Clik here to view.
យុវជននៅតែចាត់ទុកថា អំពើពុករលួយ គឺជាឧបសគ្គនៃការដំណើរការរៀបចំថវិកានៅថ្នាក់ជាតិ និង ថ្នាក់ក្រោមជាតិ។ ពួកគេឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជានៅកម្ពុជា អំពើពុករលួយ ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំកាន់តែអាក្រក់ទៅ។
និស្សិតនៃវិទ្យាស្ថានភាសាបរទេស (IFL) យុវជន ហេង គឹមហុង ចាត់ទុកអំពើពុករលួយក្នុងវិស័យ ធនធានរ៉ែ និងប្រេងនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ ជាសកម្មភាពធ្ងន់ធ្ងរ បន្ទាប់អំពើពុករលួយនៃការបាត់បង់ព្រៃឈើ។ យុវជនរូបនេះ មានការបារម្ភអំពីកម្ពុជា ដែលរងការចាត់ចំណាត់ថ្នាក់អាក្រក់ពីមួយឆ្នាំ ទៅមួយឆ្នាំ ផ្នែកអំពើពុករលួយ ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតស្ថាប័នប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ដើម្បីទប់ស្កាត់បទល្មើសនេះ។
ការលើកឡើងរបស់ក្រុមយុវជន ធ្វើឡើងនៅក្នុងកម្មវិធីវេទិកាស្ដីពីការចូលរួមរបស់យុវជននៅក្នុងដំណើរការរៀបចំថវិកាថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៣ តុលា នៅសណ្ឋាគារហ៊ីម៉ាវ៉ារី (Himawari) រាជធានីភ្នំពេញ។
យុវជនម្នាក់ទៀត ឈ្មោះ ពុធ កុលការ ជានិស្សិតមកពីអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជនកម្ពុជា (PYD) បង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ អំពីការធ្វើផែនការអភិវឌ្ឍន៍ថវិកានៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ។ ប៉ុន្តែ លោកនៅមិនទាន់ដឹងថា ថវិកាជាតិមានចំនួនប៉ុន្មាន ហើយកម្ពុជាជំពាក់បរទេសប៉ុន្មាននោះទេ។ យុវជនចាត់ទុកការមិនទាន់ទទួលបានព័ត៌មានស្ដីពីចំនួនថវិកាជាតិ និងបំណុលជាតិនេះ គឺជាឧបសគ្គនៃការរាំងស្ទះដល់ដំណើរការរៀបចំថវិកាអភិវឌ្ឍន៍។
អាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការបំភ្លឺ ព័ត៌មានថវិកាជាតិ និងបំណុល ពីមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបានទេ នៅថ្ងៃទី១៣ តុលា។ ប៉ុន្តែ កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ នៅក្នុងសម័យប្រជុំពេញអង្គនៃរដ្ឋសភា ដែលមានតែក្រុមតំណាងរាស្ត្ររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានសម្រេចអនុម័តថវិកាជាតិ ចំនួនជាង២០លានរៀល (២០,១៨៤,៤៥៧លានរៀល) ស្មើជាង៥ពាន់លានដុល្លារ សម្រាប់ចំណាយលើវិស័យនានា ក្នុងឆ្នាំ២០១៧។
អាស៊ីសេរី ក៏មិនអាចសុំការបំភ្លឺពីប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ លោក ឱម យ៉ិនទៀង បានដែរ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ជុំវិញការចាត់ចំណាត់ថ្នាក់កម្ពុជា ជាប្រទេសមានចំណាត់ថ្នាក់អាក្រក់ផ្នែកអំពើពុករលួយ។ ប៉ុន្តែ កន្លងមកមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល តែងទាត់ចោលរបាយការណ៍ណា ដែលចុះផ្សាយពីកម្ពុជាអាក្រក់ៗ និងបានចោទប្រកាន់អ្នកចេញរបាយការណ៍ ឬស្ថាប័នទាំងនោះ ថា មានចេតនាទុច្ចរិតចំពោះកម្ពុជា។
ប្រធានកម្មវិធីនៃវិទ្យាស្ថានតស៊ូមតិ និងគោលនយោបាយ ហៅថា API លោក ម៉ាន វ៉ាន់ផានិត អះអាង ថា អំពើពុករលួយផ្នែកបម្រើសេវាសាធារណៈ ដល់ពលរដ្ឋ នៅតាមឃុំ-សង្កាត់ខ្លះ បានថយចុះ។ ទោះយ៉ាងណា លោក ម៉ាន វ៉ាន់ផានិត មិនហ៊ាននិយាយ នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌថ្នាក់ជាតិ ថាអំពើពុករលួយ មានការកាត់បន្ថយដែរ ឬយ៉ាងណានោះទេ។
API នៅតែរកឃើញថា ឧបសគ្គនៃការអភិវឌ្ឍន៍ឃុំសង្កាត់ គឺកត្តាសមត្ថភាពមន្ត្រីឃុំ និងកង្វះថវិកានៅតាមឃុំសង្កាត់។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល បញ្ជាក់ថា មានឃុំខ្លះ ទទួលបានថវិកាដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ ក្នុងមួយឆ្នាំ ១ម៉ឺនដុល្លារ ឬ២ម៉ឺនដុល្លារ។ លោក ម៉ាន វ៉ាន់ផានិត បញ្ជាក់ថា វិទ្យាស្ថានតស៊ូមតិ និងគោលនយោបាយ តែងដាក់សំណើរទៅរដ្ឋសភារាល់ឆ្នាំ ដើម្បីសុំដំឡើងថវិកានៅថ្នាក់ឃុំ-សង្កាត់។
ទាក់ទងថវិកាសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍ឃុំសង្កាត់នេះ ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក សុខ ទូច ធ្លាប់ អះអាងថា មេឃុំ-ចៅសង្កាត់ គ្មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រងថវិកាក្នុងចំនួនច្រើន ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ឃុំសង្កាត់ ដោយខ្លួនឯងនោះទេ។
អនុប្រធាននាយកដ្ឋានកិច្ចការរដ្ឋបាល ក្រុង ស្រុក ឃុំ សង្កាត់ នៃអគ្គនាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ញ៉ាវ តង ឲ្យដឹងថា ថវិកាដែលថ្នាក់ជាតិបានផ្ដល់ឲ្យថ្នាក់ក្រុងស្រុក ឃុំសង្កាត់ បច្ចុប្បន្ន មិនទាន់គ្រប់តាមតម្រូវការនោះទេ។ តែថវិកានោះ មានការកើនឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ រកឃើញថា សម្រាប់បរិបទកម្ពុជា អំពើពុករលួយកើតឡើងមាន ២ទម្រង់ គឺប្រព័ន្ធអភិបាលកិច្ច ឬយន្តការសម្រាប់គ្រប់គ្រង ការប្រើប្រាស់ធនធានសាធារណៈ និងការខ្វះខាតនៃការគ្រប់គ្រងថវិកាក្នុងការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋ។
ក្រៅពីនេះ សង្គមស៊ីវិល យល់ថា អំពើពុករលួយ និងការឃុបឃិតគ្នា ជាប្រព័ន្ធរវាងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងឈ្មួញ ក្នុងវិស័យឯកជន ក៏ជាកត្តាដែលអាក្រក់ក្នុងការជះឥទ្ធិពលរដ្ឋ ដល់ដំណើរការថវិកានៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិដែរ៕