Clik here to view.
អ្នកភូមិនៃឃុំស្វាយជ្រុំ ស្រុករលាប្អៀរ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បារម្ភខ្លាចដីព្រៃលិចទឹកប្រមាណ ២ពាន់ហិកតារ ត្រូវឈ្មួញឃុបឃិតជាមួយអាជ្ញាធរ ហ៊ុមព័ទ្ធយកធ្វើកម្មសិទ្ធិដោយប្រើរូបភាពទិញដីពីពលរដ្ឋ។ ការបារម្ភនេះ ដោយសារតែពលរដ្ឋឃើញគ្រឿងចក្ររបស់ក្រុមហ៊ុនមិនស្គាល់ឈ្មោះមួយ កំពុងឈូសឆាយលើដីដែលទិញពីប្រជាពលរដ្ឋ ឋិតនៅជាប់ដីព្រៃលិចទឹកដែលជាជម្រកត្រីពងកូននោះ។
រយៈពេលបីឆ្នាំហើយដែលដីព្រៃលិចទឹកឋិតនៅជាប់ភូមិមួយចំនួននៃឃុំស្វាយជ្រុំ រងការបំផ្លិចបំផ្លាញ។ បច្ចុប្បន្ន មានគ្រឿងចក្របីគ្រឿងកំពុងដាក់ប្រចាំការឈូសឆាយព្រៃលិចទឹកនៅភូមិស្វាយចេក ដែលពលរដ្ឋខ្លះអះអាងថាជាគ្រឿងចក្ររបស់លោកឧកញ៉ា សុខ ប៊ុន គ្រោងអភិវឌ្ឍតំបន់ផលិតស្រូវប្រាំងលើដីនោះ ហើយអាជ្ញាធរ និងមន្ត្រីជំនាញ មិនសូវអើពើក្នុងរឿងបំផ្លាញដីព្រៃលិចទឹកនេះទេ។
ពលរដ្ឋម្នាក់ដែលថ្លែងសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ និងសំឡេង ដោយបារម្ភពីសុវត្ថិភាពថា រូបលោក និងអ្នកភូមិខ្លះត្រូវបង្ខំចិត្តលក់ដីដែលខ្លួនធ្លាប់ធ្វើស្រូវពង្រោះ ព្រោះមានឈ្មួញម្នាក់ដែលអះអាងថាជាអ្នកទិញដីឲ្យក្រុមហ៊ុនរបស់លោក សុខ ប៊ុន បានប្រើពាក្យថា បើលក់ក៏គេយក មិនលក់ក៏គេយក។ លោកថា ក្រុមហ៊ុនក៏មានគម្រោងឈូសដល់ដីនៅចំណុចបឹងបួនមុំ ដែលជាជម្រកត្រីពងកូនយ៉ាងសំខាន់ដែរ។
អាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចរកប្រភពទាក់ទងលោកឧកញ៉ា សុខ ប៊ុន ដើម្បីឆ្លើយតបបញ្ហានេះបានទេ។
ចំណែកអភិបាលស្រុករលាប្អៀរ លោក សោម វឺន បញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុនរបស់លោក សុខ ប៊ុន បានចូលទិញដីនៅតំបន់នេះតាំងពីបីឆ្នាំមុន ហើយលោកទើបចូលកាន់តំណែងជាអភិបាលស្រុករយៈពេលពីរឆ្នាំ មិនដឹងរឿងរ៉ាវនេះច្បាស់ទេ ប៉ុន្តែលោកថាដីដែលគ្រោងអភិវឌ្ឍនោះ មិនដល់ ២ពាន់ហិកតារឡើយ៖ «អត់មានបញ្ហាអីទេ ព្រោះបឹងបួនមុំនៅតែបឹងដដែល ខាងសហគមន៍គេគ្រប់គ្រងទេបង។ ទិញដីហ្នឹងមិនដល់រាប់ពាន់អីទេ ហើយគេផ្សាយសុទ្ធតែពីរពាន់ហិកតារអីណា គេបម្រុងធ្វើស្រែប្រាំង តែគេអត់ទាន់ធ្វើអីនៅឡើយទេ»។
