង។ គុកទួលស្លែង គឺជាមន្ទីរឃុំឃាំង សួរចម្លើយ ធ្វើទារុណកម្មកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមដែលត្រូវរងការចោទប្រកាន់ថាជាខ្មាំង។ វាលពិឃាតជើងឯក គឺជាទីដែលអ្នកទោសទាំងនោះត្រូវយកទៅសម្លាប់ចោល។
ចំណែកឯមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ក៏មើលឃើញពីសញ្ញានៃការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលជាអតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម ដែលនាំប្រទេសកម្ពុជា ឲ្យរងគ្រោះថ្នាក់ដោយអំណាចផ្ដាច់ការបែបនេះនោះដែរ។ នាយកប្រតិបត្តិប្រចាំតំបន់អាស៊ី នៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Rights Watch) លោក ប៊្រែដ អាដាម (Brad Adams) អះអាងថា លោក ហ៊ុន សែន បានប្រព្រឹត្តបទល្មើសទាំងក្នុងច្បាប់ជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិ ដោយសារការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគណបក្សប្រឆាំង អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ និងញុះញង់ឲ្យមានអំពើហិង្សា ជាពិសេសសម្ដីបញ្ជាក់ពីចេតនាឧក្រិដ្ឋក្នុងពេលថ្មីៗនេះ ដែលលោក ហ៊ុន សែន បង្ហាញការសោកស្ដាយដែលគាត់មិនបានបញ្ជាឲ្យសម្លាប់ហ្វូងបាតុករ ដែលតវ៉ាលទ្ធផលបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១៣ ឲ្យអស់។
លោក ប៊្រែដ អាដាម ក៏យល់ឃើញដែរថា លោក ហ៊ុន សែន គួរមើលជោគវាសនារបស់មេដឹកនាំផ្ដាច់ការ រ៉ូប៊ើត មូហ្គាបេ ដែលនឹកស្មានថា មនុស្សក្នុងបក្សគាត់ពេញចិត្ត ឬគាំទ្រគាត់ជារៀងដរាបមក ទោះឃើញពួកគេមិនមាត់ៗក៏ដោយ ប៉ុន្តែតាមការពិតពួកគេមិនពេញចិត្តនឹងការដឹកនាំបែបនេះនោះទេ គ្រាន់តែពួកគេមិនហ៊ាននិយាយ៖ «លោក ហ៊ុន សែន គ្មានប្រជាប្រិយនៅក្នុងជួរបក្សរបស់គាត់នោះទេ ព្រោះអីមន្ត្រីបក្សដែលមានគំនិតផ្ទុយពីគាត់ សុទ្ធតែត្រូវក្លាយជាផ្ទាំងស៊ីបក្នុងការកម្ចាត់ចោល។ យើងដឹងស្រាប់ហើយ លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់ចាប់ខ្លួនមនុស្សដែលជាខ្សែលោក ជា ស៊ីម ជាច្រើនកន្លងមក។ ក្រោយមកគាត់បានធ្វើឲ្យខ្សែលោក ស ខេង ចុះខ្សោយ។ និយាយរួម មនុស្សនៅក្នុងបក្សកាន់អំណាចដែលមិនស្របតាមការដឹកនាំបែបហិង្សា និងឃោរឃៅរបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺសុទ្ធតែត្រូវបានផាត់បោសសម្អាត។ ការថ្នាំងថ្នាក់នេះកំពុងកើតមានយ៉ាងច្រើននៅក្នុងជួរបក្សកាន់អំណាច ហើយខ្ញុំជឿជាក់ថា ថ្ងៃមួយវាផ្ទុះឡើងជាមិនខាន»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោក ហ៊ុន សែន នៅតែអះអាងថា ការដឹកនាំរបស់លោកនៅតែខ្លាំង៖ «អញសុំប្រាប់អ្ហែងទៅវិញ! មួយជីវិតរបស់គណបក្សប្រជាជន ខ្លាំងជាងគេគឺសាមគ្គីភាព»។
