![]()
ប្រជាសហគមន៍ដែលជាជនពិការភ្នែក ដូនជី និង តាអាចារ្យ នៅក្នុងឃុំល្បើក ស្រុកឈូក ខេត្តកំពត ស្នើឱ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធជួយអន្តរាគមន៍បណ្ដេញពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលចូល ទន្ទ្រានយកដីសហគមន៍ដែលពួកគេបានលះបង់ដីចម្ការផ្ទាល់ខ្លួនដើម្បីបង្កើតជាព្រៃសហគមន៍នោះ។ រីឯសកម្មជនព្រៃឈើលើកឡើងថា មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនពុំបានចូលរួមការពារព្រៃឈើជាមួយសហគមន៍នោះទេ ប៉ុន្តែឃុបឃិតទន្ទ្រានយកដីព្រៃសហគមន៍នោះដែរ។
លោក ឡុង លាភ អាយុ៥០ ឆ្នាំ រស់នៅក្នុងឃុំល្បើក ស្រុកឈូក ខេត្តកំពត ជាជនពិការភ្នែកទាំងពីរគឺជាសកម្មជនការពារព្រៃឈើដ៏សកម្មម្នាក់ ក្នុងចំណោមសកម្មជនដទៃទៀត ដែលបានលះបង់ដីចម្ការផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីបង្កើតជាសហគមន៍ព្រៃឈើភ្នំត្នោត។
ប្រជាសហគមន៍ស្នើឱ្យអាជ្ញាធរជួយអន្តរាគមន៍ បណ្តេញបុគ្គលមួយចំនួនដែលទន្ទ្រានយកដីសហគមន៍ប្រគល់មកឱ្យពួកគាត់វិញ។
អង្គុយនៅក្នុងវត្តមួយ ជាមួយប្រជាសហគមន៍ដទៃទៀត ដែលជាដូនជី តាអាចារ្យ ដើម្បីពិភាក្សាស្វែងរកដំណោះស្រាយ ក្រោយពីដើមឈើដែលជាព្រំសម្គាល់ដីសហគមន៍ ទទួលរងការកាប់ទន្ទ្រាន លោក ឡុង លាភ ថ្លែងថា ពួកលោកដែលរស់នៅក្នុងឃុំល្បើក បានលះបង់ដីចម្ការផ្ទាល់ខ្លួនម្នាក់ៗ ពីបីទៅបួនហិកតារ បង្កើតសហគមន៍ព្រៃឈើភ្នំត្នោត ដើម្បីអភិរក្សព្រៃឈើទុកសម្រាប់កូនៗជំនាន់ក្រោយ ប៉ុន្តែព្រៃសហគមន៍នេះ តែងតែរងការទន្ទ្រានពីអ្នកមានអំណាច ដែលអះអាងថា បានទិញពីអ្នកភូមិ។
លោកអះអាងថា កាលពីថ្ងៃទី២៨ កក្កដា កន្លងទៅ លោក គាវ ហាក់ឡុង ដែលបានទន្ទ្រានយកដីសហគមន៍កាលពី១០ឆ្នាំមុន បានមកឈូសព្រំដីសហគមន៍សាជាថ្មីទៀត។ ប៉ុន្តែសកម្មភាពនេះ បានផ្អាកវិញ បន្ទាប់ពីប្រជាសហគមន៍នាំគ្នាទៅរារាំងនឹងរឹបអូសយកវត្ថុតាងមកដាក់នៅសាលាឃុំដើម្បីឱ្យលោកមេឃុំជួយអន្តរាគមន៍៖ «មានតែរកផ្នែកច្បាប់ នឹងដោះស្រាយរឿងនេះបញ្ចប់ ពីព្រោះរ៉ាំរ៉ៃជាង១០ឆ្នាំហើយ ល្មមហើយ ល្មមនឹងបញ្ចប់ ជាង១០ឆ្នាំមិនតិចទេ»។
បើទោះជាពិការភ្នែកទាំងសងខាង លោក ឡុង លាភ ដែលមានកូនបួននាក់នៅក្នុងបន្ទុកនោះ លោកពុំដែលខកខានម្តងណាទេ ក្នុងការចុះល្បាតប្រឆាំងបទល្មើសព្រៃឈើ និងទប់ស្កាត់ការទន្ទ្រានដីព្រៃសហគមន៍។ ប្រជាសហគមន៍បានដឹកលោកចូលទៅព្រៃសហគមន៍ តាមម៉ូតូ បើទោះបីជាលោក មើលមិនឃើញថា តើព្រៃសហគមន៍របស់លោកមានរូបរាងយ៉ាងដូចម្ដេចក្ដី។
