ប្រជានេសាទនៅខែត្រស្ទឹងត្រែង ត្អូញត្អែរពីការធ្លាក់ចុះទិន្នផលត្រីនៅប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ។ បញ្ហានេះ ពួកគេបានទម្លាក់កំហុសលើក្រុមហ៊ុនសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ ដែលបានបិទទឹកទន្លេទាំងស្រុង។
ការត្អូញត្អែរនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីក្រុមហ៊ុនសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ ចាប់ផ្ដើមបិទទឹកទន្លេសេសានកាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ បង្កឲ្យពលរដ្ឋមានមុខរបរនេសាទ និងពលរដ្ឋរស់នៅតាមដងទន្លេ កំពុងរងផលប៉ះពាល់ជាបណ្ដើរៗរួមមាន ការធ្លាក់ចុះប្រាក់ចំណូល បញ្ហាផ្លូវចិត្ត សន្តិសុខស្បៀង និងប៉ះពាល់បំណិនជីវិត ជាដើម។
ប្រជានេសាទរស់នៅឃុំកោះស្រឡាយ ស្រុកសៀមបូក លោក ថង ម៉ីន វ័យ ៦០ឆ្នាំ កត់សម្គាល់ថា រយៈពេលជាង ២ខែកន្លងទៅនេះ អ្នកនេសាទនៅឃុំកោះស្រឡាយ មិនអាចចាប់ត្រីបរិភោគបានដូចឆ្នាំមុនៗ និងត្រូវចំណាយពេលច្រើនម៉ោងទម្រាំចាប់ត្រីបរិភោគបានតិចតួច។ ចំណែកពលរដ្ឋខ្លះទៀតមានទម្លាប់បង់សំណាញ់ចាប់ត្រីផ្គត់ផ្គង់ការហូបចុកប្រចាំថ្ងៃ ក៏កំពុងប្រឈមដែរ ព្រោះស្ទើរតែមិនអាចចាប់ត្រីបានសោះក្នុងមួយថ្ងៃ។
លោករំឭកថា កាលពីឆ្នាំ២០១៦ និងឆ្នាំមុនៗដល់តែដល់ខែមករា រហូតដល់ខែមេសា អ្នកភូមិមានទម្លាប់នេសាទត្រីទុកសម្រាប់ធ្វើប្រហុក និងផ្អក ហើយសល់លក់ថែមទៀត ក៏ប៉ុន្តែឆ្នាំនេះពួកគាត់កំពុងប្រឈមបាត់បង់មុខរបរនេះ។ លោកកត់សម្គាល់ថា ពលរដ្ឋរស់នៅដងទន្លេមេគង្គប៉ែកខាងក្រោម ដូចជានៅកោះព្រះ និងកាំងចាម ក៏ជួបបញ្ហានេះដែរ៖ «ចាប់ពីខែមួយ ឆ្នាំ២០១៧ អត់ឃើញត្រីសោះ ទោះបីជាតាមសៀមបូក កោះព្រះ ក៏គេរកត្រីហូបមិនបានដូចគ្នាដែរ រកតែត្រីរៀលហូបមិនបានដែរ ពុំមែនតែអត់តែខ្ញុំទេ កន្លែងគេក្រោមៗក៏អត់ដែរ»។
អ្នកនេសាទម្នាក់ទៀតរស់នៅឃុំស្រែគរ ស្រុកនេសាទ លោក សួន លួន ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៩ មីនា ថា ស្ថានភាពទឹកនៅទន្លេសេសាន និងទន្លេស្រែពក ផ្ដើមប្រែប្រួលខុសប្រក្រតីក្រោយពីក្រុមហ៊ុនសេសានក្រោមពីរ បិទទន្លេទាំងស្រុង បង្កឲ្យអ្នកភូមិស្ទើរតែមិនអាចនេសាទបានត្រីសោះ ហើយត្រូវចំណាយប្រាក់សម្រាប់ទិញម្ហូបបរិភោគប្រចាំថ្ងៃ៖ «ឥឡូវរកអត់សូវបានទេក្មួយ! បង់មួយថ្ងៃដល់ល្ងាច អត់បានត្រីមួយទេ ពិបាកណាស់! គឺពិបាកមែនទែន គឺប៉ះពាល់ជីវភាពទាំងអស់ក្នុងមូលដ្ឋាន»។
