មន្ត្រីអង្គការឃ្លាំមើលសេរីភាពពិភពលោក ថាការជួយជាគំនិត និង យុទ្ធសាស្ត្រ ឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរជាវិជ្ជមាន តាមរយៈការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និង យុត្តិធម៌ មិនមែនជាការប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលនោះទេ។
នាយកផ្នែកស្រាវជ្រាវ របស់អង្គការការឃ្លាំមើលសេរីភាពពិភពលោក (Freedom House) លោកស្រី Jennifer Dunham លើកឡើង ថាជាទូទៅការផ្ដល់ដំបូន្មាន ស្ដីពីយុទ្ធសាស្ត្រ ក្នុងការប្រកួតប្រជែង ក្នុងការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ គឺជាការធម្មតា ដែលគេអនុវត្តនៅក្នុងប្រទេស ដែលវិវត្តទៅរកការប្រកាន់យករបបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ដោយមិនត្រូវចាត់ទុក ថាជាការធ្វើវិទ្ធង្សនា ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលនោះទេ៖ “ការផ្ដល់ជាការប្រឹក្សាយោបល់ ផ្នែកយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីរៀបចំឲ្យមានការបោះឆ្នោត មួយដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និង យុត្តិធម៌ គឺជាអ្វីដែលជាគោលការណ៍រួម របស់សាកលលោក។ ស្ថាប័នលើកស្ទួយប្រជាធិបតេយ្យណា ក៏គេធ្វើដូច្នេះដែរ មិនថាជួយអ្នកនៅស្រុកខ្មែរ ឬ នៅប្រទេសដទៃនោះទេ។ សកម្មភាពបែបនេះ មិនមែនជាទង្វើប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល”។
ថ្មីៗនេះ លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានតុលាការ ចោទប្រកាន់ពីបទក្បត់ជាតិ និង សមគំនិតជាមួយបរទេស ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងការផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ដោយសារការថ្លែងសារជាសាធារណៈ ថាគាត់បានទទួលការប្រឹក្សាយោបល់ ស្ដីពីយុទ្ធសាស្ត្រផ្លាស់ប្ដូរជាវិជ្ជមាន តាមរយៈកម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ដែលសេរី ត្រឹមត្រូវ និង យុត្តិធម៌។
លោក ហ៊ុន សែន ដែលបន្ទរដោយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងជួរកងទ័ព និង ស្ថាប័នចំណុះឲ្យរដ្ឋាភិបាលជាច្រើនទៀត បានថ្កោលទោសទង្វើបែបនេះជាសាធារណៈ ដោយកំណត់ ថាជាអំពើក្បត់ជាតិ និង ហៅលោក កឹម សុខា ថាជាជនក្បត់ជាតិរួចជាស្រេច បើទោះបីតុលាការ មិនទាន់ទាំងបើកសវនាការលើអង្គសេចក្ដីនៅឡើយ។ អ្នកច្បាប់ចាត់ទុក ការហៅជនសង្ស័យ ឬ ជនត្រូវចោទ ឬ ជនជាប់ចោទ ថាជាពិរុទ្ធជន គឺជាការរំលោភធ្ងន់ធ្ងរទៅលើគោលការណ៍សន្មត ថាគ្មានទោស បើតុលាការមិនទាន់រកឃើញថាមានទោស។
លោកស្រី Jennifer Dunham មិនភ្ញាក់ផ្អើលទៅនឹងការបង្ក្រាបរបស់រដ្ឋាភិបាល ទៅលើសំឡេងបក្សប្រឆាំង និង សេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា នៅកៀកជិតបោះឆ្នោតបែបនេះនោះទេ ព្រោះលោកស្រី សង្កេតឃើញ ថាការបង្ក្រាបបែបនេះ កើតឡើងជាប្រចាំនៅកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលលោកស្រីភ្ញាក់ផ្អើលខ្លាំង គឺការណ៍ដែលការបង្ក្រាបនេះ ធ្វើឡើងយ៉ាងសន្ធាប់ខ្លាំង និង ធ្ងន់ធ្ងរជាងពេលណាៗទាំងអស់។ ចំណាត់ការបែបនេះ លោកស្រី Jennifer Dunham អះអាង ថាច្បាស់ណាស់កម្ពុជា នឹងទទួលបានចំណាត់កាន់តែអាក្រក់ខ្លាំង ផ្នែកសេរីភាព។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី លោកស្រី នៅតែមានសុទិដ្ឋិនិយម ថាសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក នៅតែអាចជួយបាន៖ “បើគ្មានសហរដ្ឋអាមេរិកលូកដៃចូលជួយទេ អាចលំបាក។ អង្គការសហប្រជាជាតិ និង សហគមន៍អឺរ៉ុប ក៏ចូលរួមជួយបានដែរ ប៉ុន្តែ អ្នកដែលមានឥទ្ធិពលផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និង ការទូតខ្លាំង គឺសហរដ្ឋអាមេរិក”។
អាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការបំភ្លឺពីមន្ត្រីនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជន លោក សុខ ឥសាន បានទេនៅពេលនេះ ដោយសារទូរស័ព្ទចូល គ្មានអ្នកទទួល។
ក្នុងស្ថានភាព ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងបង្កើនអរិយភាពជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិល បណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយ និង គណបក្សប្រឆាំង លោកស្រី Jennifer Dunham អះអាង ថាអង្គការលោកស្រី នឹងមិនរួញរា ក្នុងការបន្តកិច្ចការរបស់ខ្លួន ដើម្បីជួយសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស និង អ្នកសារព័ត៌មាន ដើម្បីលើកស្ទួយសិទ្ធិមនុស្ស និង ប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីឲ្យមានការបោះឆ្នោតមួយ ដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និង យុត្តិធម៌៕