មន្ត្រីយោធាជាន់ខ្ពស់ខែត្រស្ទឹងត្រែង ឲ្យដឹងថា យោធាកម្ពុជា នឹងពង្រឹងកម្លាំងឈរជើងនៅតាមព្រំដែនឲ្យរឹងមាំ ក្រោយពីទាហានឡាវ បានដកទ័ពចេញពីទឹកដីកម្ពុជា ក្នុងបំណងពង្រឹងសន្តិសុខព្រំដែន និងការពារអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា។ ចំណែកមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលអភិវឌ្ឍទីផ្សារ អគ្គិសនី សាលារៀន គោលនយោបាយផ្តល់ដីសម្បទានសង្គមកិច្ច ប្រែក្លាយតំបន់ព្រំដែនជាច្រកសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម ក៏ជាសាក្សីដ៏សំខាន់ក្នុងការគាំពារអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា ដែរ។
ភាពមិនច្បាស់លាស់ក្នុងការសន្យារបស់ប្រមុខរដ្ឋឡាវ នៅចំពោះមុខប្រធានរដ្ឋសភា លោក ហេង សំរិន កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧ ដែលបញ្ជាក់ថា ភាគីប្រទេសទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាពន្លឿនដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរឲ្យបានឆាប់ និងដាក់ទិសដៅប្រែក្លាយតំបន់ព្រំដែនឲ្យក្លាយទៅជាតំបន់មិត្តភាព សន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍ ក៏ប៉ុន្តែភាគីឡាវ នៅតែបន្តបញ្ជូនកម្លាំងឈរជើងរំលោភអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា តាំងពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧ រហូតដល់ថ្ងៃទី១១ សីហា។
បញ្ហានេះ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងពលរដ្ឋបារម្ភចំពោះការសន្យារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីឡាវ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ថានឹងដកទ័ពចេញពីទឹកដីរបស់កម្ពុជា ឲ្យអស់មុនថ្ងៃទី១៤ សីហា។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា (ANSA) លោក សន ជ័យ ចង់ឃើញយោធាកម្ពុជា បង្កើតប្រព័ន្ធតាមដានពីការដកទ័ពរបស់រដ្ឋាភិបាលឡាវ ចេញពីទឹកដីរបស់កម្ពុជា ឲ្យច្បាស់លាស់ ដើម្បីធានាថា ការសន្យារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីឡាវ ថងលួន ស៊ីស៊ូលីត (Thongloun Sisoulith) ជាការពិត ឬយ៉ាងណា? ព្រោះថាកន្លងទៅ ប្រមុខរដ្ឋឡាវ ធ្លាប់សន្យាថានឹងប្រែក្លាយតំបន់ព្រំដែនជាតំបន់មិត្តភាព និងការអភិវឌ្ឍ ក៏ប៉ុន្តែហាក់ពុំមានប្រសិទ្ធភាពទេ។ លោកផ្តល់មតិថា ប្រសិនបើការអភិវឌ្ឍនៅតំបន់ព្រំដែនមានទីលំនៅពលរដ្ឋ ដីស្រែចម្ការ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បណ្ដាញអគ្គិសនី និងមធ្យោបាយនានាពាក់ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចពលរដ្ឋ គឺជារបងការពារទឹកដីដ៏រឹងមាំដែរ៖ «នៅពេលជំនួបភាគីឡាវ រវាងសម្ដេច ហេង សំរិន នាពេលកន្លងមកក៏មានការសន្យាចឹងដែរ គឺសន្យាថាដកទ័ពដែរ ប៉ុន្តែពេលនោះទាហានខ្មែររាយការណ៍ថាបានបញ្ជូនមកកាន់តែច្រើន ហើយនៅពេលសុំបំភ្លឺពីក្រសួងការពារជាតិ ថាព័ត៌មានមិនពិត ជាដើម។ ចាំបាច់ត្រូវតែមានប្រព័ន្ធទៅលើការសម្រេចចិត្តថា ដកទ័ពរបស់ភាគីឡាវ ចេញពីកម្ពុជា»។
អាជ្ញាធរឡាវ បានបញ្ជូនកងកម្លាំងយោធាប្រដាប់ដោយអាវុធមករារាំងកងកម្លាំងវិស្វកម្មរបស់កម្ពុជា ឲ្យផ្អាកការស្ថាបនាផ្លូវតាមបណ្ដោយព្រំដែននៅចំណុចអូរតាង៉ាវ និងអូរអាឡៃ នៃស្រុកសៀមប៉ាង ខែត្រស្ទឹងត្រែង តាំងពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧ រហូតដល់ថ្ងៃទី១១ សីហា ដោយលើកហេតុផលថា តំបន់នោះ រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរមិនទាន់ឯកភាពគ្នាជាផ្លូវការដើម្បីបោះបង្គោលព្រំដែននៅឡើយ។ មន្ត្រីយោធាព្រំដែនបញ្ជាក់ថា កងទ័ពឡាវ បានឈ្លានពានទឹកដីកម្ពុជា នៅតំបន់នោះមានទំហំប្រហែលជាង ៥ម៉ឺនហិកតារ នៅចំណុចអូរតាង៉ាវ និងអូរអាឡៃ នៃស្រុកសៀមប៉ាង ខែត្រស្ទឹងត្រែង។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន ដែលទើបតែត្រឡប់ពីព្រំដែនកម្ពុជា-ឡាវ ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៣ សីហា ថា កម្ពុជា បានចុះវាយតម្លៃលើស្ថានភាពជាក់ស្តែងនៅតំបន់វិវាទនោះរួចរាល់ហើយ បន្ទាប់ពីឡាវ បានដកកងទ័ពចេញពីទឹកដីកម្ពុជា ទាំងស្រុងកាលពីល្ងាចថ្ងៃទី១២ សីហា។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បន្តថា ការចុះវាយតម្លៃនេះ ផ្ដោតសំខាន់ការអភិវឌ្ឍផ្លូវក្រវាត់ព្រំដែនដែលផ្តល់ប្រយោជន៍ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចជាតិ តាមរយៈបញ្ជូនកម្លាំងយោធាកម្ពុជា ឲ្យឈរជើងតាមព្រំដែន គឺជាប្រភពសេដ្ឋកិច្ច ហើយពួកគេនឹងទទួលបានលំនៅឋាន ស្រែចម្ការនៅតំបន់នោះ ឬហៅថាអភិវឌ្ឍយោធិននៅតាមព្រំដែន ដែលកន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលធ្លាប់អភិវឌ្ឍទទួលបានជោគជ័យ។ លើសពីនេះ យោធាកម្ពុជា រកឃើញលេណដ្ឋានចំនួន ៣៣កន្លែង ដែលយោធាឡាវ ជីកក្នុងទឹកដីកម្ពុជា គឺជាភស្តុតាងបញ្ជាក់បន្ថែមពីការឈ្លានពានរបស់ភាគីឡាវ៖ «គោលនយោបាយការពារទឹកដី គឺយើងមានរួចហើយ។ ទី១ យើងមានផ្លូវថ្នល់ក្នុងការការពារខ្សែក្រវាត់ការពារព្រំដែន នេះជាអាទិភាព។ បន្ទាប់មកទៀត គឺយើងអភិវឌ្ឍយោធិន ដែលគាត់ប្រចាំការនៅកន្លែងហ្នឹង។ គាត់មានភូមិគាត់នៅកន្លែងហ្នឹង។ ចំណុចទី៣ គឺយើងត្រូវរៀបចំឲ្យមានខ្សែបន្ទាត់ខណ្ឌសីមាលើធរណីជាក់ស្តែងច្បាស់លាស់ តាមរយៈការស្វែងរកឯកភាពគ្នាលើបង្គោលព្រំដែន»។
កាលពីឆ្នាំ២០១៥ រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចកសាងផ្លូវតាមបណ្ដោយព្រំដែនឡាវ មានប្រវែង ២៥៧គីឡូម៉ែត្រចាប់ពីផ្លូវជាតិលេខ៧ ខែត្រស្ទឹងត្រែង រហូតដល់ខែត្ររតនគិរី។ មកទល់ពេលនេះ កសាងសម្រេចបានជាង ១៦៧គីឡូម៉ែត្រ។
មេបញ្ជាការប្រតិបត្តិការសឹករងខែត្រស្ទឹងត្រែង លោក ស្វាយ ញ៉ន ឲ្យដឹងថា មកទល់ពេលនេះ កងកម្លាំងយោធាកម្ពុជា បានចូលគ្រប់គ្រងចំណុចសំខាន់ៗទាំងស្រុង ដែលឡាវ ធ្លាប់គ្រប់គ្រងកន្លងទៅ ហើយយោធាកម្ពុជា នឹងពង្រឹងកម្លាំងឈរជើងឲ្យរឹងមាំនៅតាមព្រំដែន ធ្វើយ៉ាងណាសម្រួលការស្ថាបនាផ្លូវក្រវាត់ព្រំដែនឲ្យបានជោគជ័យ។ លោកបញ្ជាក់ថា មកទល់ពេលនេះ កងកម្លាំងវិស្វកម្មកម្ពុជា ផ្អាកការស្ថាបនាផ្លូវបណ្ដោះអាសន្ន ដោយសារកត្តាអាកាសធាតុមានភ្លៀងធ្លាក់ច្រើន។ ហេតុនេះត្រូវរង់ចាំដល់រដូវប្រាំង ទើបអាចកសាងបាន៖ «យើងរឹងមាំ យើងធ្វើតទៅទៀត រដូវប្រាំងយើងរុញគ្រឿងចក្រចូលទៅធ្វើតាមបទបញ្ជារបស់រដ្ឋាភិបាល។ កងទ័ពគេធ្វើការការពារបែបកងទ័ព ដូចជាផ្លូវតាមបទបញ្ជារបស់រដ្ឋាភិបាល។ ចែកព្រំប្រទល់រវាងយើង និងឡាវ គឺទន្លេសេកុង ហ្នឹងហើយ។ ទន្លេប៉ុណ្ណឹងគាត់ជិះទូកយកដីយើង»។
ប្រទេសកម្ពុជា មានព្រំដែនគោកជាប់ជាមួយប្រទេសឡាវ ប្រវែង ៥៤០គីឡូម៉ែត្រ ក្នុងនោះមានបង្គោលព្រំដែនដែលត្រូវបោះចំនួន ១៤៥បង្គោល។ បច្ចុប្បន្ន រដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំងពីរបោះបង្គោលរួចចំនួន ១២១បង្គោល ដែលស្មើប្រមាណ ៨៤ភាគរយ។ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យដឹងថា ចំណុចដែលនៅសេសសល់មិនទាន់បោះរួច គឺឋិតក្នុងខែត្រព្រះវិហារ និងខែត្រស្ទឹងត្រែង៕