មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សកាន់អំណាចអះអាងថា ការចាត់វិធានការទៅលើគណបក្សប្រឆាំង សង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ គឺជាការអនុវត្តនីតិរដ្ឋរបស់ប្រទេសប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកច្បាប់អន្តរជាតិចាត់ទុកការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លើក្រុមអ្នករិះគន់ ថាជាការរំលោភកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស និងរំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសនេះ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់គណបក្សប្រជាជនដែលកាន់អំណាចបង្ហាញថា កម្ពុជាកំពុងដុសខាត់នីតិរដ្ឋ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់ខ្លួនតាមរយៈការប្រើវិធានការក្ដៅទៅលើជនទាំងឡាយណាដែលល្មើសទៅនឹងច្បាប់របស់កម្ពុជា។
អ្នកនាំពាក្យរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើយ៉ាងណាឲ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសដំណើរការទៅដោយរលូនតាមរយៈការអនុវត្តច្បាប់។ លោកបន្តការចោទប្រកាន់ទាំងឡាយណាដែលថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកបានបំផ្លាញគណបក្សប្រឆាំង ឬក្រុមសង្គមស៊ីវិលគឺជាការចោទប្រកាន់ដែលមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីការពិតអំពីការរីកលូតលាស់នៃដំណើរការនីតិរដ្ឋ៖ «យើងមានទៅធ្វើទុក្ខទោសអីដល់គណបក្សប្រឆាំង គាត់បង្កើតទោសដោយខ្លួនឯង។ អ៊ីចឹងគាត់ត្រូវទទួលទោសដោយខ្លួនឯង។ ដោយឡែក ពួកអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនតូចមិនបានប៉ុន្មានភាគរយទេ ព្រោះអង្គការសង្គមស៊ីវិល ឥឡូវជិតប្រាំពាន់អង្គការ ហើយមានតែអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយពីរទេដែលធ្វើខុសច្បាប់ ដែលត្រូវបិទ ឬត្រូវដេញចេញ អាហ្នឹងជាការអនុវត្តច្បាប់។ អនុវត្តន៍ច្បាប់គឺពង្រឹងនីតិរដ្ឋហ្នឹងហើយ។ បើពង្រឹងនីតិរដ្ឋអាហ្នឹងវាជាការពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែរ»។
ការអះអាងរបស់លោក សុខ ឥសាន គឺជាការឆ្លើយតបទៅនឹងតំណាងរាស្ត្រពីខាងគណបក្សពលកររបស់ប្រទេសអូស្ត្រាលី លោក ម៉ាក បាត់លើរ (Mark Butler) កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ បានដាក់ញត្តិស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី ដាក់ទណ្ឌកម្មការទូតកម្រិតធ្ងន់លើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដោយសារការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើគណបក្សប្រឆាំង អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យនៅកម្ពុជា៖ «ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដ៏ធ្ងន់ធ្ងរក្នុងពេលថ្មីៗនេះ គឺបង្ហាញឲ្យឃើញអំពីភាពរាលដាលនៃការធ្វើបាបសំឡេងប្រឆាំង ដែលទាមទារឲ្យមានវិធានការទណ្ឌកម្មផ្នែកការទូតឲ្យបានធ្ងន់ធ្ងរបំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ ប្រទេសដទៃ បានដាក់ទណ្ឌកម្មលើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បណ្ដើរៗហើយ។ សហរដ្ឋអាមេរិក បានបិទទិដ្ឋាការចំពោះមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល ដែលពាក់ព័ន្ធក្នុងការបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ទណ្ឌកម្មនេះជាផ្នែកមួយក្នុងការដាក់សម្ពាធឲ្យរដ្ឋាភិបាលលុបចោលការរម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងដោះលែងលោក កឹម សុខា និងបញ្ឈប់ការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅកម្ពុជា។ ចំណែកឯសភាអឺរ៉ុប ក៏បានរៀបចំបញ្ជីឈ្មោះជនទាំងឡាយណាដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការរម្លាយគណបក្សប្រឆាំង និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដើម្បីឈានទៅបិទទិដ្ឋាការ និងបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ។ ខ្ញុំសូមរម្លឹករដ្ឋសភាយើងថា យើងមានភារកិច្ចសំខាន់ណាស់ក្នុងការជួយឲ្យប្រទេសកម្ពុជា មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងជួយការពារកុំឲ្យប្រជាធិបតេយ្យបាត់បង់ទៅវិញ។ ប៉ុន្តែ ចំណាត់ការរបស់របបលោក ហ៊ុន សែន សព្វថ្ងៃ កំពុងតែបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនេះ។ ប្រទេសអូស្ត្រាលី ត្រូវតែបញ្ជាក់ជំហរឲ្យដាច់ណាត់ថា ខ្លួនគាំទ្រប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ដើម្បីឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់ និងឲ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ពីពិភពលោក»។
លោក ម៉ាក បាត់លើរ ក៏បានរម្លឹកដល់រដ្ឋសភាអូស្ត្រាលី ផងដែរ អំពីស្ថានការណ៍នយោបាយនៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលកំពុងជួបវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរ។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើគ្មានដំណោះឲ្យបានឆាប់ទេ នោះវានឹងនាំឲ្យប៉ះទង្គិចដល់ការបោះឆ្នោតជាតិ នាខែកក្កដា ខាងមុខ។ លោក ម៉ាក បាត់លើរ រម្លឹកថា ប្រទេសអូស្ត្រាលី មានករណីយកិច្ចក្នុងការជួយធ្វើយ៉ាងណាឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ទទួលបានសិទ្ធិ សេរីភាព និងប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដតាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស។
ប៉ុន្តែលោក សុខ ឥសាន អះអាងថា ញត្តិរបស់តំណាងរាស្ត្រអូស្ត្រាលី រូបនេះគ្រាន់តែជាញត្តិមួយដែលធ្វើឡើងក្នុងន័យលំអៀងគណបក្សនយោបាយប៉ុណ្ណោះ៖ «ឥឡូវយើងអនុវត្តនីតិរដ្ឋ ហើយបើយើងអនុវត្តនីតិរដ្ឋហើយ វាអត់ខុសអីទេ ពីព្រោះស្របទៅនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ហើយវាស្របទៅតាមខ្លឹមសារនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ដូច្នេះមតិរបស់អស់លោកទាំងហ្នុងគ្រាន់តែជាការលំអៀងផ្នែកនយោបាយ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកវិភាគឯករាជ្យលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អះអាងថា នីតិរដ្ឋរបស់កម្ពុជា មិនមែនជានីតិរដ្ឋតាមប្រទេសលោកសេរីនោះទេ ប៉ុន្តែវាជានីតិរដ្ឋរបស់ប្រទេសកុំមុយនិសដែលគេហៅថា ច្បាប់សង្គមនិយម ហើយច្បាប់នេះជាឧបករណ៍អំណាចមួយក្នុងការផ្ដួលរំលំសត្រូវទាំងឡាយដែលជាគណបក្សនយោបាយជំទាស់នឹងខ្លួន។ លោកបញ្ជាក់ថា ប្រព័ន្ធច្បាប់របស់កម្ពុជា ជាប្រព័ន្ធច្បាប់មួយដែលមិនគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដោយសារក្រុមចៅក្រមទាំងនោះជាសមាជិកនៃគណបក្សកាន់អំណាច។ ដូច្នេះពួកគេត្រូវតែគោរព និងធ្វើតាមគោលនយោបាយរបស់បក្ស និងរដ្ឋាភិបាល។
អ្នកឃ្លាំមើលដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋរូបនេះអះអាងថា ការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ការហាមមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ១១៨នាក់មិនឲ្យធ្វើនយោបាយរយៈពេល ៥ឆ្នាំ គឺជាភស្តុតាងយ៉ាងច្បាស់អំពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយការគំរាមកំហែង ការបំភិតបំភ័យទៅលើអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងក្រុមអ្នករិះគន់គឺជាភស្តុតាងនៃការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើក្រុមសង្គមស៊ីវិល។
អង្គការគម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោក (World Justice Project-WJP) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតុន កាលពីចុងខែមករា បានដាក់ចំណាត់ថ្នាក់ប្រទេសកម្ពុជា ជាប់លេខ១១២ ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន១១៣ នៅទូទាំងពិភពលោកដែលមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះអាក្រក់នៃការមិនគោរពនីតិរដ្ឋ ហើយដែលនាំឲ្យកម្ពុជា ធ្លាក់ទៅក្នុងរបបដឹកនាំបែបផ្ដាច់ការ៕