សុវត្ថិភាពសម្រាប់ស្ត្រីជាម្ដាយក្នុងពេលសម្រាលកូននៅតែជាបញ្ហា ដែលជាកង្វល់សម្រាប់ក្រុមគ្រួសារ និងស្ត្រីជាម្ដាយខ្លួនឯង នៅពេលដែលគុណភាពផ្នែកសុខាភិបាលក្នុងស្រុកពិបាកទុកចិត្ត។
ស្របគ្នានេះរបាយការណ៍ថ្មីមួយរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិរកឃើញថា មរណភាពមាតា នៅក្នុងពេលសម្រាលនៅកម្ពុជា នៅតែឋិតក្នុងកម្រិតព្រួយបារម្ភនៅឡើយ។ លើសពីនេះកម្ពុជាអាចប្រឈមនឹងបរាជ័យក្នុងដំណើរកាត់បន្ថយអត្រាមរណភាពមាតាទៅតាមគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ដោយចិរភាពនៅក្នុងឆ្នាំ២០៣០។
គ្រួសារ និងស្ត្រីជាម្ដាយលើកឡើងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា គុណភាពសុខាភិបាលនៅកម្ពុជានៅមិនទាន់អាចផ្ដល់ទំនុកចិត្ត សម្រាប់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះនៅពេលសម្រាលកូននៅឡើយ។
ជាបុគ្គលិកអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងជាស្ត្រីមានផ្ទៃពោះកូនដំបូង៨ខែផង អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង កំពុងទិញសម្ភារៈប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃក្នុងផ្សារទំនើបមួយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ គឹមហ៊ាង និយាយថា នាងបានពិនិត្យសុខភាពជាប្រចាំរៀងរាល់ខែ ដើម្បីធានាថានាង និងកូនមានសុខភាពល្អរហូតដល់ថ្ងៃសម្រាល ដែលនៅមិនដល់២ខែទៀតនេះ។
ប៉ុន្តែគឹមហ៊ាង មិនបានជ្រើសរើសយកសេវាសុខាភិបាលនៅក្នុងស្រុក ដើម្បីតាមដានសុខភាពគភ៌របស់នាងទេ គឺនាងតែងតែទៅពិនិត្យផ្ទៃពោះនៅមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋមួយនៅក្នុងទីក្រុងបាងកកប្រទេសថៃ។
ជារៀងរាល់ខែ គឹមហ៊ាង បានត្បិតត្បៀតដកប្រាក់ពីចំណូលប្រចាំខែរបស់នាង និងប្ដី ដើម្បីទិញសំបុត្រយន្តហោះធ្វើដំណើរទៅពេទ្យ។ គ្រួសាររបស់នាងមិនមែនជាអ្នកដែលមានជីវភាពធូរធារទេ ប៉ុន្តែនាងថា នេះជាជម្រើសដ៏ល្អមួយ នៅក្រោយពេលនាងបានជួបប្រទះផ្ទាល់ នូវបញ្ហាមួយចំនួននៅក្នុងការផ្ដល់សេវាសុខាភិបាលនៅក្នុងស្រុក។
អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង រំលឹកថានៅពេលដែលនាងទើបចាប់ផ្ដើមពរពោះ នាងបានទៅរកសេវាពនិត្យផ្ទៃពោះ នៅមណ្ឌលសុខភាព ដែលនៅក្បែរផ្ទះរបស់នាង ជាយរាជធានីភ្នំពេញ ប៉ុន្តែនាងបានខកចិត្តនៅពេលដែលសេវាកម្មនោះ មិនបានយកចិត្តទុកដាក់អោយបានដិតដល់ពីសុខភាពរបស់នាង។
នៅពេលជួបបញ្ហានេះ គឹមហ៊ាង និងក្រុមគ្រួសារចាប់ផ្ដើមពិភាក្សាគ្នាឡើងវិញ ថាតើគួរជ្រើសរើសប្រើប្រាស់សេវាសុខភាពនៅទីណាវិញ។ នាងរំលឹកថាមានមិត្តភក្តិមួយចំនួនបានណែនាំអោយនាងទៅរកសេវាសុខាភិបាលនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងនៅតាមគ្លីនិកឯកជនមួយចំនួន។ ប៉ុន្តែការណែនាំនោះ បែរជាថែមបន្ទុកពីភាពមិនទុកចិត្តទៅអោយ គឹមហ៊ាង ទៅវិញ។ បទពិសោធន៍ជាច្រើននៃអ្នកនៅជុំវិញខ្លួនរបស់នាងនាពេលកន្លងទៅបានផុសឡើងវិញក្នុងគំនិតរបស់នាង។ វាបានធ្វើអោយនាងបារម្ភថានាងនឹងគ្មានសុវត្ថិភាពឡើយ មិនថានាងជ្រើសរើសទៅសម្រាលកូននៅមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ ឬមន្ទីរពេទ្យឯកជនឡើយ។
គឹមហ៊ាង បន្តថា នាងក៏ធ្លាប់មានសាច់ញាតិទៅសម្រាលកូននៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យឯកជនល្បីឈ្មោះមួយដែរ ហើយក៏ជួបបទពិសោធន៍មិនល្អដែរ។
ថ្មីៗនេះក៏នៅតែមានព័ត៌មានមួយចំនួនលេចឡើងពីករណីមរណភាពមាតា និងទារកនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យធំៗនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ក្នុងនោះរួមទាំងមន្ទីរសម្ភពដ៏ធំជាងគេ គឺមន្ទីរពេទ្យនៃមជ្ឈមណ្ឌលជាតិគាំពារមាតា និងទារក ហៅពេទ្យជប៉ុនផង។
កម្មការិនីម្នាក់ឈ្មោះ ឈា សារិន បានស្លាប់ក្នុងបន្ទប់សម្រាលនៃមន្ទីរពេទ្យដ៏ធំនេះ កាលពីយប់ថ្ងៃទី២៨ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ២០១៧។ គ្រួសារស្ត្រីរងគ្រោះពុំអស់ចិត្តចំពោះការស្លាប់របស់ភរិយា និងកូនរបស់គេនៅឡើយ ហើយសំណុំរឿងនេះកំពុងឋិតនៅក្នុងដំណើរការក្ដីនៅតុលាការ។
រយៈពេល៦ខែ នៅក្រោយមរណភាពរបស់ភរិយា លោក ជូ ភារ៉ា ដែលបានក្លាយជាបុរសពោះម៉ាយទទួលបន្ទុកមើលថែកូនប្រុសតូចៗចំនួន២នាក់ និយាយដោយទុក្ខក្រៀមក្រំថា លោកប្រឹងប្រែងទៅរកមន្ទីរពេទ្យធំ ដោយរំពឹងតែម្យ៉ាង គឺសុវត្ថិភាពសម្រាប់ប្រពន្ធ និងកូន ប៉ុន្តែវាបានបន្សល់នៅតែភាពឈឺចាប់ និងការសោកស្ដាយ ដែលមិនអាចរកអ្វីមកជំនួសបាននៅក្នុងជីវិតរបស់លោក។ បុរសអ្នកភូមិត្រពាំងស្វាយ ឃុំក្រាំងម្កាក់ ក្នុងស្រុកអង្គស្នួល ខេត្តកណ្ដាលរូបនេះបន្តថា បើយប់នោះមានគ្រូពេទ្យ ដែលមានជំនាញគ្រប់គ្រាន់ មានវិជ្ជាជីវៈពិតប្រាកដ ម្ល៉េះមិនមានរឿងអកុសលកើតឡើងឡើយ។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា មរណភាពភរិយារបស់លោក គឺកើតចេញពីការធ្វេសប្រហែសរបស់ក្រុមគ្រូពេទ្យ។
បើទោះជាយ៉ាងណាករណីនេះកាលពីថ្ងៃទី១៣ មិថុនា មន្ទីរពេទ្យនៃមជ្ឈមណ្ឌលជាតិគាំពារមាតា និងទារក ចេញសេចក្ដីបំភ្លឺជូនគ្រួសារសព និងសាធារណជនថា ករណីស្លាប់កម្មការិនី ឈា សារិន ពេលសម្រាលកូន គឺជាឧបទ្ទវហេតុ ខណៈក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញរបស់មន្ទីរពេទ្យ ខំប្រឹងប្រែងជួយអស់ពីលទ្ធភាព។ សេចក្ដីបំភ្លឺតាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ក្រសួងសុខាភិបាលដដែលនោះបញ្ជាក់ថា កម្មការិនី ឈា សារិន បែកទឹកភ្លោះដោយឯកឯងនៅពេលមាត់ស្បូនបើកបាន ៤ស.ម។ ខាងមន្ទីរពេទ្យបំភ្លឺថា នាងមានសភាពហេវហត់ ឡេះឡះ ខ្លួនឡើងស្វាយ សម្ពាធឈាមយកមិនបាន គ្មានជីពចរ ចង្វាក់បេះដូងកូនខ្សោយខ្លាំង គ្មានការធ្លាក់ឈាមទេ ហើយសួត និងបេះដូងបានឈប់ដំណើរការភ្លាមក្នុងនាទីដំបូង ទោះបីជាក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញរបស់មន្ទីរពេទ្យបានជួយសង្គ្រោះយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ ដោយមានឧបករណ៍ជំនួយដង្ហើម និងចលនាបេះដូង ថ្នាំជំនួយផងក៏ជួយមិនបានដែរ។ មន្ទីរពេទ្យ បន្តអះអាងថា ដោយសារការច្រាលទឹកភ្លោះចូលក្នុងប្រព័ន្ធសរសៃឈាមសួត បេះដូង ហើយទោះនៅប្រទេសជឿនលឿន ក៏ការស្លាប់នៅតែមានដោយជៀសមិនបាន។
យ៉ាងនេះក្ដីក៏លោក ជូ ភារ៉ា នៅតែចោទប្រកាន់ថាបើមានបញ្ហាទាំងនោះ មែនចុះហេតុអ្វីក្រុមគ្រូពេទ្យទុកអោយបញ្ហានេះកើតឡើង ហេតុអ្វីមិនឃើញមានគ្រូពេទ្យជំនាញៗ មកចូលរួមដោះស្រាយបញ្ចៀសបញ្ហា មិនអោយកើតឡើង? ហើយមានមូលហេតុអ្វីបានជាមិនប្រាប់បញ្ហាទាំងនេះដល់គ្រួសារ? ហើយហេតុអ្វីបន្តអោយស្ត្រីរងគ្រោះសម្រាលកូនតាមធម្មជាតិ ដោយពុំមានការវះកាត់ ដើម្បីសង្គ្រោះ? ឬក៏នេះគ្រាន់ជាលេសដោះសារយករួចខ្លួនរបស់មន្ទីរពេទ្យ?
