
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងប្រជាពលរដ្ឋខេត្តព្រះសីហនុ អះអាងថា បរិវេណដីព្រៃកោងកាង ឬព្រៃលិចទឹកក្នុងខេត្តនេះ ដែលត្រូវគេចាក់ដីធ្វើប្លង់កម្មសិទ្ធិឯកជនកន្លងមកនោះ រដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ពិសេសរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងដែនដី មិនទាន់បានដកហូត ឬនិរាករណ៍ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិឲ្យស្របតាមបទបញ្ជាប្រមុខដឹកនាំនៅឡើយទេ។
មន្ត្រីឃ្លាំមើលការងារអភិវឌ្ឍន៍សង្គម និងសាធារណជនបានកត់សម្គាល់ថា បរិវេណដីព្រៃកោងកាង មានទីតាំងនៅតំបន់ស្ពានឆេះ ជាប់ឆ្នេរអូរត្រេះ ស្ថិតក្នុងសង្កាត់លេខ៤ រាប់សិបហិកតារ និងព្រៃកោងកាងរាប់រយហិកតារនៅឃុំទឹកថ្លា ស្រុកព្រៃនប់ ត្រូវកាន់កាប់ដោយឯកជនគ្មានការផ្លាស់ប្ដូរទេ ទោះបីប្រមុខដឹកនាំដាក់បទបញ្ជាឲ្យនិរាករណ៍ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិទាំងនោះបែបណាក្តី។ ពួកគេសាទរគំនិតផ្ដួចផ្ដើមរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលចេញបទបញ្ជាឲ្យលោក ជា សុផារ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី និរាករណ៍ ឬលុបប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ និងឯកសារបញ្ជាក់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីផ្សេងៗ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធដីព្រៃកោងកាង នៅតាមខេត្តជាប់ឆ្នេរសមុទ្រទាំង៤។
ប្រធានអង្គការស្រាវជ្រាវជាតិកម្ពុជា ឬហៅកាត់ថា ស៊ី.អ៊ិន.រ៉ូ (CNRO) សាខាខេត្តព្រះសីហនុ លោក សុខ សុខុម ប្រកាសគាំទ្រពេញទំហឹងចំពោះចំណាត់ការរបស់ប្រមុខដឹកនាំដែលនិរាករណ៍ ឬលុបចោលប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី ពាក់ព័ន្ធដីព្រៃកោងកាង ជម្រកត្រីសមុទ្របន្តពូជ និងជាប្រភពធនធានជីវចម្រុះនៅកម្ពុជា។
លោក សុខ សុខុម បន្តថា នឹងរង់ចាំមើលការចុះអនុវត្តការងារដកហូតដីព្រៃលិចទឹក ឬដីព្រៃកោងកាង ដែលត្រូវបុគ្គលឯកជនបានឃុបឃិតជាមួយមន្ត្រីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធខ្លះនាខេត្តព្រះសីហនុ កន្លងមកដឹកនាំដោយលោក ជា សុផារ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី មានប្រសិទ្ធភាព ឬទេ? លោកបន្តថា ដីព្រៃកោងកាង ដែលត្រូវគេដឹកដីចាក់លុបមានទីតាំងនៅតំបន់ស្ពានឆេះ ជាប់ឆ្នេរអូរត្រេះ ក្នុងសង្កាត់៤ ក្រុងព្រះសីហនុ និងព្រៃកោងកាង រាប់រយហិកតារនៅឃុំទឹកថ្លា ស្រុកព្រៃនប់ និងដីព្រៃកោងកាង នៅតាមតំបន់ខ្លះទៀតនៅស្រុកស្ទឹងហាវ ត្រូវឈ្មួញ និងបុគ្គលឯកជនកាន់កាប់ដដែល។
អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមរូបនេះបង្ហាញទស្សនៈថា ដីព្រៃកោងកាង ឬដីព្រៃលិចទឹកជាទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋដែលត្រូវមន្ត្រីជំនាញតាមខេត្តនីមួយៗ ឃុបឃិតចេញប្លង់កម្មសិទ្ធិកន្លងមក រដ្ឋាភិបាលត្រូវរឹបអូសយកមកដាក់ជាសម្បត្តិរដ្ឋគ្រប់គ្រង និងអភិរក្សព្រៃកោងកាងទុកសម្រាប់ជម្រកត្រីសមុទ្របន្តពូជ និងបម្រើដល់វិស័យទេសចរណ៍នៅថ្ងៃអនាគត៖ «អ្នកមានលុយមានអំណាចរំលោភកាន់កាប់បរិវេណដីព្រៃកោងកាង នៅតាមតំបន់មួយចំនួននៅក្រុងព្រះសីហនុ ស្រុកព្រៃនប់ និងស្រុកស្ទឹងហាវ ជាដើម ប៉ុន្តែចំពោះពលរដ្ឋមានជីវភាពក្រីក្រវិញ មិនដែលឃើញទៅទន្ទ្រានកាន់កាប់បរិវេណដីព្រៃកោងកាង ចំណុចព្រៃលិចទឹក ឬតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រនោះទេ។ ប្រការនេះបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា ការផ្ដល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិពីសំណាក់មន្ត្រីជំនាញខេត្តព្រះសីហនុ កន្លងមក គឺមិនបានសិក្សាឲ្យបានច្បាស់លាស់ថា ដីតំបន់ណាជាដីលិចទឹក និងជាដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋនោះទេ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ នៅក្នុងវេទិកាស្ដីពីការពារ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិលើកទី២ រៀបចំឡើងនៅវិមានសន្តិភាព រាជធានីភ្នំពេញ។ លោកបានរំលឹកដល់លោក ជា សុផារ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាក់ព័ន្ធច្រើនទៀត ព្រមទាំងអភិបាលខេត្តជាប់ឆ្នេរសមុទ្រទាំង ៤ ឲ្យការពារតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិព្រៃកោងកាង ឲ្យបានគង់វង្ស។ កាលណោះ ប្រមុខដឹកនាំបានដាក់បទបញ្ជាឲ្យមន្ត្រីក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ត្រូវទប់ស្កាត់ និងអភិរក្សការពារធនធានធម្មជាតិនានា មានបទល្មើសព្រៃឈើ បទល្មើសនេសាទខុសច្បាប់ ពិសេសត្រូវរក្សាតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រ និងថែរក្សាអនាម័យបរិស្ថានឆ្នេរនានា នៅខេត្តជាប់សមុទ្រទាំង៤ ឲ្យបានល្អ ឲ្យស័ក្ដិសមប្រសិទ្ធិនាមថាជា "តារារះនាទិសនិរតី" និងជាឆ្នេរស្រស់ស្អាតបំផុតលំដាប់ពិភពលោក។
ទន្ទឹមគ្នានេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានរំលឹកដល់ថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួង និងថ្នាក់ដឹកនាំនៅតាមខេត្តជាប់ឆ្នេរសមុទ្រទាំង៤ មានខេត្តកែប កំពត ព្រះសីហនុ និងខេត្តកោះកុង ត្រូវដកហូត ឬនិរាករណ៍ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិទាំងឡាយណាដែលប៉ះពាល់ដល់ដីព្រៃកោងកាង យកមកដាក់ជាទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋគ្រប់គ្រងវិញ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានរំលឹកដូច្នេះ ជាការឆ្លើយតបសំណូមពរ និងការព្រួយបារម្ភរបស់តំណាងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងផ្នែកពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនដែលបានលើកឡើងនៅក្នុងវេទិកាជាតិលើកទីពីរ ស្ដីពីការការពារ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជា។
អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (ADHOC) ប្រចាំខេត្តព្រះសីហនុ អ្នកស្រី ជៀប សុធារី សង្កេតឃើញថា បរិវេណដីព្រៃកោងកាង ដែលត្រូវបានបុគ្គលឯកជនឃុបឃិតជាមួយមន្ត្រីជំនាញខ្លះ នៃរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ អាណត្តិកន្លងមក គឺមិនទាន់មានការដកហូតនោះទេ ហើយព្រៃកោងកាង ភាគច្រើន ត្រូវគេដឹកដីចាក់លុបបំបាត់ភស្តុតាងថែមទៀត មានដូចជា បរិវេណព្រៃកោងកាង មានដើមដុះល្អៗ ដូចម្រាមដៃ រាប់សិបហិកតារ មានទីតាំងនៅជាប់ភ្នំដំណាក់ស្ដេចក្បែរឆ្នេរអូរត្រេះ ក្នុងសង្កាត់លេខ៤ ត្រូវបុគ្គលឯកជនកាន់កាប់ទាំងស្រុង និងព្រៃកោងកាង រាប់រយហិកតារនៅឃុំទឹកថ្លា ស្រុកព្រៃនប់ ត្រូវឈ្មួញ និងបុគ្គលឯកជនបន្តកាន់កាប់ដដែលរហូតមកដល់ពេលនេះ។
