ភ្នាក់ងារលក់វត្ថុបុរាណមួយនៅទីក្រុងឡុងដ៍ (London) ចក្រភពអង់គ្លេសស្ម័គ្រចិត្តប្រគល់គ្រឿងអលង្ការមាស សម្រាប់លម្អរូបចម្លាក់ថ្មដែលមានអាយុកាលក្នុងសម័យអង្គរឲ្យកម្ពុជាវិញ។ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ចាត់ទុកការប្រគល់ឲ្យនេះ ថា ជាការរួមចំណែកក្នុងការផ្សះផ្សា និងព្យាបាលរបួសផ្លូវចិត្តរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ។
គ្រឿងអលង្ការមាសដែលត្រូវបានប្រគល់ឲ្យកម្ពុជាវិញមានចំនួន១០ រួមមានគ្រឿងសំអាងពាក់ នៅលើក្បាល លើដើមដៃទាំងសង្ខាង លើត្រចៀក ក្រោមទ្រូង និងខ្សែក្រវ៉ាត់មាសជាដើម។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី២១ មេសា ឲ្យដឹង ថា កាលពីថ្ងៃទី២០ មេសា ភ្នាក់ងារលក់វត្ថុបុរាណឈ្មោះ Johnathan Tucker Antonia Tozer Asian Art បានស្ម័គ្រចិត្តប្រគល់ឈុតគ្រឿងអលង្ការមាសសម័យអង្គរទាំងនេះឲ្យកម្ពុជាវិញ តាមរយៈស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំទីក្រុងឡុងដ៍ និងមន្ត្រីជំនាញសិល្បៈវប្បធម៌បរទេសមួយចំនួនទៀត។
ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ រំលឹកសាវតារថា កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ ក្រសួងវប្បធម៌ និង វិចិត្រសិល្បៈ ទទួលព័ត៌មានថា ភ្នាក់ងារលក់វត្ថុបុរាណ Johnathan Tucker Antonia Tozer Asian Art បានប្រកាសដាក់តាំងលក់វត្ថុបុរាណឥណ្ឌា និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅទីស្នាក់ការរបស់ខ្លួន នៅទីក្រុងឡុងដ៍ ចាប់ពីថ្ងៃទី៣ ដល់ ២៥ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ ដែលក្នុងនោះមានឈុតគ្រឿង អលង្ការរូបចម្លាក់ថ្ម ដែលវត្ថុបុរាណនេះធ្លាប់បានផ្សព្វផ្សាយក្នុងសៀវភៅ Khmer Gold: Gifts for the Gods។
ក្រសួងវប្បធម៌ថា ក្រោយទទួលបានដំណឹងនេះភ្លាម ក្រសួងបានជូនដំណឹងដល់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាដើម្បីសុំឲ្យភ្នាក់ងារលក់វត្ថុបុរាណប្រគល់គ្រឿងអលង្ការទាំងអស់នោះមក កម្ពុជាវិញ ដោយកម្ពុជាបានផ្ដល់សក្ខីកម្មយ៉ាងច្បាស់ថា វត្ថុបុរាណទាំងនេះជាកម្មសិទ្ធិតែមួយ គត់របស់កម្ពុជាតាមរយៈក្បូរក្បាច់រចនាដែលមានតែក្នុងរចនាបថសិល្បៈខ្មែរមួយគត់ ហើយដែលត្រូវបានយកចេញពីកម្ពុជាដោយខុសច្បាប់។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ អ្នកស្រី ភឿង សកុណា ថ្លែងតាមរយៈសេចក្ដីប្រកាស ព័ត៌មានដោយចាត់ទុកទង្វើរបស់ភ្នាក់ងារលក់វត្ថុបុរាណ Johnathan Tucker Antonia Tozer Asian Art