Clik here to view.
ក្រុមមេធាវីការពារក្តីរបស់លោក កឹម សុខា មិនអាចទទួលយកបាននូវសេចក្ដីសម្រេចរបស់សាលាឧទ្ធរណ៍ដែលបដិសេធសំណើសុំនៅក្រៅឃុំរបស់លោក កឹម សុខា។ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ និងប្រធានអន្តរសភាអាស៊ាន ចាត់ទុកសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការកម្ពុជា ថាជាការវិវត្តន៍កាន់តែគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ និងជារឿងនយោបាយដែលរដ្ឋាភិបាលមិនខ្វល់ពីនីតិរដ្ឋអ្វីទាំងអស់។
មេធាវីរបស់លោក កឹម សុខា លោក ហែម សុជាតិ បានថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានក្រោយពេលតុលាការសម្រេចបដិសេធសំណើសុំនៅក្រៅឃុំរបស់មេធាវីថា ការសម្រេចនោះ គឺជាឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរ ប៉ុន្តែការលើកហេតុផលដែលមិនអនុញ្ញាតឲ្យលោក កឹម សុខា នៅក្រៅឃុំនោះ លោក និងក្រុមមេធាវីដែលមានគ្នាមកចូលរួមសវនាការនេះ ៧នាក់ មិនអាចទទួលយកបានទេ៖ «សភាស៊ើបសួរថា សម្រេចមិនដោះលែងឲ្យលោក កឹម សុខា នៅក្រៅឃុំទេដោយសម្អាងលើ...»។
ប្រធានអន្តរសភាអាស៊ាន ហៅកាត់ថា APHR លោក ឆាល សាន់ទីយ៉ាហ្គោ (Charles Santiago) ដែលជាសមាជិកសភានៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី បានបញ្ចេញប្រតិកម្មភា្លមៗ ចំពោះសាលាឧទ្ធរណ៍ដែលសម្រេចបន្តឃុំខ្លួនលោក កឹម សុខា ដោយយោងលើសាលក្រមសាលដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនោះ។ លោក ឆាល សាន់ទីយ៉ាហ្គោ ហៅការសម្រេចចិត្តរបស់សាលាឧទ្ធរណ៍ នៅថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ នេះថា កាន់តែបង្ហាញឲ្យឃើញពីប្រព័ន្ធតុលាការដែលគ្មានការទទួលខុសត្រូវ ធ្វើឱ្យមានភាពស្មុគស្មាញ ចូលដៃជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្នុងការបង្កើតបទល្មើសដើម្បីដាក់ទោសទណ្ឌលោក កឹម សុខា ដែលបញ្ហានេះ ធ្វើឲ្យប្រជាធិបតេយ្យ និងគណនេយ្យភាពនៅកម្ពុជា កាន់តែរួមតូច។
លោកស្វាគមន៍ចំពោះការនាំខ្លួនលោក កឹម សុខា ជាលើកដំបូងមកចូលរួមក្នុងសវនាការដែលជាសិទ្ធិរបស់គាត់ត្រូវតែមានក្នុងការឆ្លើយការពារខ្លួននៅក្នុងសវនាការ។ ក៏ប៉ុន្តែចំពោះសវនាការបិទទ្វារដែលមិនអនុញ្ញាតឲ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងតំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិចូលរួមស្តាប់ សវនាការនេះ លោក ឆាល សាន់ទីយ៉ាហ្គោ អះអាងថា គឺកាន់តែបង្ហាញពីការប៉ុនប៉ងយ៉ាងច្បាស់លាស់របស់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីបង្អាក់ពីការជំនុំជម្រះក្ដីមួយដែលគ្មានស្តង់ដារជាមូលដ្ឋាន។ ការធ្វើដូច្នេះ វាក៏ពង្រឹងជំនឿរបស់យើងថែមទៀត ដែលថា ករណីនេះគឺជាហេតុផលនយោបាយយ៉ាងពិតប្រាកដដែលចោទប្រកាន់លោក កឹម សុខា ពីបទក្បត់ជាតិគ្មានមូលដ្ឋានបែបនេះ។
ចំណែកឯលោក ហ្វីល រ៉ូប៊ឺតសុន (Phil Robertson) អនុប្រធានប្រចាំតំបន់អាស៊ីរបស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Rights Watch) ចាត់ទុកការចោទប្រកាន់ និងឃុំខ្លួនលើលោក កឹម សុខា ថា ជាការប្រឌិតឡើងដើម្បីបំពេញចិត្តរបបកុម្មុយនិស្តដែលមិនខ្វល់ខ្វាយអំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ឬនីតិរដ្ឋអ្វីនោះឡើយ៖ «ការបដិសេធសំណើសុំនៅក្រៅឃុំរបស់លោក កឹម សុខា និងបន្តឃុំខ្លួនដោយសម្អាងលើការចោទប្រកាន់ដែលគ្មានមូលដ្ឋានអ្វីទាំងអស់បែបនេះ គឺបង្ហាញឲ្យឃើញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនខ្វល់អ្វីទាំងអស់អំពីសិទ្ធិមនុស្ស ឬលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ រដ្ឋាភិបាលធ្វើអ្វីៗតាមតែចិត្តចង់។ គេប្រឌិតរឿងឡើងតាមតែអំពើចិត្ត។ រដ្ឋាភិបាលកំពុងបំពានរាល់សន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស។ និយាយរួម រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងចាត់ទុករឿងសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ គឺរឿងលេងសើចប៉ុណ្ណោះ»។