លោកសង្ឃឹមលើតុលាការថា នឹងអាចផ្ដល់យុត្តិធម៌ដល់សពប្រពន្ធរបស់លោក។ មកដល់ពេលនេះលោកកំពុងពិភាក្សាជាមួយមេធាវីដើម្បីជំរុញអោយតុលាការពន្លឿនដំណើរការរឿងក្ដីនេះ បន្ទាប់ពីលោកបានចូលទៅបំភ្លឺរួចរាល់កាលពីខែកញ្ញា។ លោកប្រាថ្នាជួបតតាំងគ្នាក្នុងសវនាការជាមួយតំណាងមន្ទីរពេទ្យ ដើម្បីបង្ហាញនូវអ្វីដែលលោកបានជួបប្រទះនៅ ក្នុងបន្ទប់សម្រាលនៅមន្ទីរពេទ្យនៃមជ្ឈមណ្ឌលជាតិគាំពារមាតា និងទារក ហៅពេទ្យជប៉ុន។
ពិតមែនថា មានបញ្ហាកើតឡើងប៉ុន្តែក៏មានករណីសុខសប្បាយចំពោះស្ត្រីមានផ្ទៃពោះដែលជ្រើសរើសសម្រាលកូននៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យក្នុងស្រុកដែរ។
សុភីជាស្ត្រីមេផ្ទះដែលទើបមានកូនដំបូងកំពុងលួងកូន ដែលមានវ័យ ៥ខែរបស់នាងអោយបាត់យំនៅក្នុងផ្ទះនៅក្បែរវត្តដំបូកខ្ពស់ ក្នុងខណ្ឌមានជ័យ។
មានស្រុកកំណើតក្នុងខេត្តព្រៃវែង សុភីនិយាយថា នាងមិនសូវមានប្រាក់ទេ ប្ដីរបស់នាងមានរបរជាអ្នកបើកឡានអោយក្រុមហ៊ុនទេសចរណ៍មួយ ប៉ុន្តែនាងបានជ្រើសរើសគ្លីនិកឯកជនមួយដើម្បីសម្រាលកូន ដ្បិតនាងមានបញ្ហាធ្លាក់ឈាមនៅក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះ។ នាងថាសំណាងល្អនាង និងកូនមានសុវត្ថិភាពនៅពេលសម្រាល។ បើទោះជាយ៉ាងណា សុភី ក៏បង្ហាញពីការមិនទុកចិត្តចំពោះសេវាកម្មសុខាភិបាលនៅក្នុងស្រុកដែរ ជាពិសេសសេវាសម្រាប់ស្ត្រីសម្រាលកូននៅទីជនបទ។
របាយការណ៍ដែលចេញកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា របស់មូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន ហៅកាត់ថា យូអេនអេហ្វភីអេ(UNFPA) អោយដឹងថា កម្ពុជាឋិតក្នុងចំណោមប្រទេសដែលប្រឈមនឹងបរាជ័យក្នុងផែនការកាត់បន្ថយមរណភាពរបស់មាតា ទៅតាមគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ដោយចិរភាពនៅក្នុងឆ្នាំ២០៣០ខាងមុខ។ តួលេខនៅក្នុងរបាយការណ៍នោះបានបញ្ជាក់ថា មានស្ត្រីចំនួន១៦១នាក់បានស្លាប់ ទាក់ទងនឹងការសម្រាល ក្នុងចំណោម ១សែនកំណើតរស់ក្នុងឆ្នាំ២០១៥។
ក្នុងរបាយការណ៍ដដែលបញ្ជាក់ទៀតថា ការកាត់បន្ថយអត្រាមរណភាពស្ត្រី គឺពាក់ព័ន្ធដល់ឆន្ទៈនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលទៅលើវិស័យសុខាភិបាល។ ប្រសិនបើគេមិនអាចដោះស្រាយកាត់បន្ថយមរណភាពរបស់ស្ត្រីជាម្ដាយបានទេ គឺគេអាចដឹងភ្លាមថា តើគុណភាពសុខាភិបាលនោះមានកម្រិតយ៉ាងណា។
