សហគមន៍ការពារព្រៃឈើព្រះរកា ខែត្រព្រះវិហារអះអាងថា ដើមឈើផលិតជ័រទឹករាប់ម៉ឺនដើម ដែលជនជាតិដើមភាគតិចកួយអាស្រ័យផលតាំងពីដើមមក កំពុងរងការកាប់បំផ្លាញជាប្រព័ន្ធ ដោយក្រុមពលរដ្ឋចំណាកស្រុក និងពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋានយកទៅលក់ ឲ្យឈ្មួញជួញដូរខុសច្បាប់ ពុំសូវមានការទប់ស្កាត់។
សហគមន៍ការពារព្រៃឈើនៅស្រុកត្បែងមានជ័យខែត្រព្រះវិហារ នៅថ្ងៃទី២០ វិច្ឆិកា អំពាវនាវជាថ្មីទៀត ស្នើឲ្យក្រសួងបរិស្ថាន និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ រកមធ្យោបាយសង្គ្រោះដើមឈើ ផលិតជ័រទឹករបស់ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ ឋិតក្នុងតំបន់ព្រៃអភិរក្សព្រះរកា ដែលកំពុងរងការកាប់បំផ្លាញពេញបន្ទុក។
បណ្ដាញសកម្មភាពដើម្បីសហគមន៍នៅឃុំពោធិ៍ ស្រុកត្បែងមានជ័យ និងជាបណ្ដាញការពារព្រៃព្រះរកា លោក ស៊ុត សាវ៉ន សម្ដែងក្តីបារម្ភខ្លាំង ពីជោគវាសនាដើមឈើផលិតជ័រទឹក ដែលជាឆ្នាំងបាយរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ កំពុងរងហានិភ័យខ្ពស់។ លោកថា នៅរយៈពេល ៣ខែចុងក្រោយនេះ ដើមឈើផលិតជ័រទឹករបស់អ្នកភូមិរាប់ម៉ឺនដើម ត្រូវគេឈ្មួញលួចកាប់ធ្វើអាជីវកម្ម ទាំងយប់ថ្ងៃ រីឯវិធានការបង្ក្រាបរបស់អាជ្ញាធររដ្ឋ ច្រើនតែវាយស្មៅបង្អើលពស់ និងពុំសូវចុះបង្ក្រាបពេញលេញនោះទេ។ លោកកត់សម្គាល់ថា ពលរដ្ឋភាគច្រើន បានទៅខ្ចីប្រាក់ពីធនាគារ ដើម្បីធ្វើដើមទុនរកស៊ី និងទិញគោយន្តសម្រាប់ធ្វើកសិកម្មដែលរំពឹងថា ការប្រមូលផលពីការដងជ័រទឹកអាចមានលទ្ធភាពរកប្រាក់បង្វិលសងម្ចាស់បំណុលវិញ តែផ្ទុយទៅវិញ ដើមឈើផលិតជ័រទឹករបស់ពួកគាត់ត្រូវគេលួចកាប់ជាបន្តបន្ទាប់៖ «ទប់ស្កាត់តែមួយភ្លែតៗទេ ពីរទៅ ៣ថ្ងៃ គឺគេកាប់ទៀតហើយ អនាធិបតេយ្យគឺកាប់រហូត ការកាប់ហ្នឹងគឺ រាប់មិនអស់ទេ គឺរាប់ម៉ឺនរាប់សែនម៉ែត្រគូប»។
អនុប្រធានសហគមន៍ភូមិប្រមេរ លោកស្រី រឿន ខាន់ កត់សម្គាល់ថា ការលួចកាប់ឈើ និងដឹកជញ្ជូនឈើចេញពីព្រៃព្រះរកាបាន ទាល់តែមានការបើកដៃពីសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ និងឧទ្យានុរក្សផង បង្កឲ្យជនល្មើសមិនខ្លាចច្បាប់។ លោកស្រីបារម្ភថា ដើមច្បោះជ័ររបស់ពលរដ្ឋនៅក្នុងតំបន់ព្រៃព្រះរកា នឹងត្រូវរលាយទាំងស្រុងនៅពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ បើមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនៅតែបណ្ដោយឲ្យបទល្មើសកើតឡើងដដែលៗ។ លោកស្រីអះអាងថា បើសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ និងមន្ត្រីបរិស្ថាន មានឆន្ទៈបង្ក្រាបបទល្មើស និងអនុវត្តច្បាប់ឲ្យបានពេញលេញ ព្រៃឈើនៅតំបន់អភិរក្សមួយនេះនឹងគង់វង្ស៖ «ដើមច្បោះជ័ររបស់ជនជាតិដើមភាគតិចជិតនឹងរលាយ ព្រៃក៏អស់ ជ័រច្បោះក៏អស់ មិនដឹងធ្វើម៉េចទេ តប់ប្រមល់ហើយ ខ្ញុំមិនដឹងធ្វើយ៉ាងម៉េចទេ អ្នកមានដើមច្បោះអស់មួយចំនួនធំ»។
ព្រៃព្រះរកា ដែលលាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដីជាង ៩ម៉ឺន ៦ពាន់ហិកតារ នៅភូមិសាស្ត្រប្រជុំបីស្រុក គឺស្រុកជាំក្សាន្ត ស្រុកត្បែងមានជ័យ និងស្រុកឆែប របស់ខែត្រព្រះវិហារ គឺទទួលរងការកាប់ឈើធ្វើអាជីវកម្មខុសច្បាប់ជាង ៤ឆ្នាំមកហើយ។