ថាមិនត្រឹមតែបង្ហាញពីការចូលរួមលើកតម្លៃដល់វប្បធម៌នៃជាតិសាសន៍មួយប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏បានចូលរួមចំណែកក្នុងការផ្សះផ្សា និងព្យាបាលរបួសផ្លូវចិត្តរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលឆ្លងកាត់សង្គ្រាមស៊ីវិលរ៉ាំរ៉ៃ និងរងគ្រោះពីសោកនាដកម្ម និងទារុណកម្ម នៃអំពើប្រល័យ ពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។
ទោះជាយ៉ាងណា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ លោក ថៃ នរៈសត្យា មិនច្បាស់ទេថា តើគ្រឿងអលង្ការទាំងនោះត្រូវបានគេលួចនាំចេញពីកម្ពុជាតាំង ពេលណានោះទេ។ លោកថា នៅពេលគ្រឿងអលង្ការបញ្ជូនមកដល់កម្ពុជាវិញ គេនឹងយកវា ទៅរក្សាទុកនៅសារមន្ទីរជាតិ៖ «ដូចដឹងស្រាប់ហើយថាកម្ពុជាយើង បានឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលនៃការវិនាស ការបាត់បង់វាច្រើនដងពេក ហេតុដូច្នេះពេលនេះយើងអត់ដឹងថា របស់ទាំងអស់នេះវាបាត់ តាំងពីកាលមកដែរ កាលពេលយើងទៅជួបគ្នានិយាយពីបញ្ហាហ្នឹង គេមិនបានបញ្ជាក់ប្រាប់ យើងថាគេទទួលយកតាំងពីដំណាក់កាលណាដែរ គ្រាន់តែថាបានទទួលតាមរយៈការទិញ តគ្នាតាមរបៀបផ្លូវច្បាប់ប៉ុណ្ណឹង»។
ចប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៣មក មានរូបបដិមាចំនួន៦ហើយដែលកម្ពុជានាំយកមកវិញ បន្ទាប់ពីមានការចរចាគ្នា និងការតតាំងតាមផ្លូវច្បាប់។ រូបបដិមាទាំងនោះ រួមមានរូបបដិមាទុរយោទ្ធន៍ ដែលបានមកពីសារមន្ទីរស៊ុតប៊ីស៍ (Sotheby) ក្រុងញូវយ៉ក។ រូបបដិមាភីម មកពីសារមន្ទីរន័រតុន ស៊ីមុន (Norton Simon) ក្នុងរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា (California)។ រូបបដិមាពលរាម មកពីសារមន្ទីរ គ្រីសធី (Christie) ក្រុងញូវយ៉ក។ រូបបដិមា ២ទៀត ជារូបទ្វារបាល ឬឆ្មាំទ្វារលុតជង្គង់ ធ្វើអំពីថ្មភក់ មកពីសារមន្ទីរ ម៉េត្រូប៉ូលីថេន (Metropolitan ) ក្រុងញូវយ៉ក និងបដិមាហនុមាន ពីសារមន្ទីរវិចិត្រសិល្បៈ ក្លីវវឺឡែន (Cleveland) និងព្រះកេសព្រះហរិហរៈ មកពីសារមន្ទីរសិល្បៈអាស៊ីហ្គីម៉េ ប្រទេសបារាំង។
អនុសញ្ញាស្ដីពីការហាមឃាត់ និងការពារមិនឲ្យមានការនាំចេញ និងការនាំចូលវត្ថុបុរាណរបស់អង្គការអប់រំវិទ្យាសាស្ត្រ និងវប្បធម៌នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ហៅកាត់ថា យូណេស្កូ (UNESCO) ឆ្នាំ១៩៧០ បង្ហាញថា រាល់វត្ថុបុរាណទាំងឡាយត្រូវប្រគល់ជូនប្រទេសម្ចាស់ដើមវិញ។ ប្រទេសជាហត្ថលេខីដែលទទួលស្គាល់អនុសញ្ញានេះ សរុបចំនួន ១២៨ប្រទេស។ ក្នុងនោះកម្ពុជា បានក្លាយជាប្រទេសហត្ថលេខី នៅឆ្នាំ១៩៧២៕