មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលបំពេញការងារទាក់ទិនការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនៅខេត្តរតនគិរី សាទរចំពោះក្រុមសមត្ថកិច្ចប៉ូលិស ដែលចាប់បានជនជាតិវៀតណាម ៨នាក់ ឆ្លងដែនចូលកាប់ឈើក្នុងដីខ្មែរដោយខុសច្បាប់។ បើទោះជាយ៉ាងណា ពួកគេក៏បារម្ភចំពោះការអនុវត្តច្បាប់មិនមានតម្លាភាព ដែលធ្វើឲ្យបទល្មើសបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិនៅតែបន្តកើតមាន។
មន្ត្រីអភិរក្សធនធានធម្មជាតិអង្គការទន្លេបី ប្រចាំខេត្តរតនគិរី អំពាវនាវឲ្យមន្ត្រីតុលាការស៊ើបអង្កេត និងចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ដោយគ្មានការអនុគ្រោះចំពោះជនជាតិវៀតណាម ដែលប្រព្រឹត្តបទល្មើសកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងទឹកដីខ្មែរ។
ការអំពាវនាវនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពេលចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងខេត្តរតនគិរី កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមីនា សម្រេចឃុំខ្លួនជនជាតិវៀតណាម ៨នាក់ដាក់ពន្ធនាគារ ដើម្បីបើកការស៊ើបអង្កេតសំណុំរឿងចោទប្រកាន់ពីបទឆ្លងដែនគ្មានលិខិតស្នាម និងប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រៃឈើ។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការទន្លេបី លោក ប៊ុន លាប បញ្ជាក់នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ថា ការអនុវត្តច្បាប់ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព រួមទាំងការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចជូនសហគមន៍អ្នកអភិរក្សព្រៃឈើ គឺជាកត្តាសំខាន់ដើម្បីរួមគ្នាលុបបំបាត់ការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិខ្មែរ។ លោកកត់សម្គាល់ថា បទល្មើសព្រៃឈើឆ្លងដែនកន្លងមកកើតមានច្រើនករណី ជាពិសេសជនជាតិវៀតណាម នៅតែបន្តឆ្លងដែនខុសច្បាប់ចូលដីខ្មែរកាប់ឈើអនាធិបតេយ្យ ចំណែកការអនុវត្តច្បាប់មិនមានតម្លាភាព៖ «ជនជាតិវៀតណាម ដែលចូលមកខុសច្បាប់ យើងចាប់បាន ហើយយើងអនុវត្តតាមច្បាប់យើង។ បញ្ហាទាំងពីរហ្នឹងវាសំខាន់ដែលអាចការពារព្រៃឈើយើងបាន»។
កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា សមត្ថកិច្ចប៉ូលិសអន្តោប្រវេសន៍ខេត្តរតនគិរី បានឃាត់ខ្លួនជនជាតិវៀតណាម ៨នាក់ និងរឹបអូសគ្រឿងចក្រមានរណារយន្ត ៥គ្រឿង និងត្រាក់ទ័របីគ្រឿងស្ថិតនៅចំណុចព្រំប្រទល់ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ជាប់នឹងស្រុកបរកែវ និងស្រុកអណ្ដូងមាស ក្នុងខេត្តរតនគិរី ព្រមទាំងវត្ថុតាងជាក់ស្តែងមានឈើមូល និងឈើអារមួយចំនួនទៀតនៅកន្លែងកើតហេតុ។
ស្នងការរងប៉ូលិសខេត្តរតនគិរី លោក ជា ប៊ុនធឿន បញ្ជាក់ថា សមត្ថកិច្ចប៉ូលិសបានកសាងសំណុំរឿងជនជាតិវៀតណាម ទាំង ៨នាក់ និងបញ្ជូនវត្ថុតាងទៅសាលាដំបូងខេត្តរួចហើយ ក្រោយពេលឃាត់ខ្លួនជនជាតិវៀតណាម ទាំងនោះក្នុងបទល្មើសជាក់ស្តែង។ លោកថា ឈើដែលជនជាតិកំពុងអាររំលំឋិតនៅក្បែរតំបន់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចក្រុមហ៊ុន ចាង លី និងក្រុមហ៊ុន ជា ចាន់រិទ្ធ៖ «គំនរដែលយើងឃើញប្រហែលបួនប្រាំដើមវាអូស ហើយនៅក្នុងព្រៃទៀតនៅខាងក្រៅទៀត។ តាមការសួរបំភ្លឺ វាចូលមកបីថ្ងៃហើយ វាចូលតាមវៀតណាម គ្នាវា មេវានៅខេត្តយ៉ាឡាយ»។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តរតនគិរី លោក កែវ វិសុទ្ធ បញ្ជាក់ថា ជនជាតិវៀតណាម ៥នាក់ត្រូវបានមន្ត្រីអយ្យការចោទប្រកាន់ពីបទឆ្លងដែនមកកម្ពុជា គ្មានលិខិតឆ្លងដែន និងប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រៃឈើ។ ដោយឡែកជនជាតិវៀតណាម ៣នាក់ទៀតជាប់ចោទប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រៃឈើ។ លោកបន្តថា ជនជាប់ចោទទាំង ៨នាក់ឋិតក្នុងនីតិវិធីស៊ើបអង្កេតបន្តរបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរ៖ «ចៅក្រមស៊ើបសួរគាត់សម្រេចឃុំខ្លួន ហើយខេត្តសមត្ថកិច្ចប៉ូលិសគេកសាងសំណុំរឿងមក»។
ច្បាប់ព្រៃឈើនៃប្រទេសកម្ពុជា ចែងថា ជនណាដែលបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសណាមួយរួមមាន កាប់រានព្រៃ ឈូសឆាយដីព្រៃ ហ៊ុមព័ទ្ធកាន់កាប់ដីព្រៃ ត្រូវផ្ដន្ទាទោសក្រោមបទល្មើសព្រៃឈើថ្នាក់ទី១ ដែលត្រូវជាប់ពន្ធនាគារពី ៥ឆ្នាំទៅ ១០ឆ្នាំ និងត្រូវរឹបអូសវត្ថុតាងទាំងអស់មកជាសម្បត្តិរដ្ឋ។ ជនណាប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រៃឈើថ្នាក់ទី១ មិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេដងនៃបទល្មើសព្រៃឈើថ្នាក់ទី១ នៃច្បាប់នេះ៕