Clik here to view.
អ្នកវិភាគនយោបាយលើកឡើងថា លោក ហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដឹកនាំប្រទេសគ្មានគោលនយោបាយច្បាស់លាស់ ហើយតែងតែធ្វើនយោបាយប្រជាភិថុតិជាមួយម្ចាស់ឆ្នោតពីមួយអាណត្តិទៅមួយអាណត្តិតាមចិត្តនឹកឃើញ ដឹកនាំកាន់តែយូរ ប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែជួបការលំបាក សូម្បីតែរកលុយព្យាបាលជំងឺក៏មិនបានផងសម្រាប់គ្រួសារខ្លះ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសថា មេភូមិ អនុភូមិដែលធ្វើការបម្រើបក្សលោកនោះ អាចទៅព្យាបាលជំងឺដោយឥតគិតថ្លៃ។
អ្នកវិភាគចាត់ទុកការប្រកាសរបស់លោក ហ៊ុន សែន ថាមេភូមិ អនុប្រធានភូមិ និងកម្មកររោងចក្រអាចព្យាបាលជំងឺដោយឥតគិតថ្លៃនោះ គឺជាការធ្វើនយោបាយប្រជាភិថុតិដើម្បីកេងចំណេញសន្លឹកឆ្នោត មិនមែនជាគោលនយោបាយជាទូទៅរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបឡើយ។
អ្នកវិភាគឯករាជ្យ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ថា លោក ហ៊ុន សែន កំពុងដឹកនាំប្រទេសបែងចែកក្រុមមនុស្សដើម្បីទទួលសេវាគាំពារពីរដ្ឋឲ្យបានស្មើភាពគ្នា។ លោកបញ្ជាក់ថា មេភូមិ អនុប្រធានភូមិ និងប្រធានក្រុមនៅតាមភូមិស្រុក នីមួយៗ គឺជាការចាត់តាំងដោយបក្សកាន់អំណាច ហើយការប្រកាសឲ្យទទួលបានសេវាព្យាបាលជំងឺដោយឥតគិតថ្លៃនេះ មិនមែនជាគោលនយោបាយជាក់លាក់របស់រដ្ឋាភិបាលឡើយ។ លោកបន្ថែមថា ចុះមន្ត្រីរាជការ នគរបាល ទាហាន អ្នកងាយរងគ្រោះដទៃទៀត ហេតុអ្វីលោក ហ៊ុន សែន គិតមិនឃើញទៅវិញ៖ «»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ប្រកាសអនុញ្ញាតឲ្យមេភូមិ អនុភូមិ និងជំនួយការភូមិទូទាំងប្រទេស សរុបជាង ៦ម៉ឺននាក់ អាចទៅពិនិត្យ និងព្យាបាលជំងឺនៅតាមមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋដោយឥតគិតថ្លៃ ដូចកម្មករ កម្មការិនីរោងចក្រដែរ។
ថ្លែងនៅក្នុងកម្មវិធីជួបសំណេះសំណាលជាមួយកម្មករ កម្មការិនី ជាង ១ម៉ឺននាក់ នៅតំបន់កប់ស្រូវ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន ក៏អនុញ្ញាតឲ្យស្ត្រីបម្រើការនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌភូមិ និងឃុំ ឲ្យមានលទ្ធភាពទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ប្រាក់ឧបត្ថម្ភដូចកម្មការិនីរោងចក្រដែរ៖ «ប្រធាន អនុប្រធាន និងជំនួយការភូមិ សរុបទៅជាង ៦ម៉ឺននាក់ នឹងត្រូវបានទទួលនូវរបបនៃការពិនិត្យព្យាបាលជំងឺដោយឥតគិតថ្លៃនៅតាមមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋទាំងអស់ ដូចកម្មករ កម្មការិនីដែរ ហើយសម្រាប់ថ្នាក់ភូមិ និងថ្នាក់ឃុំដែលជាស្ត្រី នៅក្នុងពេលឆ្លងទន្លេនឹងត្រូវទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ដូចកម្មករផងដែរ»។
មេភូមិ អនុប្រធានភូមិ ឬប្រធានក្រុមគឺជាសកម្មជននយោបាយដ៏សកម្មរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាទូទៅនៅរៀងរាល់អាណត្តិបោះឆ្នោតម្ដងៗ ក្រុមពួកគាត់បានដើរកៀរគរពលរដ្ឋ ពេលខ្លះសម្លុត គំរាមកំហែងពលរដ្ឋ ដើម្បីឲ្យទៅបោះឆ្នោតជូនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ ក្រៅពីដើរសម្លុត គំរាមកំហែងគេ ប្រធានភូមិ អនុភូមិភាគច្រើន ក៏បង្កើតបណ្ដាញតាមដានពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាន គឺមានបែងចែកការគ្រប់គ្រងដំបូលផ្ទះអ្នកភូមិ ឬពេលខ្លះលាបពណ៌គេឯងថា ជាក្រុមប្រឆាំងជាដើម ដែលប្រាសចាកអំពីតួនាទីរបស់ខ្លួនជាមេភូមិស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ហើយត្រូវធ្វើការបម្រើពលរដ្ឋដោយគ្មានការរើសអើងនោះ។
លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ បន្ថែមថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ត្រូវមានគោលនយោបាយជាទូទៅវិញប្រសើរជាង ដើម្បីទាក់ទាញពលរដ្ឋមកគាំទ្របក្សលោកនោះ ហើយក្រុមមនុស្សដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវមើលជាចាំបាច់នោះ គឺក្រុមមនុស្សងាយរងគ្រោះ មានមនុស្សចាស់ជរាគ្មានទីពឹង ស្ត្រីក្រីក្រ ជនពិការជាដើម៖ «»។
វិស័យសុខាភិបាលត្រូវបានគេមើលឃើញថា នៅមានកម្រិតនៅឡើយ។ អ្នកគ្រប់គ្រងមន្ទីររដ្ឋមួយចំនួនមានការរើសពលរដ្ឋក្រីក្រ កម្មករ ទោះបីជាពួកគាត់មានប័ណ្ណក្រីក្រទទួលបានសេវាព្យាបាលជំងឺដោយឥតគិតថ្លៃជាដើម ពេលខ្លះក្រុមគ្រូពេទ្យមួយចំនួនទុកអ្នកជំងឺចោល ឬព្យាបាលជំងឺធ្វេសប្រហែសបណ្ដាលឲ្យស្លាប់ក៏មាន។ អ្នកវិភាគលើកឡើងថា បើសិនជាលោក ហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីវ័យឆ្លាត គិតគូរពីសុខុមាលភាពពលរដ្ឋនោះ លោកមិនធ្វើនយោបាយប្រជាភិថុតិដូច្នេះទេ លោកប្រាកដជាពង្រឹងវិស័យសុខាភិបាលឲ្យមានគុណភាព ប្រសិទ្ធភាព ហើយពេលលោកឈឺ លោក និងក្រុមមន្ត្រីបក្សពួកលោកជាច្រើនទៀត មិនចាកចេញទៅព្យាបាលជំងឺនៅក្រៅប្រទេសដូចជានៅសិង្ហបុរី ជាដើមឡើយ ដែលខុសពីមេដឹកនាំជិតខាង។
អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អេង ឆៃអ៊ាង មានប្រសាសន៍ថា សុខាភិបាលគឺជាវិស័យអាទិភាព ក៏ប៉ុន្តែតាមមន្ទីររដ្ឋនានាខ្វះឧបករណ៍ និងគ្មានការយកចិត្តទុកដាក់ពីរដ្ឋាភិបាល ដែលជំរុញឲ្យពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលមានលុយនោះ ត្រូវបង្ខំចិត្តទៅព្យាបាលជំងឺនៅប្រទេសជិតខាង ដោយសារតែពួកគេគ្មានជំនឿលើពេទ្យនៅកម្ពុជា។ លោកបញ្ជាក់ថា ការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលមិនយកចិត្តទុកដាក់លើវិស័យសុខាភិបាលនេះ គឺមានភាពអយុត្តិធម៌ចំពោះអ្នកក្រីក្រដែលគ្មានលទ្ធភាពព្យាបាលជំងឺ។ ចំពោះការប្រកាសរបស់លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការផ្ដល់សេវាព្យាបាលជំងឺដល់មេភូមិ អនុភូមិ នៅពេលនេះវិញ លោក អេង ឆៃអ៊ាង អះអាងមិនខុសពីលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ឡើយ គឺជានយោបាយប្រជាភិថុតិ និងដើម្បីឲ្យមេភូមិ អនុភូមិទាំងនោះបម្រើនយោបាយលោកទៀតតែប៉ុណ្ណោះ៖ «»។
ការបង្កើនថវិកាជាតិសម្រាប់ស្ថាប័នរដ្ឋគឺជារឿងសំខាន់សម្រាប់ពង្រឹងស្ថាប័ននីមួយៗ។ គណបក្សប្រឆាំងកន្លងមក តែងតែទាមទារនៅក្នុងសភាឲ្យរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ថវិកាបន្ថែមដល់ស្ថាប័នជាអាទិភាពមួយចំនួន ដូចជា ក្រសួងសុខាភិបាល កសិកម្ម និងក្រសួងអប់រំជាដើម។ ក៏ប៉ុន្តែគម្រោងថវិកាជាតិ សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨ ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលបានបង្កើនជាង ៦ពាន់លានដុល្លារក្ដី ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលនៅតែបង្កើនដល់ស្ថាប័នទាំងបីនេះ នៅមានចំនួនតិចតួចនៅឡើយ។ ក្នុងចំណោមកញ្ចប់ថវិកាជាតិ ៦ពាន់ ៣៨លាននេះ ក្នុងនោះប្រាក់កម្ចីប្រមាណ ២០% ស្មើជាង ១ពាន់ដុល្លារ ទោះបីជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានប្រកាសថា កម្ពុជានៅតែមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាបន្តបន្ទាប់ក្ដី ប៉ុន្តែអ្នកសេដ្ឋកិច្ចលើកឡើងថា កម្ពុជាមិនអាចរស់ដោយខ្លួនឯងបាននៅឡើយ។ មកទល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលជំពាក់បំណុលបរទេសជាង ៧.៨០០លានដុល្លារ។
