មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា ការណែនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើម្បីឲ្យក្រសួងពាក់ព័ន្ធមួយចំនួន ពិនិត្យការអនុវត្តច្បាប់ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សរ៍ចំពោះបុគ្គលិកអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល គឺជាវិធានការរឹតបន្តឹងតែមកលើអង្គការ និងសមាគម ដែលតែងតែរិះគន់រដ្ឋាភិបាល ព្រោះការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺលើសពីការរំឭកអំពីកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធទៅទៀត។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា (ANSA) លោក សន ជ័យ ថ្លែងថា តាមលោកដឹង គឺភាគច្រើននៃអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលបានបំពេញកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធប្រាក់បៀវត្សរ៍ជូនរដ្ឋ តាមការកំណត់របស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ប៉ុន្តែលោកថា រយៈពេលកន្លងទៅ ការបំពេញកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធនេះនៅតែជួបបញ្ហាលំបាក ដោយសារតម្រូវឲ្យមានឯកសារស្មុគស្មាញជាច្រើន ទើបធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ឆន្ទៈចង់បំពេញកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធនេះ និងទាមទារកាត់បន្ថយលក្ខខណ្ឌស្មុគស្មាញមួយចំនួន ទាំងការចុះបញ្ជីបង់ពន្ធ និងដំណើរការបង់ពន្ធ៖ «ពេលយើងចុះបញ្ជីបង់ពន្ធ យើងត្រូវបំពេញពាក្យសុំហ្នឹង ហើយគេសួរតាំងពីអចលនទ្រព្យ ជាពិសេសអគារដែលយើងជួល មានបង់ពន្ធដែរឬទេ? ការជាប់កាតព្វកិច្ចមានភាពស្មុគស្មាញខ្លះដែរ ជាពិសេសអង្គការដែលដូរប្រធានចេញហ្នឹង ហើយមិនទាន់បានចុះបញ្ជី និងអ្នកថ្មីមកចូលកាន់តំណែងមិនអាចចុះបញ្ជីបានទេ។ អ៊ីចឹងត្រូវតែសុំដូរឈ្មោះប្រធាននៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ជាមុនសិន ជានីតិវិធីស្មុគស្មាញ»។
កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែសីហា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានណែនាំឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ និងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ពិនិត្យការអនុវត្តច្បាប់ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សរ៍ចំពោះបុគ្គលិកអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនានា ដែលកំពុងធ្វើសកម្មភាពនៅកម្ពុជា។ លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា ការអនុវត្តច្បាប់ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សរ៍នេះ ត្រូវធ្វើឡើងដោយតម្លាភាព និងសមភាព។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក សន ជ័យ អះអាងថា ច្បាប់ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សរ៍ គឺតម្រូវឲ្យគ្រឹះស្ថាននានាដែលរាប់បញ្ចូលទាំងក្រុមហ៊ុនឯកជន និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមិនស្វែងរកប្រាក់កម្រៃផងដែរ។ ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា រូបនេះយល់ថា ការណែនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីឲ្យក្រសួងមួយចំនួនពិនិត្យភាពស្របច្បាប់ ហើយសំដៅតែលើក្រុមបុគ្គលិកអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនេះ គឺជាវិធានការរឹតបន្តឹងចំពោះអ្នកដែលតែងតែហ៊ានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលប៉ុណ្ណោះ។
លោកយល់ឃើញទៀតថា ការអនុវត្តច្បាប់ស្ដីពីសារពើពន្ធហាក់មិនចាំបាច់ទាល់តែមានការណែនាំពីលោក ហ៊ុន សែន ឡើយ ព្រោះវាជាដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច តែមួយមុខ គឺគ្រប់គ្រាន់ណាស់ទៅហើយ ដែលក្រសួងនេះមានតួនាទីពិនិត្យយន្តការមានស្រាប់ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឲ្យកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធធ្វើឡើងងាយស្រួលជាងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
លោក សន ជ័យ ក៏អះអាងថា បច្ចុប្បន្ននៅតែមានបញ្ហាចោទ និងមិនទាន់ច្បាស់លាស់នៅឡើយថា តើបុគ្គលិកអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលបង់ពន្ធជូនរដ្ឋ តើពួកគេអាចទទួលបានវិញនូវប្រាក់សោធននិវត្តន៍ ឬប្រាក់ចូលនិវត្តន៍ដែរទេ ស្របពេលរដ្ឋាភិបាលកំពុងត្រៀមគិតពិចារណាអំពីប្រាក់ចូលនិវត្តន៍នេះសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនឯកជននាពេលខាងមុខ។
របាយការណ៍រដ្ឋាភិបាលបង្ហាញថា គិតត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំ២០១៦ នៅកម្ពុជា មានសមាគម និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ សរុបជិត ៥ពាន់ ក្នុងនោះសមាគមមានជិត ២ពាន់ និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមានជិត ៣ពាន់។
មាត្រា៤១ នៃច្បាប់ស្ដីពីសារពើពន្ធឆ្នាំ១៩៩៧ ចែងថា ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សរ៍ គឺជាពន្ធប្រចាំខែកំណត់លើប្រាក់បៀវត្សរ៍ដែលបានទទួលក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃការបំពេញសកម្មភាពបម្រើការងារ។ អ្នកដែលត្រូវជាប់បន្ទុកបង់ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សរ៍រួមមាន បុគ្គលិក អ្នកទទួលខុសត្រូវ និងអភិបាលរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជន ឬរបស់អង្គការមិនស្វែងរកប្រាក់ចំណេញ មន្ត្រីរាជការ មន្ត្រីជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោត លើកលែងតែសមាជិកសភា និងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា។
អាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចទាក់ទងសុំការបកស្រាយពីមន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ និងមន្ត្រីនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន បានទេនៅល្ងាចថ្ងៃទី៥ សីហា បន្ទាប់ពីមានការណែនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន។
ទោះជាយ៉ាងណា ចាប់តាំងពីក្រោយការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៤ ហើយកម្ពុជា កំពុងត្រៀមរៀបចំការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ហាក់បង្កើនការវាយប្រហារជាបន្តបន្ទាប់មកលើសមាគម និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន ទាំងការព្រមានបណ្ដេញចេញពីកម្ពុជា និងការប្រើប្រាស់ផ្លូវច្បាប់ បន្ទាប់ពីក្រុមសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះបាននាំគ្នាវាយតម្លៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ថាធ្វើឡើងមិនទាន់មានសេរី និងត្រឹមត្រូវពេញលេញនៅឡើយ។ លើសពីនេះ សង្គមស៊ីវិលក៏កំពុងស្នើឲ្យ គ.ជ.ប គួរជួយសម្រួលនីតិវិធីដល់ពលរដ្ឋនៅក្រៅប្រទេសដែលជាពលករ អាចចូលរួមការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខបាន។
ស្របពេលគ្នានេះ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) ក៏បានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន កំពុងពង្រីកការរឹតត្បិតលើការងាររបស់សង្គមស៊ីវិលដែលឃ្លាំមើលដំណើរការបោះឆ្នោត មុនការឈានមកដល់នូវការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០១៨៕