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ តំណាងក្រុមហ៊ុនសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ លោក អ៊ុំ រ៉េត ទទួលស្គាល់ថា ក្រុមហ៊ុនបានបិទទន្លេតាំងពីខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ ក៏ប៉ុន្តែពុំទាន់បិទទឹកទាំងស្រុងនោះទេ ហើយទឹកអាចហូរតាមទ្វារទំនប់បាន។ លោកថា ក្រុមហ៊ុនកំពុងសាងសង់ប្រឡាយពង្វាងទឹក ដែលអនុញ្ញាតឲ្យត្រីអាចបន្លាស់ទីបាន។ លើសពីនេះ ការអភិវឌ្ឍប្រឡាយពង្វាងទឹក គឺធ្វើប្រវែង ១គីឡូម៉ែត្រពីទំនប់វារីអគ្គិសនី បានផ្ដើមសាងសង់តាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦។ លោកថា ក្រុមហ៊ុននឹងកសាងប្រឡាយពង្វាងទឹកឲ្យរួចរាល់ឲ្យបានមុនខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៧ ខាងមុខ៖ «ខែ៥ បិទទឹក តែដល់ខែ៣ ជិតហើយ សម្រុកធ្វើអាហ្នឹងតើ។ មានប្រឡាយមួយពង្វាងចូលទៅបាតអាងវិញ ឡើងទៅលើវិញ។ ចឹងត្រីហែលបញ្ច្រាសឡើងទៅលើបាន»។
របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការសម្ព័ន្ធភាពដើម្បីអភិរក្សធនធានជលផល កាលពីឆ្នាំ២០១៣ បង្ហាញថា ប្រសិនបើទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ បើកឲ្យដំណើរការ វាបង្កឲ្យបរិមាណត្រីក្នុងអាងទន្លេមេគង្គ និងទន្លេសាបធ្លាក់ចុះប្រមាណ ១០% (៩,៣%) និងកាត់បន្ថយលំហូរដីល្បាប់ប្រហែល ៦% ទៅ ៨% ហើយពលរដ្ឋរាប់ម៉ឺននាក់រស់តាមដងទន្លេមេគង្គ ប្រឈមការប៉ះពាល់ជីវភាព និងសន្តិសុខស្បៀង។
អ្នកនាំពាក្យសាលាខែត្រស្ទឹងត្រែង លោក ម៉ែន គុង មានប្រសាសន៍ថា ក្រុមការងារក្រសួងបរិស្ថាន និងក្រសួងរ៉ែ បានចុះពិនិត្យស្ថានភាពកសាងប្រឡាយពង្វាងទឹកទំនប់នេះរួចហើយ។ ដោយឡែកសមត្ថកិច្ចជំនាញថ្នាក់ខែត្រ មានរដ្ឋបាលជលផល មន្ទីរកសិកម្ម ព្រមទាំងការិយាល័យជំនាញពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀតក៏បានសហការគ្នារៀបចំផ្លូវសម្រាប់ត្រីឡើងចុះដែរ។ លោកអះអាងថា រហូតមកទល់ពេលនេះ ពុំទាន់មានភស្តុតាងណាមួយបញ្ជាក់អំពីការធ្លាក់ចុះទិន្នផលត្រីដោយសារទំនប់វារីអគ្គិសនីនោះទេ៖ «នេសាទដូចសព្វមួយដងដូចគ្នា ពេលខ្លះគាត់នេសាទបាន ពេលខ្លះគាត់នេសាទអត់បាន តែប្រសិនបើមានទឡ្ហីករណ៍ណាមួយទៀត យើងនឹងធ្វើការផ្សព្វផ្សាយ ជួនវាប្រែប្រួលយ៉ាងដូចម្តេចពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសេវាសុខភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់ហ្នឹង»។