ចំណែកតាមការសិក្សារបស់ក្រសួងសុខាភិបាល បញ្ជាក់ថា មូលហេតុដែលនាំអោយម្ដាយស្លាប់ជុំវិញការសម្រាលនោះរួមមាន គិតយឺតពេល ដែលសំដៅដល់ការមិនបានពិនិត្យផ្ទៃពោះ អាកប្បកិរិយាអវិជ្ជមានចំពោះការស្វែងរកការព្យាបាល និងបង្ការថ្នាំនានា។ ការបញ្ជូនយឺតគឺប្រព័ន្ធបញ្ជូនអ្នកជំងឺខ្សោយ ជាពិសេសនៅតាមតំបន់ដាច់ស្រយាល តំបន់ភ្នំ និងកោះ។ សង្គ្រោះយឺតសំដៅដល់អ្នកជំងឺមកដល់មន្ទីរពេទ្យហើយ តែសមត្ថភាពមន្ទីរពេទ្យ មន្ទីរសង្គ្រោះ និងនីតិវិធីយឺតយ៉ាវពេក។
ប្រទេសថៃ និងប្រទេសវៀតណាម ដែលជាអ្នកជិតខាងកម្ពុជា ពុំបានឋិតនៅក្នុងបញ្ជីប្រទេសដែលប្រឈមនឹងពុំបានសម្រេចតាមគោលដៅដូចកម្ពុជាឡើយ។
ត្រង់ចំណុចនេះ ចំពោះ អ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង ដែលបានទៅរកសេវាសុខាភិបាលនៅប្រទេសថៃបាននិយាយថា គុណភាពផ្នែកសុខាភិបាលពិតជាអាចជួយបានច្រើន ទៅដល់ការកាត់បន្ថយមរណភាពមាតា និងទារក។ គឹមហ៊ាងសម្អាងថា សេវាសុខាភិបាលនៅក្នុងស្រុក គឺខុសគ្នាឆ្ងាយពីអ្វី ដែលបានផ្ដល់អោយដោយក្រុមគ្រូពេទ្យនៅប្រទេសថៃ ហើយតម្លៃក៏មិនថ្លៃដូចនៅក្នុងស្រុក។
នៅក្នុងសៀវភៅស្ដីពីកម្រងទស្សនៈសង្គម និងនយោបាយដោយបណ្ឌិត កែម ឡី លោកបានលើកឡើងពីការធ្វើបដិវត្តគុណភាពសេវាសុខាភិបាល។ លោកថា បើគ្រាន់តែធ្វើកំណែទម្រង់គឺមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងវិស័យនេះបានឡើយ។ លោកបានសរសេរថា គុណភាពសេវាសុខាភិបាលសាធារណៈនៅកម្ពុជានៅទាបបំផុតបើប្រៀបធៀបមន្ទីរពេទ្យក្នុងតំបន់។
លោកបានផ្ដល់នូវយុទ្ធសាស្ត្រចំនួន១៧ចំណុចក្នុងដំណើរធ្វើបដិវត្តវិស័យសុខាភិបាល។
ចំពោះអ្នកស្រី ឡុង គឹមហ៊ាង អ្នកស្រីរំពឹងថា បញ្ហាទាំងនោះនឹងត្រូវរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាធ្វើយ៉ាងណារក្សាទំនុកចិត្ត និងផ្ដល់សេវាសុខាភិបាលដ៏ល្អ សម្រាប់ពលរដ្ឋគ្រប់រូបដោយពុំមានការរើសអើងជីវភាព។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតាមរយៈក្រសួងសុខាភិបាល បានធានាថាត្រឹមឆ្នាំ២០៣០ នឹងអាចកាត់បន្ថយអត្រាមរណភាពមាតា ឲ្យនៅទាបជាង ៧០នាក់ ក្នុងកូនកើតរស់មួយសែននាក់។ ការធានានេះបន្ទាប់ពីកម្ពុជាធ្លាប់បានកាត់បន្ថយអត្រាស្លាប់របស់មាតាពី ៤៧២នាក់កាលពីឆ្នាំ២០០៥ មកនៅត្រឹម ១៧០នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ក្នុងចំណោម១សែន កំណើតរស់។ លើសពីនេះក្រសួងសុខាភិបាលអះអាងថា ពេលនេះមានស្រីមានផ្ទៃពោះជាង ៩៥ភាគរយបានទៅពិនិត្យ និងសម្រាលកូននៅឯមន្ទីរពេទ្យ ប៉ុន្តែនៅសល់តែប្រមាណ ៥ភាគរយទៀត ស្ត្រីមានគភ៌នៅតែសម្រាលកូនជាមួយនឹងឆ្មបបុរាណ ដែលប្រឈមនឹងបញ្ហារហូតបាត់បង់ជីវិត៕