ម្យ៉ាងវិញទៀតនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧នេះ ដោយសារតែវិបត្តិនយោបាយរដ្ឋាភិបាលធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគណបក្សប្រឆាំង អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងស្ថាប័នប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យនោះ គឺផលប៉ះពាល់ដល់ស្ថិរភាពនយោបាយ និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែខ្លាំងថែមទៀត។ មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (International Monetary Fund) កាលពីខែសីហា ព្យាករថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០១៧ នេះ គឺអត្រាប្រមាណជា ៦% ដែលផ្ទុយពីការរំពឹងទុកពីមុនរបស់លោក ហ៊ុន សែន ថា នឹងអាចមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជិត ៧%។
ស្ថាប័នរូបិយអន្តរជាតិនេះ ព្រមានថា កម្ពុជាគួរត្រៀមខ្លួនក្នុងលក្ខខណ្ឌដែលប្រឈមនឹងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុ ដោយសារកំណើនសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះនេះ។ របាយការណ៍របស់មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិស្ដីពីស្ថានភាពហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជា ឲ្យដឹងថា IMF បានពិនិត្យឃើញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចំណាយថវិកាច្រើនជាងប្រាក់ចំណូល ដែលជាហេតុនាំឲ្យមានឱនភាពប្រចាំឆ្នាំធ្លាក់ចុះ ដោយសារផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) ក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ធ្លាក់ចុះ ២,៨% បើប្រៀបធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០១៥ គឺអត្រា ១,៦% ពិសេសគឺដោយសារការធ្លាក់ចុះនៃវិនិយោគិនបរទេស។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា នៅតែប្រឈមនឹងបញ្ហាក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះដោយសារតែកំណើនសេដ្ឋកិច្ចមិនច្បាស់លាស់នេះ។ មកទល់ពេលនេះ ពលរដ្ឋខ្មែរបានធ្វើចំណាកស្រុករាប់លាននាក់ ហើយបានជំពាក់បំណុលស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុជាង ៤ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។
អ្នកវិភាគនយោបាយលើកឡើងថា ដើម្បីឲ្យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចឆ្ពោះទៅមុខនោះ លុះណាតែលោក ហ៊ុន សែន ឈប់ធ្វើនយោបាយប្រជាភិថុតិ ហើយមានគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិឲ្យបានច្បាស់លាស់ និងបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវការផ្ដល់សេវាសាធារណៈ ដោយគ្មានភាពយុត្តិធម៌សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ព្រោះថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញបានចែងថា ពលរដ្ឋគ្រប់រួបត្រូវបានរដ្ឋយកចិត្តទុកដាក់ និងគាំពារពីរដ្ឋដោយស្មើភាព ដោយមិនបែងចែក និងប្រកាន់វណ្ណៈបក្សពួក៕