យុវជនជាសសរទ្រូងនៃប្រទេសជាតិ ទំពាំងស្នងឫស្សី ឬគណបក្សយើងតែងគិតគូរជានិច្ចអំពីយុវជន ជាពាក្យស្លោកដែលអ្នកនយោបាយជាច្រើនតែងលើកយកមកនិយាយនៅរៀងរាល់ពេលមានការជួបជុំ ឬឃោសនានយោបាយម្តងៗ ជាពិសេសនៅពេលពួកគេថ្លែងនៅចំពោះមុខយុវជន។
ទោះបីជាយ៉ាងណា អ្នកជំនាញផ្នែកកិច្ចការយុវជនមើលឃើញថា នេះគ្រាន់តែជាការទាក់ទាញទឹកចិត្តយុវជនតែប៉ុណ្ណោះ តែការពិតជាក់ស្តែង យុវជននៅតែត្រូវបានផ្តល់ឱកាសតិចតួចនៅឡើយចំពោះការក្លាយខ្លួនជាអ្នកដឹកនាំទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
ការលើកឡើងរបស់អ្នកជំនាញខាងកិច្ចការយុវជននេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) បានចេញផ្សាយបញ្ជីបេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៤ ដែលបង្ហាញថា បេក្ខជនជាយុវជនមានចំនួនប្រមាណ ១០ភាគរយប៉ុណ្ណោះ នៃបេក្ខជនឈរឈ្មោះសរុប។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង ថ្លែងថា យុវជននៅតែត្រូវបានអ្នកនយោបាយចាត់ទុកជាអ្នកបម្រើនយោបាយ ច្រើនជាងការផ្តល់ឱកាសដល់ពួកគេឲ្យក្លាយជាអ្នកដឹកនាំមូលដ្ឋាន។ លោកសម្ដែងការងឿងឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជាអ្នកនយោបាយនៅតែមិនមានទំនុកចិត្តលើយុវជន ទោះបីជាពួកគេដឹងថា យុវជនមានសក្ដានុពល និងចំណេះដឹងច្រើនជាងមនុស្សវ័យចំណាស់ដែលកាន់ការងារមូលដ្ឋានរាប់សិបឆ្នាំមកហើយនោះក្តី?
លោកមានទំនុកចិត្តថា បើសិនជាមានយុវជនជាអ្នកដឹកនាំមូលដ្ឋានកាន់តែច្រើន នោះការរីកចម្រើនទៅមុខនៃមូលដ្ឋាននោះ នឹងមានភាពលឿនរហ័សជាងពេលបច្ចុប្បន្ន៖ «បើដាក់យុវជនទៅ គឺមានសក្ដានុពលណាស់ ព្រោះគាត់មានកម្លាំងប្រាជ្ញាស្មារតី ដែលទៅដឹកនាំឃុំ-សង្កាត់ ចុះទឹកភក់ជ្រាំ គឺគាត់អាចធ្វើបាន។ គាត់មានកម្លាំង មានសក្ដានុពលធំធេងដែលអាចជួយឃុំ-សង្កាត់បាន។ អ៊ីចឹងខ្ញុំថា បើដាក់យុវជនទៅ គឺនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិនឹងល្អ»។
បញ្ជីបេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៤ ឆ្នាំ២០១៧ របស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បង្ហាញថា បេក្ខជនឈរឈ្មោះសរុបទាំង ១២គណបក្សមានចំនួនជាង ៩ម៉ឺន ៤ពាន់នាក់ (៩៤.៥៩៥នាក់) ក្នុងនោះប្រមាណ ១ម៉ឺននាក់ (១០.២៨៥នាក់) ជាយុវជនអាយុចន្លោះពី ២៥ ដល់ ៣៥ឆ្នាំ។ ចំនួននេះ បើគិតជាភាគរយ គឺប្រមាណ ១០ភាគរយ (១០,៨៧%)។
