ភាគីពាក់ព័ន្ធកម្ពុជា-ចិន ដែលមានទាំងតំណាងក្រសួងរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន អង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ អ្នកជំនាញ និងតំណាងសមាគមសហគ្រាសអគ្គិសនីប្រទេសចិន នៅកម្ពុជា បានចែករំលែកបទពិសោធន៍ស្ដីពីគោលការណ៍ទទួលខុសត្រូវសង្គមរបស់សាជីវកម្ម (CSR) និងការអនុវត្តគោលនយោបាយសំណងសមរម្យ និងយុត្តិធម៌។ ការផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធន៍នេះ បន្ទាប់ពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ អន្តរជាតិ និងតំណាងក្រសួងពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនរបស់កម្ពុជា បានធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរទស្សនកិច្ចសិក្សាទៅកាន់ប្រទេសចិន។
ការចែករំលែកបទពិសោធន៍ស្ដីពីគោលការណ៍ការទទួលខុសត្រូវសង្គមរបស់សាជីវកម្ម (Corporate Social Responsibility) និងការអនុវត្តគោលនយោបាយសំណងសមរម្យ និងយុត្តិធម៌ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងសិក្ខាសាលាដែលរៀបចំដោយអង្គការវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា (NGO Forum) និងអង្គការ អេ.អែហ្វ.អេស.ស៊ី (AFSC) នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ នៅក្នុងសណ្ឋាគារហ៊ីម៉ាវ៉ារី (Himawari) រាជធានីភ្នំពេញ។
នាយកប្រតិបត្តិវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល លោក តឹក វណ្ណារ៉ា ថ្លែងថា ការទាញយកផលចំណេញពីការវិនិយោគ ការប្រើប្រាស់ភពផែនដីយូរអង្វែង និងសុខដុមរមនានៃការរស់នៅរបស់ប្រជាជន ដែលជាគោលការណ៍រួមទាំង ៣នៃការទទួលខុសត្រូវសង្គមរបស់សាជីវកម្ម គឺត្រូវផ្សារភ្ជាប់ជាមួយទិដ្ឋភាពចំនួន ៤ ផ្សេងទៀត គឺសេដ្ឋកិច្ច បរិស្ថាន ទីផ្សារ និងបរិយាកាសល្អប្រសើរនៃកន្លែងធ្វើការងារ។ ប៉ុន្តែលោកសង្កេតឃើញថា កន្លងទៅ ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគខ្នាតធំ និងខ្នាតតូចមួយចំនួនមកពីប្រទេសចិន ដូចជាក្រុមហ៊ុនទទួលដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច និងក្រុមហ៊ុនរុករករ៉ែ នៅមានកង្វះខាតនៃភាពទទួលខុសត្រូវសង្គមរបស់សាជីវកម្ម និងការផ្ដល់សំណងសមរម្យ ដែលត្រូវតែពិភាក្សាបន្ត ដើម្បីជំរុញឲ្យមានការអនុវត្តជាគោលការណ៍រួមដោះស្រាយបញ្ហាជូនពលរដ្ឋ៖ «ឧទាហរណ៍ដូចជាជម្លោះដីធ្លី និងដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច អត់ទាន់ដោះស្រាយនៅខេត្តព្រះវិហារ មណ្ឌលគិរី រតនគិរី ប៉ុន្តែមានក្រុមហ៊ុនខ្លះអនុវត្តល្អហើយ»។
កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងមន្ត្រីតំណាងក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ក្រសួងបរិស្ថាន និងក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ បានធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរទស្សនកិច្ចសិក្សាទៅកាន់ប្រទេសចិន ដើម្បីមានលទ្ធភាពចែករំលែកព័ត៌មានពីគ្នាទៅវិញទៅមករវាងកម្ពុជា-ចិន ជុំវិញភាពទទួលខុសត្រូវសង្គមរបស់សាជីវកម្ម និងការផ្ដល់សំណងសមរម្យ និងយុត្តិធម៌។
