គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បោះឆ្នោតជ្រើសរើសអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ លោក ប៉ុល ហំម និងលោក អេង ឆៃអ៊ាង ជាអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលក្រសួងមហាផ្ទៃ ធ្លាប់មិនទទួលស្គាល់ជាអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដដែលវិញ។ ការជ្រើសរើសនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងសមាជវិសាមញ្ញដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៧ ឧសភា។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងបញ្ជូនលិខិតសមាសភាព និងប្រវត្តិរូបថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រោយពីសមាជវិសាមញ្ញនេះបានបិទបញ្ចប់ទៅ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៧ ឧសភា។
ក្រោយគណៈកម្មាធិការនាយកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បោះឆ្នោតជ្រើសរើសអនុប្រធានរួចរាល់ អ្នកនាំពាក្យ លោក យឹម សុវណ្ណ បានប្រកាសក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានថា ចាប់ពីថ្ងៃនេះទៅ គណបក្សប្រឆាំងមានអនុប្រធាន ៣នាក់ គឺលោក ប៉ុល ហំម លោក អេង ឆៃអ៊ាង និងអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ។
លិខិតរបស់លោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីថ្ងៃទី២២ មីនា បានផ្ញើទៅគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រាប់ថា សមាជវិសាមញ្ញជ្រើសរើសប្រធាន និងអនុប្រធានគណបក្សកាលពីដើមខែមីនា ផ្ទុយនឹងប្រការ៤៧ នៃលក្ខន្តិកៈរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបានតម្កល់ទុកនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីឆ្នាំ២០១៣។
ក្រោយមក គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានព្យាយាមចរចាជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីបញ្ជាក់ថា ការជ្រើសរើសក្បាលម៉ាស៊ីនរបស់បក្សប្រឆាំងត្រឹមត្រូវ និងជាសិទ្ធិរបស់គណបក្សប្រឆាំង ប៉ុន្តែនៅទីបំផុតទៅ គណបក្សប្រឆាំងបានប្រកាសវិសោធនកម្មលក្ខន្តិកៈរបស់គណបក្សដែលបានតម្កល់នៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីតម្រូវតាមការចង់បានរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានចាត់ទុកការធ្វើវិសោធនកម្មនោះ ថាជាការបញ្ចប់រាល់បញ្ហាស្មុគស្មាញជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ ប្រាប់ថា ក្រសួងមហាផ្ទៃ មិនទាន់បានលិខិតជាផ្លូវការរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចំពោះករណីក្រសួងមហាផ្ទៃ ជ្រើសរើសអនុប្រធាននៅឡើយ ដូច្នេះលោកមិនទាន់ឆ្លើយបានថា តើត្រូវនឹងលក្ខន្តិកៈរបស់គណបក្សប្រឆាំង ឬយ៉ាងណានោះទេ៖ «មិនទាន់ហ៊ានថាម៉េចទេ ចាំមើលទទួលលិខិតស្នាម។ ចាំយើងពិនិត្យមើលឯកសារសិនណា»។
នៅមុនបោះឆ្នោតរើសអនុប្រធាន លោក កឹម សុខា បានប្រារព្ធកម្មវិធី "រយពាន់ពន្លឺដើម្បីស្ត្រី"។ កម្មវិធីនោះ គណបក្សប្រឆាំងធ្វើឡើងដើម្បីអបអរបេក្ខជនលេខរៀងទី១ ជាស្ត្រីនៅតាមឃុំទូទាំងប្រទេសចំនួន ១០៣នាក់ ចូលរួម។
លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានអំពាវនាវឲ្យសកម្មជនខ្លួនពេលឃោសនាបោះឆ្នោត ឲ្យនិយាយតែពីគោលនយោបាយ និងកុំប្រើពាក្យអសុរោះ ឬកុំនិយាយអ្វីដែលនាំឲ្យមានអំពើហិង្សា។ លោក កឹម សុខា យល់ថា មានភាពអយុត្តិធម៌ក្នុងការបញ្ចេញមតិ ឬទស្សនៈ សម្រាប់បក្សប្រឆាំង ព្រោះលោកថាបក្សប្រឆាំងគ្រាន់តែនិយាយបញ្ឆិតបញ្ឆៀង ក៏រងទោសទណ្ឌ ឬការចោទប្រកាន់ដែរ ឯគណបក្សមួយទៀត បើទោះជាគំរាមមានសង្គ្រាម ឬវាយបាក់ធ្មេញ ក៏គ្មានទោសដែរ។ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណា លោក កឹម សុខា ចាត់ទុកសារគំរាមពីសង្គ្រាម និងសារវាយបំបាក់ធ្មេញ គឺជាសារដែលចំណេញដល់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ លោកបន្ថែមថា បើមានសារប្រភេទនេះកាន់តែច្រើន នឹងចំណេញដល់គណបក្សលោក៖ «ប្រជាពលរដ្ឋណាចង់សង្គ្រាម បោះឲ្យគេទៅ ណាចង់សន្តិភាព បោះឲ្យយើងមក៍ ណាចង់ឲ្យគេវ៉ៃបាក់ទៅខាងណុងទៅ ណាចង់ទុកធ្មេញហូបបាយ បោះឲ្យយើង។ យើងបោះឆ្នោត បើបានគេនិយាយចឹងៗច្រើនទៀត យើងបានសន្លឹកឆ្នោតមកកាន់តែច្រើន។ ប្រជាពលរដ្ឋប្រាប់ខ្ញុំ យើងមិនបាច់ចាំនិយាយអី ទុកឲ្យគេនិយាយចុះ ណ៎បងប្អូន»។
មួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានព្រមានថា “កម្ពុជា នឹងមានសង្គ្រាម” បើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចាញ់ឆ្នោត ហើយនៅពេលថ្មីៗនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ លោក ទៀ បាញ់ បានចេញសារព្រមានជាសាធារណៈថា នឹងបង្ក្រាបវាយឲ្យបែកធ្មេញ ដល់អ្នកណាដែលហ៊ានក្រោកតវ៉ាលទ្ធផលចាញ់ឆ្នោត។ អ្នកវិភាគចាត់ទុកសារបែបនេះ គឺជាសារបែបគំរាមពលរដ្ឋ។
សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងជាអ្នកវិភាគ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា យល់ថា សារព្រមានពីសង្គ្រាមនេះ មិនអាចប្រាកដថាចំណេញសម្រាប់គណបក្សកាន់អំណាចទេ។ លោកថា សារព្រមានពីសង្គ្រាម គំរាមបានអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិ ដីធ្លីច្រើន និងមនុស្សវ័យចំណាស់ខ្លះ ប៉ុន្តែសម្រាប់ពលរដ្ឋក្រីក្រ និងគ្រួសារកងទ័ពខ្លះដែលជំពាក់ធនាគារ អាចនឹងរឹតតែជំរុញឲ្យមានសង្គ្រាម ដើម្បីឲ្យពួកគេអាចដោះបំណុលបាន ព្រោះកម្ពុជា ធ្លាប់មានរបត់បែបនេះច្រើនហើយ៖ «អើ! យើងឃើញថាមានគ្រួសារកងទ័ពក៏មានច្រើនដែរ ចឹងទេ! ករណីនេះវាជំរុញឲ្យអ្នកជំពាក់ហ្នឹង ចិត្តចង់ថាឲ្យមានសង្គ្រាមទេ រួចបំណុល ព្រោះកម្ពុជា វាមានរបត់ហ្នឹងច្រើន។ ការមានសង្គ្រាមវាមិនល្អសម្រាប់សង្គមកម្ពុជា ទេ។ នៅថ្ងៃអនាគត ពលរដ្ឋវាអាចចង់ឲ្យមានសង្គ្រាមទៅវិញទេ អាហ្នឹងខ្ញុំបារម្ភបញ្ហានេះទៅវិញ»។
ចំណែកសារព្រមានវាយបែកធ្មេញវិញ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ថាមិនទាន់ដល់តួនាទីរបស់កងទ័ពចូលអន្តរាគមន៍ទេ ព្រោះជាកិច្ចការរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ។ លោកថា លុះណាតែមានភាពច្របូកច្របល់ ទើបជាភារកិច្ចរបស់កងទ័ពចូលអន្តរាគមន៍។
សារប្រកាសសង្គ្រាមបង្ហូរឈាមខ្មែរ ប្រសិនបើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចាញ់ឆ្នោត ដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រកាសក្ដែងៗនៅជិតការបោះឆ្នោត ត្រូវបានព្រះសង្ឃ អ្នកនយោបាយជើងចាស់ និងតំណាងរាស្ត្រក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ចាត់ទុកថាជាសារទាល់ច្រក និងគ្មានប្រសិទ្ធភាព។
សារគំរាមថាមានសង្គ្រាមបង្ហូរឈាមដូចគ្នានេះ ត្រូវបានមេដឹកនាំផ្ដាច់ការនៃរបបសឹកនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឬភូមា លោក ថេន សេន (Thein Sein) ប្រកាសតាមហ្វេសប៊ុករបស់គាត់នៅមុនការបោះឆ្នោតជាតិនៅប្រទេសភូមា កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៥។ លោក ថេន សេន កាលណោះប្រកាសដូចគ្នានេះថា បើគណបក្សកាន់អំណាចរបស់គាត់ធ្លាក់ឆ្នោតនោះ នឹងមានសង្គ្រាមបង្ហូរឈាមជាក់ជាមិនខាន។ ប៉ុន្តែជាលទ្ធផល ប្រជាពលរដ្ឋភូមា បោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងដែលដឹកនាំដោយអ្នកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី (Aung San Suu Kyi) រហូតដល់ឈ្នះភ្លូកទឹកភ្លូកដី។ អំណាចពលរដ្ឋតាមរយៈសន្លឹកឆ្នោត ធ្វើឲ្យលោក ថេន សេន គ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីប្រគល់អំណាចឲ្យគណបក្សឈ្នះឆ្នោតស្របតាមឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋដែលចង់បានការផ្លាស់ប្ដូរ៕