សមាគម និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន ១៩ស្ថាប័ន បានហៅការត្រៀមដាក់ឱ្យអនុវត្តជាផ្លូវការនូវសេចក្ដីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់ពីគណបក្សនយោបាយជាលើកទីពីរនៅថ្ងៃខាងមុខដ៏ខ្លីនេះ ថាគឺដើម្បីពង្រីកអំណាចដល់រដ្ឋាភិបាលឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការប្រើប្រាស់អំណាចនោះទៅរំលាយគណបក្សនយោបាយ។ សង្គមស៊ីវិលក៏ព្រួយបារម្ភថា ការផ្ដល់អំណាចហួសហេតុទៅឱ្យរដ្ឋាភិបាល គឺជាការរំលោភច្បាប់ជាតិ-អន្តរជាតិ និងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់កាន់តែខ្លាំងដល់របបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា សង្គមស៊ីវិលទាំង ១៩ស្ថាប័ន បានហៅសេចក្ដីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយជាលើកទីពីរ នឹងអាចដាក់ឱ្យអនុវត្តជាផ្លូវការនៅថ្ងៃច័ន្ទ ទី៣១ កក្កដា សប្ដាហ៍ក្រោយនេះថា គឺជាច្បាប់ចុងក្រោយបង្អស់ក្នុងចំណោមច្បាប់នានា ដែលមានលក្ខណៈរឹតត្បិតមិនសមហេតុផលទៅលើសិទ្ធិសេរីភាព និងសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ។
សេចក្ដីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់នយោបាយលើកនេះ ក៏បង្ហាញអំពីការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងមានបញ្ជាក់នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្ដិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ ដែលមានព្រះបរមរតនកោដ្ឋ នរោត្តម សីហនុ ជាព្រះរាជតំណាង។
សង្គមស៊ីវិលទាំងនេះបន្ថែមថា បទបញ្ញត្តិក្នុងសេចក្ដីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយម្ដងជាពីរទៀត គឺផ្ដល់អំណាចឱ្យរដ្ឋាភិបាលមានមូលដ្ឋានណាមួយដើម្បីធ្វើការវិនិច្ឆ័យតាមបែបមិនច្បាស់លាស់ និងបែបអត្តនោម័តក្នុងការរំលាយគណបក្សនយោបាយ ហើយវានឹងជះឥទ្ធិមិនល្អយូរអង្វែងមកលើគណបក្សនយោបាយនានា ក្នុងការធ្វើយុទ្ធនាការដោយសេរី និងស្មើភាពគ្នា ហើយជាមន្ទិលសង្ស័យ ថាតើការបោះឆ្នោតជាតិ ឆ្នាំ២០១៨ នឹងធ្វើឡើងដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ដែរ ឬទេ?
ក្រុមសង្គមស៊ីវិលដដែលក៏បានចាត់ទុកថា ការបដិសេធមិនព្រមទទួលយកចំណុចព្រួយបារម្ភ និងការវិភាគផ្នែកច្បាប់របស់ពួកគេ ដើម្បីប្រើប្រាស់ជាជំនួយក្នុងការពិនិត្យ និងពិភាក្សាទៅលើសេចក្ដីស្នើច្បាប់ស្ដីពីវិសោធនកម្មពីស្ថាប័នព្រឹទ្ធសភា និងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនោះ ថាគឺជាការមិនគោរពតាមគោលការណ៍ តម្លាភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យតាមបែបចូលរួម ព្រមទាំងជាកង្វះខាតយ៉ាងច្បាស់លាស់ពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរការបង្កើតច្បាប់ដ៏ប្រញាប់ និងមិនច្បាស់លាស់។
ការលើកឡើងរបស់ក្រុមសមាគម និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនេះ បានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ នៅថ្ងៃទី២៥ កក្កដា បានសម្រេចទទួលស្គាល់សំណើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ ដោយឥតកែប្រែចំណុចណាឡើយ ព្រមទាំងបិទផ្លូវតវ៉ាក្រោយពីតំណាងរាស្ត្រគណបក្សកាន់អំណាចបានស្នើកែប្រែជាលើកទីពីរ តាមការចង់បានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទាំងប្រញាប់។
មន្ត្រីនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន ឆ្លើយតបថា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយថ្មីៗនេះ មិនមែនធ្វើឡើងដើម្បីតម្រូវចិត្តរបស់សង្គមស៊ីវិលទាំងនោះឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ ច្បាប់នេះគឺដើម្បីឱ្យកម្ពុជា ដើរត្រឹមត្រូវតាមផ្លូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការពង្រីកនីតិវិធីស្របតាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស។
លោក សុខ ឥសាន បន្តថា យ៉ាងយូរ សេចក្ដីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយជាលើកទីពីរ នឹងត្រូវប្រកាសឱ្យអនុវត្តជាផ្លូវការនៅថ្ងៃច័ន្ទ សប្ដាហ៍ក្រោយនេះ៖ «គាត់ចង់និយាយអីនិយាយទៅ អ៊ីចឹងទេ មិនមែនដូចគាត់ថា ចង់ពង្រឹងឥទ្ធិពលរបស់រដ្ឋាភិបាលដើម្បីគាបសង្កត់មកលើគណបក្សណាមួយទេ»។
ទោះជាយ៉ាងណា ការកែប្រែច្បាប់គណបក្សនយោបាយថ្មីនេះ ត្រូវគេចាត់ទុកថា មានបំណងគាបសង្កត់ទៅលើគណបក្សប្រឆាំង និងដើម្បីសម្លាប់ជីវិតនយោបាយលោក សម រង្ស៊ី ព្រោះក្រសួងមហាផ្ទៃ នឹងមានសិទ្ធិបន្ថែមទៀត ដើម្បីរំលាយគណបក្សណាមួយនេះបាន ប្រសិនបើគណបក្សនោះនៅតែប្រើប្រាស់ជាសារសំឡេង រូបភាព ឯកសារជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ សកម្មភាព ឬឃុបឃិតជាមួយទណ្ឌិតជាប់ទោសពីបទឧក្រិដ្ឋ ឬបទមជ្ឈិម ដើម្បីជាផលប្រយោជន៍នយោបាយ។
ប៉ុន្តែក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា សេចក្ដីណែនាំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសជាសកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស គឺបានបញ្ជាក់ថា សូម្បីទណ្ឌិតដែលកំពុងអនុវត្តទោស ក៏ត្រូវទទួលបានសិទ្ធិ និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដែរ ហើយការបដិសេធទាំងស្រុងចំពោះសិទ្ធិរបស់ទណ្ឌិតក្នុងការបញ្ចេញមតិផ្នែកនយោបាយ និងការចូលរួមក្នុងវិស័យនយោបាយ គឺជាការរឹតត្បិតយ៉ាងខ្លាំងនូវសិទ្ធិមនុស្ស។
ព័ត៌មានបន្ថែម៖
មន្ត្រីនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន នៅល្ងាចថ្ងៃដដែលនេះ ឲ្យដឹងថា វិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយចុងក្រោយ ត្រូវបានប្រមុខរដ្ឋស្ដីទី និងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក សាយ ឈុំ ចុះហត្ថលេខាហើយ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ជំនួសព្រះមហាក្សត្រដែលកំពុងពិនិត្យព្រះរាជសុខភាពនៅប្រទេសចិន និងក្រោយពីក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបានសម្រេចជាឯកច្ឆន្ទ ឥតកែប្រែលើខ្លឹមសារច្បាប់នេះ។ លោកថា ច្បាប់នេះចូលជាធរមានចាប់ពីពេលនេះតទៅ៕