លោក តឹក វណ្ណារ៉ា បន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលចិន ដែលចាប់ផ្ដើមធ្វើការអភិវឌ្ឍភាពទទួលខុសត្រូវសង្គមនៃសាជីវកម្ម គឺបានលើកទឹកចិត្តឲ្យក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្លួនដែលកំពុងធ្វើការវិនិយោគនៅបរទេសខាងផ្នែករ៉ែ និងថាមពល ត្រូវស្ម័គ្រចិត្តធ្វើការវាយតម្លៃពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន។
តំណាងសមាគមសហគ្រាសថាមពលអគ្គិសនីចិន នៅកម្ពុជា (Electric Power Enterprise Association) លោក សៀវ វៀវម៉ិង ថ្លែងថា ក្រុមហ៊ុនផលិតថាមពលអគ្គិសនីដែលទាញប្រភពពីធ្យូងថ្ម និងវារីអគ្គិសនីចំនួន ៦កន្លែង ដែលវារីអគ្គិសនីទាំងនេះស្ថិតនៅខេត្តកោះកុង កំពត ពោធិ៍សាត់ តាកែវ និងខេត្តស្ទឹងត្រែង គឺមានភាពទទួលខុសត្រូវសង្គម ដូចជាកាត់បន្ថយការពឹងថាមពលអគ្គិសនីនាំចូលពីប្រទេសឡាវ ថៃ និងវៀតណាម ចំនួន ១១ពាន់លាន (១១០០.០០០.០០០) គីឡូវ៉ាត់ម៉ោង ដែលអាចផ្គត់ផ្គង់ប្រទេសកម្ពុជា បាន។ លោកបន្តថា ឆ្នាំ២០១៥ ក្រុមហ៊ុនចិន ផលិតបាន ៣.៦០០លានគីឡូវ៉ាត់ម៉ោង ដែលផ្គត់ផ្គង់រហូតដល់ ៨០% នៅទូទាំងប្រទេស និងមានការចូលរួមការពារបរិស្ថាន មានដូចជាផលិតទឹកស្អាត កាត់បន្ថយការបំភាយកាបូន ការដាំដើមឈើឡើងវិញ និងការបង្ហូរទំនប់ទឹក ការពារការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ព្រមទាំងការស្ថាបនាផ្លូវ និងការចូលរួមវិភាគទានកាកបាទក្រហមជារៀងរាល់ឆ្នាំ ជាដើម។
ប៉ុន្តែលោក តឹក វណ្ណារ៉ា បញ្ជាក់ថា ការផ្ដល់ជំនួយមនុស្សធម៌ គឺខុសគ្នាទៅនឹងកាតព្វកិច្ចនៃការទទួលខុសត្រូវសង្គមរបស់សាជីវកម្ម ដែលត្រូវធានាថា ពលរដ្ឋពាក់ព័ន្ធនឹងការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុននោះ ត្រូវតែទទួលបានផលប្រយោជន៍។
ចំណែកអ្នកជំនាញភាពទទួលខុសត្រូវសង្គមរបស់សាជីវកម្មមកពីប្រទេសចិន លោក វ៉ាង សៅហ្គង (Wang Xiaoguang) បញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគចិន មួយចំនួន ពុំទាន់អនុវត្តភាពទទួលខុសត្រូវសង្គម គឺដោយសារសហគ្រាសទាំងនោះបានលើកឡើងថា ទំនួលខុសត្រូវរបស់ពួកគេ គឺគ្រាន់តែស្វែងរកប្រាក់ចំណូលសម្រាប់ក្រុមហ៊ុន និងមានប្រាក់ខែបើកឲ្យបុគ្គលិក។ ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា បន្ទាប់ពីមានការតស៊ូមតិអស់ជាច្រើនឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ក្រុមហ៊ុនសហគ្រាសមួយចំនួនបានចាប់ផ្ដើមយល់ដឹងកាន់តែច្រើនអំពីភាពទទួលខុសត្រូវសង្គមរបស់សាជីវកម្ម៖ «ប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីនពីង (Xi Jinping) សង្កត់ធ្ងន់នៅក្នុងគោលនយោបាយខ្សែក្រវាត់មួយ ផ្លូវមួយ គឺក្រុមហ៊ុនចិន ដែលទៅវិនិយោគនៅបរទេស ត្រូវតែគោរពតាមគោលការណ៍ និងច្បាប់ប្រទេសទាំងនោះ កិច្ចការពារបរិស្ថាន និងការទទួលខុសត្រូវសង្គមរបស់ប្រទេសទាំងនោះ ធ្វើម៉េចដើម្បីលើកមុខមាត់ប្រទេសចិន ដូចជាគោរពប្រជាជនប្រទេសនោះដូចជាប្រជាជនចិន ដែរ»។
នាយកប្រតិបត្តិវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល លោក តឹក វណ្ណារ៉ា បញ្ជាក់ថា លទ្ធផលទទួលបានពីការជជែកពិភាក្សា និងការចែករំលែកបទពិសោធន៍ស្ដីពីគោលការណ៍ការទទួលខុសត្រូវសង្គមរបស់សាជីវកម្ម និងការអនុវត្តគោលនយោបាយសំណងសមរម្យ និងយុត្តិធម៌ នៅថ្ងៃទី២៧ កក្កដា នេះ នឹងយកទៅចែករំលែកបន្តឲ្យភាគីក្រុមហ៊ុនសហគ្រាស និងអង្គការជាតិ-អន្តរជាតិ ព្រមទាំងទៅកាន់ក្រសួងរដ្ឋាភិបាលពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត៕