Clik here to view.
មន្ត្រីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) លើកឡើងថា ពលរដ្ឋជាង ៤ម៉ឺននាក់ ដែលបានទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៧ នៅក្នុងរយៈពេល ៨ថ្ងៃដំបូង គឺមានចំនួនតិចនៅឡើយ។ ចំណែកមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលមើលឃើញថា ភាពតានតឹងផ្នែកនយោបាយការបិទប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន និងពលករចំណាកស្រុក គឺជាបញ្ហានាំឱ្យអ្នកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត មានចំនួនតិចបែបនេះ។
តួលេខពីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បានឱ្យដឹងថា ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៧ ក្នុងរយៈពេល ៨ថ្ងៃដំបូង គិតចាប់ពីថ្ងៃទី១ រហូតដល់ថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញា គឺមានចំនួន ៤៤.៣៥៥នាក់ ស្មើនឹង ២,៧៣ភាគរយ បានទៅចុះឈ្មោះក្នុងចំណោមអ្នកមានសិទ្ធិចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតមិនទាន់មានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីចំនួនជាង ១,៤លាននាក់។
មន្ត្រីនាំពាក្យ គ.ជ.ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា ថ្លែងប្រាប់អាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី៩ កញ្ញា ថា បើទោះជាអ្នកចុះឈ្មោះជាង ៤ម៉ឺននាក់នេះ ត្រូវបានប៉ាន់ស្មានថា ជាចំនួនតិចនៅឡើយ ប៉ុន្តែលោកសង្ឃឹមថា ពលរដ្ឋនឹងនាំគ្នាទៅចុះឈ្មោះច្រើននៅថ្ងៃឈប់សម្រាកក្នុងពិធីបុណ្យភ្ជុំខាងមុខ៖ «ហើយនៅក្នុងឃុំខ្លះមានតែ ៦០នាក់មិនទាន់ចុះឈ្មោះ ហើយបើក្នុងមួយថ្ងៃមកចុះឈ្មោះម្នាក់ ក្នុងរយៈពេល ៧០ គឺចុះអស់ដែរ។ អ៊ីចឹងតួលេខនេះ យើងមើលទៅហាក់តិចក្ដី ប៉ុន្តែជាចំនួនមួយបានចាប់ផ្ដើមហើយ»។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា បន្តថា ការិយាល័យចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតឆ្នោតទាំងអស់នឹងត្រូវបិទទ្វាររយៈពេល ៣ថ្ងៃ គឺមុនពិធីបុណ្យភ្ជុំមួយថ្ងៃក្នុងថ្ងៃភ្ជុំមួយថ្ងៃ និងក្រោយពិធីបុណ្យមួយថ្ងៃ។ ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មីនៅឆ្នាំ២០១៧ សម្រាប់អ្នកទើបគ្រប់អាយុ អ្នកមិនបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតកាលពី២០១៦ អ្នកផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅថ្មី និងពលករចំណាកស្រុក គឺបានចាប់ផ្ដើមពីទី១ កញ្ញា រហូតដល់ថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧។
សង្គមស៊ីវិលព្រួយបារម្ភថា ការគាបសង្កត់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ការបណ្ដេញវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ (NDI) ការបិទកាសែតបរទេស និងបិទស្ថានីយវិទ្យុក្នុងស្រុកទាំងអស់ដែលផ្សាយព័ត៌មានបន្តពីវិទ្យុអាស៊ីសេរី (RFA) សំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក (VOA) និងវិទ្យុសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ (VOD) ព្រមទាំងការចាប់ខ្លួនប្រធានគណបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា គឺជាប្រភពបញ្ហាធ្វើឱ្យពលរដ្ឋខ្លះ ពុំទាន់ទទួលបានព័ត៌មានអំពីការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅឡើយ និងពលរដ្ឋខ្លះទៀតហាក់អស់សង្ឃឹមមិនចង់ទៅឈ្មោះបោះឆ្នោត។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ លោក ហង្ស ពុទ្ធា ឆ្លើយតបថា គ.