ឆ្លើយទៅនឹងសំនួររបស់អាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២០ វិច្ឆិកានេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក សៅ សុភាព ស្វាគមន៍ពលរដ្ឋរាយការណ៍អំពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃព្រះរការនេះ ទៅអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច៖ «យើងមានយន្តការធ្វើកិច្ចការងារយើង នេះជាស្ថាប័នរបស់ក្រសួង មានសមត្ថកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាល អ៊ីចឹងបើមានករណីឆកល្វែងកន្លែងណាដែរ មានកើតហេតុ ឬក៏បទល្មើសជាក់ស្ដែងភ្លាមៗ ដែលសហគមន៍ជួបប្រទះអាចរាយការណ៍ជូនទៅសមត្ថកិច្ច អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ក៏ដូចជាមន្ត្រីឧទ្យានុរក្សរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន»។
ទោះជាយ៉ាងណក៏ដោយចុះ គេសង្កេតឃើញពលរដ្ឋ និងសហគមន៍ការពារព្រៃឈើតែងរាយការណ៍ជារឿយទៅអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច និងអ្នកសារព័ត៌មាន ប៉ុន្តែ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃការពារកាន់តែមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ។
មេឃុំពោធិ៍ ស្រុកត្បែងមានជ័យ លោក ហម បាន ទទួលស្គាល់ថា ការលូចកាប់ដើមឈើផលិតជ័រទឹករបស់ជនជាតិដើមភាគតិចនៅតែកើតមាន ហើយមន្ត្រីបរិស្ថានបានចុះបង្ក្រាបជាច្រើនករណី។ លោកថា បើពលរដ្ឋណាបាត់បង់ ដើមឈើផលិតជ័រទឹក ត្រូវកំណត់មុខសញ្ញាឲ្យច្បាស់ រួចដាក់ពាក្យប្ដឹងមកអាជ្ញាធរឃុំ ហើយអាជ្ញាធរនឹងចាត់ឲ្យសមត្ថកិច្ចចុះបង្ក្រាបជាបន្ទាន់៖ «ចុងបញ្ចប់ពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋានខ្លួនឯង ជាអ្នកធ្វើ យ៉ាងណាមិញ ខ្លះក៏លក់ឲ្យគេទៅ ដល់ពេលធ្វើជ្រុលដល់ដែនអ្នកផ្សេងគឺគេខឹង។ តាមជួយអស់លទ្ធភាពហើយ ឲ្យតែដឹងឈ្មោះថា នៅកន្លែងណា ខ្ញុំនឹងកោះអញ្ជើញគាត់មក»។
អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកតស៊ូមតិ របស់អង្គការពន្លកខ្មែរ លោក ប៉ិក សោភ័ណ ចាត់ទុកដើមឈើផលិតជ័រទឹកគឺជា ដង្ហើមនៃអាយុជីវិតរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចកួយរាប់ម៉ឺនគ្រួសារ តែបើដើមឈើផលិតជ័រទឹកត្រូវបានគេលួចកាប់បំផ្លាញអស់មែននោះ វានឹងប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។ លោកព្រួយបារម្ភខ្លាំងចំពោះការកាប់ដើមច្បោះជ័រ យកទៅជួញដូរនេះខុសច្បាប់ ខណៈបច្ចុប្បន្នដើមឈើធំៗ ដែលអ្នកភូមិតែងតែដងយកជ័រទឹក គឺបាត់ពីព្រៃជាបន្តបន្ទាប់៖ «ព្រៃព្រះរកានៅតែប្រឈមហានិភ័យខ្ពស់ ហើយការដឹកជញ្ជូនជាប្រចាំតែម្ដង»។
សហគមន៍កត់សម្គាល់ថា ការសម្របសម្រួលឲ្យអ្នកភូមិទទួលយកប្រាក់សំណងតិចតួច ពីការកាប់បំផ្លាញដើមឈើផលិតជ័រទឹកជាថ្នូរ គឺជាយន្តការដោះស្រាយរបស់អាជ្ញាធរ ដើម្បីបញ្ចប់ការរកយុត្តិធម៌តាមផ្លូវច្បាប់ ដែលនាំឲ្យជនល្មើសមិនរាងចាល។ រីងការទទួលសំណូកពីជនល្មើសជាថ្នូរការចូលការកាប់ឈើ និងដឹកជញ្ជូនឈើខុសច្បាប់របស់សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធក៏ជាក្តីបារម្ភខ្លាំងរបស់សហគមន៍ ដែលពួកគេចាត់ទុកថា ជាការរួមចំណែកបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិជាប្រព័ន្ធ៕