អ្នកស្រី សុធារី ហាក់មិនទាន់មានជំនឿថា បទបញ្ជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីទំនងជាមិនមានមន្ត្រីក្រោមឱវាទហ៊ានចុះសើរើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិទាំងនេះនោះទេ ព្រោះម្ចាស់ដីជាឈ្មួញមានទ្រព្យ និងមន្ត្រីមានអំណាច៖ «ខ្ញុំមានសំណូមពរមួយសូមឲ្យក្រសួង ឬមន្ទីរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់មេត្តាពិនិត្យឡើងវិញ នូវការផ្ដល់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីដែលពាក់ព័ន្ធដីព្រៃកោងកាង ឬដីព្រៃលិចទឹកទាំងអស់ហ្នឹងឡើងវិញ ថាតើការផ្ដល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនេះ បានអនុវត្តត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ ឬក៏យ៉ាងណា? ហើយស្ថានភាពដីជាក់ស្ដែងនៅបរិវេណព្រៃលិចទឹក ឬព្រៃកោងកាង ដែលមន្ត្រីជំនាញចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិជូនឯកជននោះ តើជាប្រភេទដីព្រៃរេចរឹល ឬបែបណា? ព្រោះយើងឃើញថា កន្លងមកដូចជានៅឃុំទឹកថ្លាជាដើម អាជ្ញាធរបានផ្ដល់នូវការវិនិយោគដីព្រៃកោងកាង នៅតំបន់នោះ ទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយចំនួន និងកំពុងដឹកដីចាក់លុបព្រៃកោងកាង នៅក្នុងតំបន់នោះបំផ្លាញចោលថែមទៀត»។
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ លោក យន្ត មីន មានប្រសាសន៍ថា នឹងខិតខំការពារធនធានធម្មជាតិ និងជីវចម្រុះនានា ដែលសេសសល់នាមូលដ្ឋាននេះឲ្យស្របតាមការចង្អុលបង្ហាញរបស់ប្រមុខដឹកនាំ ដោយធានាការពារមិនឲ្យមានអ្នករំលោភបំពានខុសច្បាប់ទៀតទេ។
យ៉ាងនេះក្តី លោក យន្ត មីន ហាក់មានការរារែកក្នុងការសើរើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី ដែលត្រូវមន្ត្រីជំនាញចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិជូនបុគ្គលឯកជននាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដីព្រៃកោងកាង នៅមុនពេលរូបលោកមកដឹកនាំជាអភិបាលខេត្តនេះ។ ប៉ុន្តែទន្ទឹមគ្នានេះលោកថា នឹងបន្តរួមសហការជាមួយលោក ជា សុផារ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី អនុវត្តការងារនេះឲ្យបានរលូន។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ អ្នកឃ្លាំមើលការអភិវឌ្ឍសង្គមមួយចំនួន ស្នើឲ្យប្រមុខដឹកនាំជួយតាមដានទៅលើសកម្មភាពរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំនៅតាមរាជធានី-ខេត្តទូទាំងប្រទេស តើបានចុះអនុវត្តការងារការពារធនធានធម្មជាតិ មានព្រៃកោងកាង និងដីចំណីឆ្នេរសមុទ្រជាដើម មានប្រសិទ្ធភាពដែរ ឬទេ ព្រោះតាមការកត់សម្គាល់កន្លងទៅ ការអនុវត្តមិនមានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ៕