អតីតមន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការបណ្ដាញការពារទន្លេបី លោក មៀច មាន សង្កេតឃើញថា ក្រុមហ៊ុនបានបិទទន្លេបណ្ដាលឲ្យទឹកហៀរតាមទ្វារទឹកមានកម្ពស់ខ្ពស់ ពុំអនុញ្ញាតឲ្យត្រីធ្វើចរាចរបាននោះទេ ជាពិសេសគំរាមកំហែងលក្ខខណ្ឌជីវសាស្ត្ររបស់ត្រី។ លោកថា មកទល់ពេលនេះ ក្រុមហ៊ុនបានបិទទន្លេទាំងស្រុង ក៏ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនពុំទាន់កសាងប្រឡាយពង្វាងទំនប់រួចរាល់ បណ្ដាលឲ្យរាំងខ្ទប់ដំណើររបស់ត្រី និងប៉ះពាល់ការបន្តពូជរបស់ត្រីនៅរដូវត្រីពងកូន។ លោកបារម្ភថា ភាពអនាធិបតេយ្យនៃការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍នេសាទច្រើន ដូចជាប្រើចរន្តអគ្គិសនីឆក់ បោកគ្រាប់បែក និងប្រើថ្នាំបំពុលជាដើម ក៏ជាផ្នែកមួយនៃការថយចុះបរិមាណត្រីតាមដងទន្លេដែរ៖ «ឥឡូវបង្ហៀរមានកម្ពស់ខ្ពស់ខ្លាំងពីបាតទន្លេ ត្រីមិនអាចឡើងរួចទេ មានន័យថាត្រីត្រូវរាំងខ្ទប់បាត់ហើយ ប៉ុន្តែទឹកមិនទាន់ខ្ទប់ទេ»។
កាលពីឆ្នាំ២០០០ ដល់ឆ្នាំ២០១០ អ្នកនេសាទនៅតាមដងទន្លេទាំងបីនៃខេត្តស្ទឹងត្រែង និងខេត្តរតនគិរី បានបង្ហាញមោទនភាពចំពោះមច្ឆជាតិដងទន្លេ ដែលផ្ដល់នូវភាពសម្បូរត្រីជាច្រើនប្រភេទមិនដូចបច្ចុប្បន្ននោះឡើយ។ ពលរដ្ឋអាចនេសាទជាលក្ខណៈគ្រួសារចាប់ត្រីចិញ្ចឹមជីវិត ទ្រទ្រង់ជីវភាពគ្រួសារ មិនចាំបាច់ចំណាយប្រាក់ទិញនៅទីផ្សារ ហើយមានអ្នកភូមិខ្លះអាចរកចំណូលពីការនេសាទលក្ខណៈគ្រួសារ និងសល់លក់ចេញទៅទីផ្សារទៀតផង។
តំបន់ទន្លេបី រួមមានទន្លេសេសាន ទន្លេស្រែពក និងទន្លេសេកុង គឺជាប្រភពនៃជម្រកត្រីក្នុងតំបន់រួមមាន ត្រីប៉ាសេអ៊ី ត្រីប៉ាវាមុខពីរ ឬត្រីប៉ាកក និងត្រីក្អែក ជាដើម ហើយត្រីទាំងនោះច្រើនរស់នៅចំណុចប្រសព្វគ្នារវាងទន្លេសេសាន និងទន្លេស្រែពក ជាតំបន់សម្បូរថ្ម និងដង្ហើមទឹកហូរធម្មជាតិ មានអុកស៊ីហ្សែនខ្ពស់ ក៏ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន ទន្លេសេសានត្រូវបានបិទទាំងស្រុង បង្កការរាំងខ្ទប់ដំណើរឡើងចុះរបស់ត្រីគ្រប់ប្រភេទ និងប្រព័ន្ធជីវចម្រុះក្នុងទន្លេ៕