ជ.ប មិនទទួលបានរបាយការណ៍ណាមួយដែលលើកឡើងអំពីបញ្ហាទាំងនេះទេ ក្រៅតែពីមានការលើកឡើងរបស់អ្នកនយោបាយមួយចំនួន និងការបញ្ចេញមតិជាលក្ខណៈបុគ្គល។ មន្ត្រីនាំពាក្យ គ.ជ.ប រូបនេះបញ្ជាក់ថា មានតែបញ្ហាអាកាសធាតុប៉ុណ្ណោះ ដែលបានរំខានដល់ដំណើរការចុះឈ្មោះរបស់ពលរដ្ឋនៅពេលនេះ៖ «បញ្ហាធ្លាក់ភ្លៀង គឺជាបញ្ហារំខាន ហើយបញ្ហាដែលយើងប្រឈមខ្លាំង គឺបញ្ហាអ៊ីនធឺណិត»។
ចំណែកអ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេតនៃគណៈកម្មាធិការខុមហ្វ្រែល (COMFREL) លោក កន សាវាង្ស យល់ថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលអាចបន្ធូរបន្ថយស្ថានភាពនយោបាយ ការអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការងារខាងបោះឆ្នោតអាចសកម្មភាពដូចដើម និងបើកស្ថានីយវិទ្យុផ្សាយព័ត៌មានបានទូលំទូលាយដូចមុន នោះនឹងអាចលើកទឹកចិត្តឱ្យពលរដ្ឋទៅចុះឈ្មោះបានច្រើនជាងពេលនេះ៖ «ដូចជា NDI ជាដើម មានជួយច្រើន ដូចជាការអប់រំនៅតាមប្រព័ន្ធវិទ្យុ និងនៅតាមមូលដ្ឋានផ្សេង ដើម្បីលើកទឹកចិត្តឱ្យពលរដ្ឋទៅបោះឆ្នោត និងទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត»។
លោក កន សាវាង្ស បន្តទៀតថា មកដល់ពេលនេះ ការបង្កើតការិយាល័យចុះឈ្មោះឆ្នោតនៅក្រៅប្រទេសសម្រាប់ពលករចំណាកស្រុក គឺហួសពេលទៅហើយ។ លោកថា ការអំពាវនាវរបស់ គ.ជ.ប ដើម្បីឱ្យពលករចំណាកស្រុកត្រឡប់មកចុះឈ្មោះនៅស្រុកកំណើតវិញ ក៏មិនមែនជារឿងងាយស្រួលសម្រាប់ពលករនោះដែរ។ លើសពីនេះ លោក កន សាវាង្ស និយាយថា ការកែប្រែនីតិវិធីរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្នុងការបញ្ជាក់លិខិតស្នាក់នៅជូនពលរដ្ឋដែលផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅថ្មី ពីនីតិវិធីមិនកំណត់ពេល ទៅជាកាកំណត់ពេល ៣០ថ្ងៃ ទើបអាចសុំលិខិតស្នាក់នៅបាន ក៏ជាចំណែកនៃបញ្ហាថ្មីបន្ថែមទៀត ដាក់បន្ទុកសម្រាប់ពលករចំណាកស្រុកទាំងនៅក្រៅប្រទេស និងនៅក្នុងប្រទេស ពិបាកធ្វើឯកសារដើម្បីទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនេះដែរ។
អគ្គលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា លោក ឡេង ប៉េងឡុង បញ្ជាក់ថា សេចក្ដីស្នើកែប្រែច្បាប់បោះឆ្នោតដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យពលករចំណាកស្រុកអាចចុះឈ្មោះនៅក្រៅប្រទេស ដែលក្រុមតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំងបានដាក់ជូនទៅរដ្ឋសភាកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែសីហា គឺកំពុងស្ថិតក្នុងសិក្សារបស់លោក គណៈកម្មការជំនាញនីតិកម្ម និងយុត្តិធម៌នៅឡើយ។
ថ្វីត្បិតយ៉ាងណាក្ដី មន្ត្រីនាំពាក្យ គ.ជ.ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា បញ្ជាក់ថា គ.ជ.ប នឹងមិនបន្ថែមថ្ងៃសម្រាប់ការចុះឈ្មោះឡើយ បើទោះជាក្នុងរយៈពេលទាំង ៧០ថ្ងៃ ពលរដ្ឋជាង ១,៤លាននាក់ មិនអាចទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតបានទាំងអស់គ្នា៕