បេក្ខជនជាយុវជននៃគណបក្សកាន់អំណាច គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានចំនួន ៦ភាគរយ រីឯគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាបក្សប្រឆាំងវិញ មានប្រមាណ ៧ភាគរយ។ ចំណែកគណបក្សដែលអះអាងថាបង្កើតឡើងដោយយុវជន គឺគណបក្សយុវជនកម្ពុជា មានចំនួនយុវជនឈរឈ្មោះចំនួន ១៨ភាគរយ។ ដោយឡែកគណបក្សដែលមានភាគរយយុវជនឈរឈ្មោះច្រើនជាងគេ គឺគណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមានចំនួន ២៦ភាគរយ។
ប្រធានក្រុមការងារយុវជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ថ្នាក់កណ្ដាល លោក កែ ប៊ុនឃាង បញ្ជាក់ថា ជាគោលការណ៍ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចង់ជំរុញឲ្យយុវជនបានចូលរួមចំណែកក្នុងការដឹកនាំនយោបាយថ្នាក់មូលដ្ឋានឲ្យបានច្រើន ក៏ប៉ុន្តែរឿងសំខាន់ គឺនៅត្រង់សមត្ថភាពរបស់យុវជន និងការទុកចិត្តពីសំណាក់សន្និបាតគណបក្សនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន៖ «យុវជនដែលឈរជាបេក្ខជនត្រូវតែមានសមត្ថភាព មានប្រជាប្រិយភាព ហើយត្រូវបានប្រជាជនជាម្ចាស់ឆ្នោតនៅក្នុងមូលដ្ឋាននោះផ្ទាល់ស្គាល់ ទើបគាត់អាចក្លាយជាបេក្ខជនដែលជាប់ក្នុងសន្និបាតស្ទាបស្ទង់បេក្ខជន។ ករណីនេះខ្ញុំគិតថា វាជាក្រឹត្យក្រមហើយ ព្រោះយុវជនមិនទាន់មានច្រើនទេ ដែលគាត់មានសមត្ថភាពដើម្បីប្រកួតប្រជែងនៅមូលដ្ឋាន ព្រោះយើងកម្រិតត្រឹម ២៥ ទៅ ៣៥ឆ្នាំ។ អ៊ីចឹងអាចថាចាស់ៗ គាត់មានពិសោធច្រើន ហើយត្រូវបានប្រជាជនដែលជាសមាជិកសមាជិកាគណបក្សគាំទ្រពេលសន្និបាត»។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក យឹម សុវណ្ណ វិញបញ្ជាក់ថា មូលហេតុដែលបក្ខជនជាយុវជនរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានចំនួនតិច ដោយសារតែសម្ពាធនយោបាយ និងកត្តាជីវភាពរបស់យុវជន។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកអះអាងថា បេក្ខជនជាយុវជនរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សុទ្ធសឹងតែជាអ្នកមានសមត្ថភាព និងមានឆន្ទៈពិតប្រាកដក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាជូនពលរដ្ឋ៖ «ដោយសារជីវភាពគាត់ខ្សត់ខ្សោយ គាត់ត្រូវធ្វើការនៅក្រៅប្រទេស ព្រោះនៅក្នុងប្រទេសអត់មានការងារធ្វើដែលមានប្រាក់ខែសមរម្យឲ្យគាត់។ គាត់មិនអាចចិញ្ចឹមខ្លួនឯង និងគ្រួសារគាត់បាន។ អ៊ីចឹងគាត់សម្រេចចិត្តទៅក្រៅប្រទេស ដូច្នេះគាត់អត់មានពេលវេលាដើម្បីចូលរួមជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ នេះជាហេតុផលមួយទៀតដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គិតថាចាំបាច់ត្រូវតែមានការផ្លាស់ប្ដូររគោលនយោបាយនៅពេលអនាគត ដើម្បីផ្តល់ការងារមានប្រាក់ខែសមរម្យឲ្យកូនខ្មែរ ធ្វើយ៉ាងម៉េចឲ្យយុវជនខ្មែរធ្វើការនៅក្នុងប្រទេស។ ពេលនោះគាត់មានឱកាសចូលរួមជាមួយគណបក្សនយោបាយ»។