ពាក់វ៉ែនតាខ្មៅ បុរសពិការភ្នែកដោយសារតែគ្រាប់មីននៅក្នុងសម័យសង្គ្រាមរូបនេះ ថ្លែងថា លោកស្រលាញ់ទីនេះ ព្រោះលោកយល់ថា ទីណាមានព្រៃឈើទីនោះគឺជាប្រភពទឹក៖ «ឆន្ទៈយើងនឹងទៅ ឆន្ទៈយើងនឹងការពារមិនខ្វះទេប្អូន អារឿងមធ្យោបាយទៅ កុំថាមើលមិនឃើញប្រហែលខ្ញុំនេះ អង្កេតទាំងដៃអង្គត់ទាំងជើងទៀតក៏ដោយចុះ ឱ្យថាមានឆន្ទៈទៅ មានឆន្ទៈធ្វើការ មានឆន្ទៈកសាង មានឆន្ទៈការពារ មានឆន្ទៈស្រលាញ់ កុំថាប្រហែលខ្ញុំនឹង សូម្បីអង្គត់ទាំងដៃ អង្គត់ទាំងជើងទៀតក៏នៅតែមានអ្នកគាំទ្រនឹងជួយគ្រប់យុទ្ធវិធីដោះស្រាយបញ្ហានឹងបានដែរ»។
លោក ឡុង លាភ ដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា ការងារដែលលោកធ្វើសព្វថ្ងៃនេះនឹងប្រឈមឧបសគ្គ ប៉ុន្តែលោកពុំដែលមានការភ័យខ្លាច និងគិតថា ឈប់ធ្វើកិច្ចការនេះម្ដងណាឡើយ។ លោកថា បើលោកមិនការពារទេ ព្រៃសហគមន៍នឹងបាត់ស្របពេលដីកំពុងតែឡើងថ្លៃ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលលោកចង់បានបំផុតនោះ គឺលោកចង់ឱ្យអាជ្ញាធរចូលរួមជាមួយសហគមន៍ដែរ៖ «រឿងភ័យខ្លាច បើកាលណាយើងភ័យ បើកាលណាយើងខ្លាច ពួកអ្នក ពួកជនល្មើស ពួកជនបំផ្លាញជាតិប្រមាណម្នាក់ ពីរនាក់ហ្នឹង គឺយើងមិនអាចធ្វើអីកើតទេ»។
សមាជិកសហគមន៍ម្នាក់ទៀតគឺ លោក យឹម យន់ អាយុ៦៣ ឆ្នាំ អះអាងថា បុគ្គលឈ្មោះ គាវ ហាក់ឡុង ជាអ្នកដែលធ្លាប់បានឈូសឆាយរំលោភយកដីព្រៃសហគមន៍កាលពីឆ្នាំ២០១៥ កន្លងទៅ។ ហើយនៅពេលថ្មីៗនេះបានមកឈូសដីសាជាថ្មីទៀត។ ប្រជាសហគមន៍កំពុងព្រួយបារម្ភអំពីការបាត់បង់ព្រៃសហគមន៍នេះ ដោយសារតែកន្លងទៅពួកគាត់បានរាយការណ៍ករណីឈូសឆាយព្រៃសហគមន៍ទៅអាជ្ញាធរជំនាញដូចជារដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងអភិបាលខេត្តជាច្រើនដង ប៉ុន្តែនៅតែមិនទាន់ឃើញមានវិធានការនិងដំណោះស្រាយ៖ «ធ្វើលិខិត របាយការណ៍ជូនទៅថ្នាក់លើ ថ្នាក់លើអត់ដោះស្រាយឱ្យ ប្រជាពលរដ្ឋមិនដឹងគិតយ៉ាងម៉េចឥឡូវ។ ខ្ញុំទៅខាងខេត្តពីម្សិលមិញខាងខេត្តគាត់ថា ឱ្យយើងធ្វើមក យើងធ្វើផ្តិតមេដៃ ប្រជាពលរដ្ឋ អឺ ហា ហុកសិបគ្រួសារអីមក មកផ្ទាល់ខ្លួនឯងហ្មង ដឺរ៉េរកហ្មងបានដល់ បើមិនអញ្ចឹងអត់បានដល់ទេ»។
កាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៥ ប្រជាសហគមន៍ប្តឹងលោក គាវ ហាក់ឡុង ទៅតុលាការរឿងកាប់រានដីព្រៃសហគមន៍ចំនួន ៦ហិកតារ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះពុំទាន់មានដំណោះស្រាយអ្វីនៅឡើយទេ។