លោក ហ៊ុន សែន អះអាងបន្ថែមថា គាត់ពូកែខាងយុទ្ធសាស្ត្របំបែកបក្សប្រឆាំងដែលសូម្បីតែមន្ត្រីជួរផ្ទៃក្នុងបក្សក៏មិនឲ្យដឹងដែរ ពីយុទ្ធសាស្ត្របំបែកបំបាក់នេះ។ ទោះជាលោក ហ៊ុន សែន ថា ការអំពាវនាវឲ្យមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចុះចូល គឺជាការផ្ដល់ឱកាស និងការបង្ហាញពីចិត្តធម៌របស់លោកក្នុងការសន្ដោសប្រោសប្រណីអ្នកដែលមិនដឹងអីក៏ដោយ ក៏ទាំងនៅក្នុងសារផ្ទៃក្នុងគណបក្ស និងសារជាសាធារណៈនៅថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា នេះ បង្ហាញច្បាស់អំពីកលល្បិចបំផ្លាញគណបក្សប្រឆាំង ដូចជាលើកថ្ងៃឱសានវាទម្ដងហើយម្ដងទៀត ដើម្បីបង្កការលំបាកដល់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងក្នុងការរកយុទ្ធសាស្ត្រទប់ស្កាត់ចេតនា ទិញទឹកចិត្តមន្ត្រីបក្សសង្គ្រោះជាតិបែបនេះ៖ «ក្បាច់របស់ឯងមិនឈ្នះអញទេ! អ្នកឯងមិនអាចប៉ាន់ស្មានជំហានដើររបស់ ហ៊ុន សែន ត្រូវទេ»។
នៅលើពិភពលោក មេដឹកនាំដែលកាន់អំណាចយូរជាងគេបំផុតនៅសល់តែលោក ហ៊ុន សែន មួយប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពីលោក មូហ្គាបេ ធ្លាក់ចេញពីអំណាច។ លោក ហ៊ុន សែន កាន់អំណាចអស់រយៈពេលជាង ៣២ឆ្នាំមកហើយ គិតមកត្រឹមថ្ងៃនេះ។ មន្ត្រីអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិចាត់ទុកលោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំផ្ដាច់ការ និងជាអ្នកសម្លាប់ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ថាល្មមដល់ពេលលោក ហ៊ុន សែន ចុះចេញពីតំណែងកុំចាំគេទាញទម្លាក់។ មេដឹកនាំផ្ដាច់ការនៅលើពិភពលោកដែលក្រាញអំណាចយូរឆ្នាំ សុទ្ធតែធ្លាក់ពីតំណែងដោយការទាញទម្លាក់យ៉ាងហិង្សា និងដោយកំហឹងពីមហាជន ឬដោយកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធខ្លួនឯង។
អតីតមេដឹកនាំប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ លោក សាដាម ហ៊ូសេន ត្រូវបានព្យួរកនៅថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៦។ អតីតមេដឹកនាំប្រទេសលីប៊ី លោក មូអាម៉ា ហ្កាដាហ្វ៊ី ត្រូវបានកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធលីប៊ី បាញ់សម្លាប់នៅថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១១។ ចំណែកមេដឹកនាំផ្ដាច់ការជាច្រើនរូបទៀត ដែលនៅរស់រានមានជីវិត ក្រោយទម្លាក់ពីអំណាច និងអ្នកខ្លះកំពុងកាន់អំណាចនៅឡើយ ត្រូវបានតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ICC បើកការស៊ើបអង្កេត និងផ្ដន្ទាទោសពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មធ្ងន់ធ្ងរ ដែលប្រព្រឹត្តក្នុងពេលកំពុងកាន់អំណាច ដូចជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ដោយសារហេតុផលនយោបាយនេះជាដើមដែលជាធាតុផ្សំបទល្មើសក្នុងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ៕