រីឯប្រធានគណបក្សយុវជនកម្ពុជា លោក ពេជ្រ ស្រស់ វិញថ្លែងថា មូលហេតុដែលគណបក្សរបស់លោកមានចំនួនយុវជនឈរឈ្មោះតិចនេះ ដោយសារតែគណបក្សរបស់លោកទើបតែបង្កើត កត្តាចំណាកស្រុករបស់យុវជន ការគំរាមកំហែង និងគាបសង្កត់ពីអ្នកនៅជុំវិញខ្លួន និងការមិនចាប់អារម្មណ៍ពីរឿងនយោបាយរបស់យុវជនខ្លួនឯង៖ «បញ្ហាទីមួយ គឺយុវជនអត់ចាប់អារម្មណ៍នឹងរឿងនយោបាយទាល់តែសោះ។ ទីពីរ នៅតាមតំបន់មួយចំនួនសឹងតែថាគ្មានយុវជននៅក្នុងភូមិទៅហើយ ព្រោះធ្វើចំណាកស្រុកស្ងាត់ភូមិ។ អ៊ីចឹងយើងពិបាកអញ្ជើញគាត់ឲ្យមកធ្វើជាបេក្ខជន។ ទីបី មានយុវជនហើយ តែយុវជននោះខ្វះឆន្ទៈ និងការយល់ដឹងអំពីការចូលរួមនយោបាយ។ អ៊ីចឹងគណបក្សយុវជនកម្ពុជា យើងពិបាកអញ្ជើញគាត់ជាបេក្ខជន»។
ដោយឡែកប្រធានគណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ លោក ខឹម វាសនា វិញអះអាងថា គណបក្សរបស់លោកមិនបានផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់លើយុវជនអ្វីនោះទេ តែដោយសារមនោគមវិជ្ជារបស់គណបក្សលោកទទួលបានការគាំទ្រច្រើនពីយុវជន ដូច្នេះទើបគណបក្សរបស់លោកមានយុវជនឈរឈ្មោះច្រើន។ មេបក្សដែលនិយាយឥតសំចៃមាត់រូបនេះយល់ថា បើយុវជនគណបក្សដទៃជាប់ឆ្នោត ពួកគេក៏នឹងដឹកនាំដូចមនុស្សចាស់ដែរ ដោយសារមនោគមវិជ្ជានយោបាយនៃគណបក្សនោះ បានបណ្ដុះឲ្យពួកគេគិតគូរប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនជាងគិតពីប្រយោជន៍រួម៖ «យើងក៏មិនមានផែនការថាដាក់ក្មេងឲ្យបានច្រើននោះដែរ គឺដោយសារថាកិច្ចការងាររបស់យើងសព្វថ្ងៃនេះ យើងពន្យល់ ដល់ពេលពន្យល់ មនុស្សក្មេងយល់លឿនជាងមនុស្សចាស់ ដល់អ៊ីចឹងវាបានក្មេងច្រើនជាងគណបក្សដទៃទៅ។ វាមិនមែនជាផែនការរបស់គណបក្សថាត្រូវលើកស្ទួយយុវជនអ្វីនោះទេ»។
ការបកស្រាយទាំងអម្បាលម៉ានរបស់គណបក្សនយោបាយនេះ ចំណុចខ្លះត្រូវបានទទួលស្គាល់ និងចំណុចខ្លះត្រូវបានច្រានចោលដោយអ្នកជំនាញខាងកិច្ចការយុវជន។ លោក យង់ គិមអេង គិតថា មូលហេតុពិតប្រាកដដែលរារាំងយុវជនមិនអាចឈរឈ្មោះ ឬក្លាយជាអ្នកដឹកនាំមូលដ្ឋាននោះ គឺបញ្ហាប្រកាន់បក្សពួកនិយមក្នុងគណបក្ស កង្វះខាតថវិកាដើម្បីផ្តល់ឲ្យគណបក្ស ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតដែលតម្រូវឲ្យយុវជនចូលបក្សនយោបាយទើបអាចឈរឈ្មោះបាន និងបញ្ហាអសន្តិសុខ ដែលរួមមានការរើសអើង បំភិតបំភ័យ និងការរំខានមិនឲ្យយុវជនចូលរួមក្នុងកិច្ចការនយោបាយនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន៖ «ខ្ញុំធ្លាប់ចូលរួមកម្មវិធី ហើយសួរថា តើយុវជនខ្លួនឯងមានប៉ុន្មាននាក់ដែលចង់ក្លាយខ្លួនជាមេឃុំ ឬចៅសង្កាត់ ឬឈរឈ្មោះជាក្រុមប្រឹក្សាឃុំ? យ៉ាងហោចណាស់ក៏មាន ៣០ ទៅ ៤០ភាគរយដែរ ដែលលើកដៃ ហើយក៏មានយុវជនជាច្រើននាក់ដែរដែលគាត់គាំទ្របេក្ខជនមានវ័យកាន់តែក្មេង។ កាន់តែក្មេង កាន់តែធ្វើឲ្យគាត់គាំទ្រ នេះបើតាមការស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)។ អ៊ីចឹងនេះជារឿងមួយដែលអ្នកនយោបាយគួរពិចារណា។ យើងមិនអាចមើលរំលងយុវជនបានទេក្នុងសម័យកាលបច្ចេកវិទ្យានេះ»។
អ្នកជំនាញរូបនេះបន្តថា កាលៈទេសៈបច្ចុប្បន្ន និងទៅខាងមុខទៀត គណបក្សនយោបាយនីមួយៗមិនអាចមើលរំលងយុវជនបាននោះទេ ដោយសារយុវជនមានចំណេះដឹង សមត្ថភាព ជំនាញ និងមានសក្ដានុពលក្នុងការជួយអភិវឌ្ឍជាតិ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត យុវជនមានចំនួនដល់ទៅជាង ៣០ភាគរយនៃអ្នកបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ដូច្នេះលទ្ធផលបោះឆ្នោតនឹងផ្អៀងទៅគណបក្សណាដែលយុវជនភាគច្រើនគាំទ្រ និងបោះឆ្នោតឲ្យ។
ដើម្បីឲ្យការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួនបានត្រឹមត្រូវក្នុងការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខនេះ លោក យង់ គិមអេង ផ្តល់យោបល់ឲ្យយុវជនតាមដាន និងត្រួតពិនិត្យចំណុចសំខាន់ៗមួយចំនួនរបស់បេក្ខជន។ ចំណុចសំខាន់ៗទាំងនោះរួមមាន សមត្ថភាព ឥរិយាបថ និងបទពិសោធន៍ការងារ ការប្ដេជ្ញាចិត្ត ថាមពល និងគំនិតអភិវឌ្ឍន៍ភូមិ-ឃុំ ភាពស្មោះត្រង់ជាមួយពលរដ្ឋ និងភាពស្អាតស្អំ មិនពុករលួយ ឬកេងប្រវ័ញ្ចក្នុងមុខនាទីរបស់ខ្លួន ជាពិសេស យុវជនត្រូវពិនិត្យមើលគណបក្សរបស់បេក្ខជនដែលពួកគេចង់បោះឆ្នោតឲ្យនោះ ថាមានគោលនយោបាយគិតគូរ ឬយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះពួកគេ និងសង្គមដល់កម្រិតណា។
ចំពោះយុវជនខ្លួនឯងវិញ លោក យង់ គិមអេង ស្នើឲ្យពួកគេត្រូវធ្វើខ្លួនឲ្យមានតម្លៃតាមរយៈការពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន និងធ្វើយ៉ាងណាកុំបង្កឲ្យមានបរិយាកាសអាប់អួរក្នុងសង្គម ដូចជាការប្រើអំពើហិង្សា ការសេពគ្រឿងស្រវឹង និងគ្រឿងញៀន ជាដើម។ សំខាន់ជាងនេះ ពួកគេត្រូវត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការបោះឆ្នោត និងទៅបោះឆ្នោតឲ្យបានគ្រប់ៗគ្នា ដើម្បីជ្រើសរើសមេដឹកនាំដែលខ្លួនពេញចិត្ត៕