លោក យឹម យន់ ថា ពលរដ្ឋប្រជាសហគមន៍បានចំណាយកម្លាំងញើសឈាម និងថវិកាផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឱ្យព្រៃ និងដីសហគមន៍បាននៅគង់វង្ស។ លោកថា ព្រៃសហគមន៍នេះ ពីរទៅបីឆ្នាំម្តង តែងតែមានអ្នកចូលមកទន្ទ្រាន។ ពួកលោកកំពុងតែមានការព្រួយបារម្ភថា តើទៅថ្ងៃក្រោយពួកគាត់ការពារព្រៃនេះបានរឺអត់នោះ? ពីព្រោះអ្នកមានអំណាចមួយចំនួនកំពុងតែទន្ទ្រានយក៖ «បាទៗ ខ្ញុំចង់អឺ ឱ្យដកដីហ្នឹងជូនសហគមន៍របស់យើងខ្ញុំវិញ របស់យើងខ្ញុំសហគមន៍ទាំងអស់គ្នាវិញ លោកគ្រូ។ ព្រោះដីហ្នឹងយើងថែរក្សាមានបង្គោល មានប្លង់អឺមានផែនទីអីរួចជាស្រេច មាននៅសាលាឃុំ។ បាទៗ ដីធ្លាប់ថែរក្សាមក ចង់ឱ្យតែគង់វង្សទេ បាទ»។
កំពុងជជែកគ្នាជាមួយប្រជាសហគមន៍ដទៃទៀតនៅក្នុងវត្ត ដើម្បីរកវិធីសាស្ត្រទប់ទល់នឹងអ្នកទន្ទ្រានយកដី ប្រជាសហគមន៍រូបនេះបន្តថា ពលរដ្ឋដែលរស់នៅអាស្រ័យផលពីព្រៃសហគមន៍នេះ មានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ខ្លាចទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋនេះ ត្រូវវិនាសហិនហោចនៅក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ។ ប្រសិនបើគ្មានការអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយពីមន្ត្រីជំនាញថ្នាក់ខេត្តឱ្យបានទាន់ពេលវេលាទេនោះ។
សហគមន៍ព្រៃឈើភ្នំត្នោត មានផ្ទៃដី ៤៥៨ ហិកតារ បានបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ ២០០៥ ដោយមានការទទួលស្គាល់ពីក្រសួងកសិកម្ម និងអាជ្ញាធរខេត្តកំពត។ ព្រៃសហគមន៍នេះ ជាកន្លែងដែលប្រជាពលរដ្ឋ ៣ ភូមិ គឺភូមិទួល ភូមិត្រពាំងគុយ និងភូមិត្រពាំងគគីរ នៃឃុំល្បើក ស្រុកឈូក ខេត្តកំពត ពឹងអាស្រ័យផលដោយការជីកទំពាំង ឃ្វាលគោ និងកាប់ឫស្សីជាដើម។
អាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងលោក គាវ ហាក់ឡុង ដើម្បីឆ្លើយបំភ្លឺជុំវិញការចោទប្រកាន់ពីពលរដ្ឋបានទេនៅថ្ងៃទី៥ ខែសីហា។
ប៉ុន្តែកាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៥ ពេលដែលប្រជាសហគមន៍ប្តឹង លោកទៅតុលាការរឿងកាប់រានដីព្រៃសហគមន៍ចំនួន ៦ ហិកតារនោះ លោកបានបដិសេធថា លោកមិនបានរំលោភយកដីព្រៃសហគមន៍នោះឡើយ។ ប៉ុន្តែលោកអះអាងថា ដីដែលលោកបានឈូសឆាយរួច និងគ្រោងឈូសឆាយបន្ថែមទៀតនោះ ជាដីដែលលោកបានទិញពីប្រជាពលរដ្ឋ ៦០គ្រួសារ កាលពីឆ្នាំ២០០៨ កន្លងទៅ និងមានឯកសារសម្គាល់ច្បាស់លាស់។