ការបើកសវនាការរបស់សាលាឧទ្ធរណ៍លើករណីមេធាវីព្យាយាមស្នើសុំឲ្យលោក កឹម សុខា អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅក្រៅឃុំ បានធ្វើឡើងជាអសាធារណៈ និងយ៉ាងតឹងរ៉ឹង នៅព្រឹកព្រឹកថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨ នេះ។ លោក កឹម សុខា ត្រូវគេត្រូវអាជ្ញាធរនាំមកពីពន្ធនាគារត្រពាំងផ្លុង ក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ មកកាន់សាលាឧទ្ធរណ៍តាំងពីម៉ោង ៥ជិតភ្លឺមកម្ល៉េះ។ ដំណើរការរបស់តុលាការរាល់លើកចំពោះករណីរបស់លោក កឹម សុខា ធ្វើឡើងយ៉ាងតឹងរ៉ឹង គឺមានសមត្ថកិច្ចគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ មានការប្រុងប្រយ័ត្ន ដោយបានដាក់របាំងរាំងមិនឲ្យសាធារណជនចេញចូលនៅតំបន់ចាប់ពីមុខតុលាការកំពូល ឬអតីតរដ្ឋសភាចាស់។
រីឯនៅមុខតុលាការឧទ្ធរណ៍ អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលឃ្លាំមើលករណីនេះ និងអ្នកសារព័ត៌មានត្រូវបានហាមឃាត់មិនឲ្យចូលក្នុងបរិវេណខាងក្នុងសាលាឧទ្ធរណ៍ ស្របពេលដែលមានពលរដ្ឋបានឈរកកកុញនៅខាងមុខដើម្បីរង់ចាំព័ត៌មានពីតុលាការក្នុងពេលដែលតុលាការដំណើរការសាកសួរលោក កឹម សុខា នៅក្នុងបន្ទប់សវនាការ។ ប៉ុន្តែម្ដាយ និងភរិយារបស់លោក កឹម សុខា ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យចូលជួបលោក កឹម សុខា។
មុនពេលចូលក្នុងតុលាការ ម្ដាយ និងភរិយារបស់លោក កឹម សុខា បានយំនៅខាងមុខតុលាការដោយសុំឲ្យតុលាការដោះលែងលោក កឹម សុខា ឲ្យមានសេរីភាពវិញ។
លោក កឹម សុខា ស្ថិតនៅក្រោមការសង្ស័យថា ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើក្បត់ជាតិ ដោយអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចោទថា បានឃុបឃិតជាមួយបរទេសជាសម្ងាត់ ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។ សមត្ថកិច្ចបានចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា កាលពីយប់ថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ កន្លងមកនេះ បន្ទាប់ពីមានការបែកធ្លាយឃ្លិបវីដេអូមួយដែលបង្ហាញថា លោកបានសារភាពអំពីការអនុវត្តតាមការបង្គាប់បញ្ជារបស់បរទេសក្នុងគោលបំណងផ្ដួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
លោក កឹម សុខា ត្រូវតុលាការឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារបណ្ដោះអាសន្នកាលពីថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ ដោយចោទប្រកាន់ពីបទល្មើស “ក្បត់ជាតិ” អាចប្រឈមមុខនឹងការជាប់ពន្ធនាគារពី ១៥ឆ្នាំ ទៅ ៣០ឆ្នាំ។
ទោះយ៉ាងណា ដំណាក់កាលនេះ គឺមិនមែនជាការជម្រះលើអង្គសេចក្ដីដែលចោទប្រកាន់លើលោក កឹម សុខា នោះទេ។ ដំណើរការនៅថ្ងៃនេះ គឺជាការជំនុំជម្រះចំពោះបណ្ដឹងសុំនៅក្រៅឃុំរបស់មេធាវីលោក កឹម សុខា ដែលសាលាដំបូងបានបដិសេធកន្លងមក។
លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគបញ្ហានយោបាយនៅប្រទេសកម្ពុជា បានឲ្យដឹងថា ការបដិសេធលោក កឹម សុខា នៅក្រៅឃុំនេះ សម្រាប់លោកមិនភ្ញាក់ផ្អើល ឬឆ្ងល់នោះទេ ដោយសារតែតុលាការកម្ពុជា គឺជាឧបករណ៍នយោបាយរបស់គណបក្សកាន់អំណាចរួចទៅហើយ៖ «»។
ទោះបីជាលើកនេះ តុលាការអនុញ្ញាតឲ្យនាំខ្លួនលោក កឹម សុខា មកក្នុងសវនាការនៅភ្នំពេញក្តី ក្រុមមេធាវីនៅមិនទាន់ដឹងច្បាស់នៅឡើយថា តុលាការនឹងនាំខ្លួនលោក កឹម សុខា មកកាន់សវនាការគ្រប់ពេលដែលមានដំណើរការជំនុំជម្រះនេះធ្វើឡើងឡើយ។
សូមស្ដាប់បទសម្ភាសន៍របស់លោក ជុន ច័ន្ទបុត្រ ជាមួយលោកមេធាវី ហែម សុជាតិ ក្នុងចំណោមមេធាវីជាច្រើននាក់ទៀតរបស់លោក កឹម សុខា ដើម្បីពន្យល់បន្ថែមអំពីដំណើរការសវនាការរបស់សាលាឧទ្ធរណ៍លើបណ្ដឹងសុំនៅក្រៅឃុំនេះ៖