ពេលវេលាត្រូវកំណត់រួចហើយ ហើយអ្នកប្រកួត កំពុងស្ថិតនៅលើទីលានសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រអាណត្តិទី៦។ រដ្ឋាភិបាលបានកំណត់យកថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ ជាថ្ងៃបោះឆ្នោតជាតិមួយនេះ។ អ្នកវិភាគមើលឃើញថា ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំទៀតទម្រាំដល់ថ្ងៃឡើងរេញ អ្នកប្រកួតកំពុងត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ថ្ងៃធំ ស្របពេលដែលច្បាប់គណបក្សនយោបាយថ្មីទើបត្រូវប្រកាសដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់។
សេណារីយ៉ូមួយដែលអាចឲ្យអ្នកវិភាគយកទៅប្រមើលមើលបានសម្រាប់ចន្លោះពេលនេះ គឺការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយចំនួនពីរលើកក្នុងរយៈពេល ៤ខែ ដែលអ្នកខ្លះហៅច្បាប់នេះថា «ច្បាប់ប្រឆាំងលោក សម រង្ស៊ី» អតីតមេបក្សប្រឆាំង និងជាទណ្ឌិត បន្ទាប់ពីតុលាការដែលសាធារណជនភាគច្រើនចោទប្រកាន់ថា ស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលនយោបាយ បានកាត់ទោសលោកកំបាំងមុខ ដោយបានផ្ដន្ទាទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ។
អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គម លោកបណ្ឌិត មាស នី យល់ឃើញថា ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ នឹងជាការប្រកួតប្រជែងមួយខុសប្លែកពីលើកមុន ពីព្រោះកម្លាំងនៃដៃគូប្រកួតប្រជែងធំៗទាំងពីរ មានកម្រិតប្រកៀកប្រកិតគ្នា។
លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់កាលពីដើមខែមុន បានបង្ហាញថា កម្លាំងគាំទ្ររបស់គណបក្សកាន់អំណាចមាន ៥០,៧៦ភាគរយ ទល់នឹង ៤៣,៨៣ភាគរយរបស់គណបក្សប្រឆាំង។
លោក មាស នី លើកឡើងថា ដៃគូប្រកួតដែលធ្លាប់មានកម្លាំងគាំទ្រដាច់ តែក្នុងពេលមួយមានគូប្រកួតម្ខាងទៀតរត់មកជិតទាន់បែបនេះ អាចនឹងរកវិធីសាស្ត្រដើម្បីទប់ស្ថានការណ៍ដែលខ្លួនមិនចង់ឃើញ៖ «សំណួរសួរថា អ្នកណាភ័យជាង? គឺអ្នកដែលគេរត់ជិតទាន់មានការព្រួយបារម្ភខ្លាំងជាងពេលណាទាំងអស់។ ប៉ុន្តែយើងមិនដឹងថា តើការភ័យព្រួយខ្លាចចាញ់នេះ នឹងក្លាយទៅជាដើម្បីជាយុទ្ធសាស្ត្រមួយសម្រាប់ស្វែងរកគាំទ្របន្ថែមទៀត កុំឲ្យចាញ់ ឬមួយក៏ប្រើវិធានការច្បាប់ផ្សេងៗដើម្បីបង្អាក់ដំណើរអ្នករត់ជិតទាន់ កុំឲ្យរត់លឿនពេកឲ្យទាន់។ យើងនឹងចាំមើល មិនយូរទៀតទេ ក្នុងរយៈពេលប្រាំ ប្រាំមួយខែខាងមុខ នឹងអាចមានរឿងប្លែកៗកើតឡើង»។
ច្បាប់គណបក្សនយោបាយថ្មីដែលទើបត្រូវប្រមុខរដ្ឋស្តីទី លោក សាយ ឈុំ បានចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់កាលពីថ្ងៃទី២៨ កក្កដា ហាមឃាត់គណបក្សនយោបាយមិនឲ្យពាក់ព័ន្ធ ឬយកសំឡេង រូបភាព ឬក៏ឯកសារលាយលក្ខណ៍អក្សររបស់ជនដែលបានប្រព្រឹត្តអំពើឧក្រិដ្ឋ ហើយបើគណបក្សនយោបាយណាមួយប្រព្រឹត្តល្មើសនឹងការកំណត់នេះ នឹងត្រូវហាមប្រាមមិនឲ្យធ្វើសកម្មភាពរហូតដល់រយៈពេលប្រាំឆ្នាំ និងត្រូវដកសិទ្ធិមិនឲ្យចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោត ឬក៏ត្រូវរំលាយចោលតែម្តង។
លោក មាស នី ព្រួយបារម្ភថា ភាពមិនច្បាស់លាស់នៃការអនុវត្តរបស់តុលាការ ដែលត្រូវអ្នកឃ្លាំមើលជាតិ និងអន្តរជាតិរិះគន់ថា ស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលរបស់គណបក្សកាន់អំណាច អាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីបំបិទសំឡេងរិះគន់៖ «នៅពេលដែលមានគណបក្សមួយ ដែលមានអំណាចធំធេង មានអ្វីៗទាំងអស់ ហើយអាចមានឥទ្ធិពលលើតុលាការផងដែរនោះ យើងមានការព្រួយបារម្ភទៅលើការចោទប្រកាន់ផ្សេងៗទៀតទៅលើឯកឧត្តម សម រង្ស៊ី មួយទេ តែអាចចោទប្រកាន់លើគណបក្សតូចៗ។ ប្រសិនបើមានអ្នកណាហ៊ាននិយាយរិះគន់លើរដ្ឋាភិបាលខ្លាំងៗ ពេលនោះអាចនឹងត្រូវរដ្ឋាភិបាលចោទប្រកាន់»។
អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) ស៊ើបអង្កេតឃើញថា បច្ចុប្បន្នមានអ្នកទោសនយោបាយចំនួន ២០នាក់ ដែលអង្គការនេះបានអះអាងថា អ្នកទាំងអស់នោះត្រូវបានអាជ្ញាធរឃុំខ្លួនដោយផ្អែកលើបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌជាច្រើនខុសៗគ្នា ប៉ុន្តែជារួម ការជាប់ឃុំអ្នកទាំងនោះ បង្ហាញពីការរឹតបន្តឹងលើផ្នែកនយោបាយកាន់តែខ្លាំងឡើងៗក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅពេលដែលអាជ្ញាធរកាន់តែប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ព្រហ្មទណ្ឌ ដើម្បីបំបិទសំឡេងមតិរិះគន់។
ការលើកឡើងនេះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលបដិសេធ។
នៅមុនការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានគំរាមពីការត្រឡប់មកវិញនូវសង្គ្រាម ប្រសិនបើគណបក្សរបស់លោកចាញ់ឆ្នោត ហើយរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ បានព្រមានវាយឲ្យបែកធ្មេញ ចំពោះអ្នកណាដែលតវ៉ាលទ្ធផលឆ្នោតពេលគណបក្សកាន់អំណាចឈ្នះឆ្នោត។
ដំណាក់កាលសំខាន់មួយនៃការរៀបចំការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ គឺធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពបញ្ជីបោះឆ្នោត និងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ដែលត្រូវចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី១ កញ្ញា។
សង្គមស៊ីវិលស្នើឲ្យ គ.ជ.ប កែលំអចំណុចមួយចំនួន ពិសេសការសម្រួលដល់ពលករនៅក្រៅប្រទេស អាចចូលរួមចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតបាន៕