នាយខណ្ឌរដ្ឋបាលព្រៃឈើខេត្តកំពត លោក ជួន សារ៉ា បដិសេធមិនឆ្លើយបំភ្លឺពីរឿងបទល្មើសកាប់រានដីព្រៃសហគមន៍នៅខេត្តកំពតនេះទេ ដោយលោកឆ្លើយថា ទូរស័ព្ទរបស់លោកខ្សោយសេវា។ចំណែកមេឃុំល្បើក លោក ឯម ភៀង ស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការឆ្លើយ ដោយអះអាងថា ការឈូសឆាយដីនេះ ត្រូវបានផ្អាកហើយ បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរឃុំបានចុះទៅហាមឃាត់ ហើយលោកក៏បានផ្តល់ព័ត៌មាននេះទៅអាជ្ញាធរថ្នាក់ខេត្តដែរ ប៉ុន្តែលោកពុំទាន់ទទួលបានដំណោះស្រាយពីថ្នាក់លើយ៉ាងណានោះទេ។
រីឯអភិបាលខេត្តកំពត លោក ជាវ តាយ វិញ បានបដិសេធពុំធ្វើការអត្ថាធិប្បាយទេ ដោយលោកមានប្រសាសន៍ថា ជាប់រវល់ រួចចុចទូរស័ព្ទបិទ បើទោះជាអ្នកយកព័ត៌មានអាស៊ីសេរីបានទូរស័ព្ទទៅជាច្រើនលើកទៀតក្តី។
ចំណែកសកម្មជនព្រៃឈើ លោក ហេង ស្រស់ ថ្លែងថា ព្រៃសហគមន៍ ស្ទើរតែទូទាំងប្រទេសត្រូវបានរងនូវការកាប់បំផ្លាញ រឺក៏ទន្ទ្រានយក ពីអ្នកមានលុយមានអំណាច។ មន្ត្រីជំនាញដែលមានតួនាទីថែរក្សា និងការពារទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋពុំបានចូលរួមការពារនោះទេ។ តែផ្ទុយទៅវិញមន្ត្រីមួយចំនួន បែរជាចូលដៃចូលជើងជាមួយឈ្មួញទៅវិញដើម្បីបំផ្លាញព្រៃសហគមន៍៖ «បាទវាជារឿង អឺៗ គួរឱ្យខ្មាសអៀនបំផុត ដែលអាជ្ញាធរទាំងអស់នោះ គាត់អឺ មិនបានទប់ស្កាត់កុំមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ បែរជា អឺជនពិការម្នាក់ បែរជាទៅតស៊ូការពារនូវធនធានធម្មជាតិ ដែលជាសម្បត្តិជាតិរបស់ខ្លួន ហើយវាជារឿងមួយដែល ក្នុងនាមយើងជាសកម្មជនយើងសោកស្ដាយ មែនទែន ចំពោះអាជ្ញាធរគ្រប់ភាគីទាំងអស់ដែលគាត់ ភាគច្រើនមិនបានចូលរួមទប់ស្កាត់ដើម្បីកុំឱ្យមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាតំបន់ព្រៃសហគមន៍មួយចំនួន»។
លោកថា អាជ្ញាធរទូទាំងប្រទេសគួរតែចូលរួមការពារព្រៃសហគមន៍ជាមួយប្រជាសហគមន៍ ជាជាងដើរលាបពណ៌ដាក់គ្នា និងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើសកម្មជនព្រៃឈើ ពីព្រោះព្រៃឈើគឺជាសម្បត្តិរបស់ជាតិពុំមែនរបស់បុគ្គលណាម្នាក់ផ្ដាច់មុខនោះឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