ទាក់ទងបញ្ហានេះដែរ ប្រធានមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក ងិន ហ៊ុន ថាលោកបានចុះពិនិត្យទីតាំងដីដែលកំពុងមានបញ្ហានោះ ឃើញថាមិនប៉ះពាល់ដល់ដីព្រៃលិចទឹកនៅតំបន់បឹងបួនមុំនោះទេ។ លោកថា ក្រុមហ៊ុនទិញតែដីស្រែដែលកសិករធ្លាប់ធ្វើស្រូវបណ្ដេញទឹកបានប្រហែល ៨០០ ទៅ ៩០០ហិកតារ ហើយក្រុមហ៊ុនមិនបានព័ទ្ធរបង ឬឈូសដល់ព្រៃលិចទឹកឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក ងិន ហ៊ុន ស្នើឲ្យក្រុមហ៊ុនសុំច្បាប់ពីអាជ្ញាធរភូមិឃុំរហូតដល់ខេត្ត និងមន្ត្រីជំនាញជលផល ដើម្បីធានាដល់ការអភិវឌ្ឍ ឬឈូសឆាយទៅមិនប៉ះពាល់ដីព្រៃលិចទឹក៖ «ពេលអនុវត្តអីហ្នឹង ត្រូវមានច្បាប់អនុញ្ញាតចេញពីអាជ្ញាធរឃុំ រហូតដល់អាជ្ញាធរខេត្តមក ហើយអាជ្ញាធរនឹងចាត់ជំនាញទៅពិនិត្យមើល ហើយថាតើស្ថានភាពហ្នឹងជាដីអភិវឌ្ឍន៍ ឬដីព្រៃលិចទឹក? បើទៅពិនិត្យឃើញដីហ្នឹងជាដីអភិវឌ្ឍន៍ មិនប៉ះពាល់ព្រៃលិចទឹក យើងអនុញ្ញាតឲ្យ តែបើប៉ះពាល់ព្រៃលិចទឹក គឺអត់ទេ»។
មន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលធ្វើការលើវិស័យជលផល ឲ្យដឹងថា ផ្ទៃដីព្រៃលិចទឹកដែលការពារដោយអនុក្រឹត្យក្នុងខេត្តចំនួន៦ ជាប់បឹងទន្លេសាប នៅតែរងការឈូសឆាយ និងកាប់បំផ្លាញ ប៉ុន្តែសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញនៅដើមឆ្នាំ២០១៧ នេះ មិនអាក្រក់ដូចកាលពីឆ្នាំ២០១៥ និងឆ្នាំ២០១៦ ឡើយ។ ពលរដ្ឋ អ្នកមានលុយ និងអ្នកមានអំណាច ឆ្លៀតកាប់រានដីនោះដើម្បីធ្វើស្រែប្រាំង ឬដាំដំណាំ។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសហគមន៍ជុំវិញបឹងទន្លេសាប នៃអង្គការសម្ព័ន្ធភាពដើម្បីអភិរក្សធនធានជលផល (Fact) អ្នកស្រី នូ សារឹម មានប្រសាសន៍ថា ព្រៃលិចទឹក គឺជាជម្រកត្រីពងកូន កន្លែងត្រីរកចំណី រនាំងការពារខ្យល់ព្យុះ និងការពារទឹកហូរច្រោះ ហើយវាក៏ជាប្រភពឧសដុត និងឱសថបុរាណដែរ។ ដូច្នេះ ពលរដ្ឋ និងអាជ្ញាធរត្រូវបង្កើនកិច្ចការពារសម្បត្តិធម្មជាតិដែលនៅសេសសល់នេះ៖ «វាអត់មានស្រួចស្រាល់ដូចឆ្នាំ២០១៥ និងឆ្នាំ២០១៦ ទេ ហើយដូចខ្ញុំបានជម្រាប ខ្លាចយើងអត់អាចក្ដាប់ព័ត៌មានបាន ប៉ុន្តែបើមានករណីកាប់បំផ្លាញ ឬភ្លើងឆេះព្រៃ យើងឃើញថាមានព័ត៌មានមក ព្រោះយើងមានគណៈកម្មការនៅតាមតំបន់របស់យើងតាមឃុំតាមស្រុកនៅជុំវិញបឹងទន្លេសាបទាំង ៦ខេត្ត»។
អ្នកភូមិ និងអាជ្ញាធរឃុំស្វាយជ្រុំ ឲ្យដឹងថា ផ្ទៃដីព្រៃលិចទឹកនៅទូទាំងឃុំមានជាង ២ពាន់ហិកតារ ប៉ុន្តែផ្ទៃដីនេះត្រូវភ្លើងឆេះ ហើយអ្នកមានលុយ និងពលរដ្ឋខ្លះ ឆ្លៀតហ៊ុមព័ទ្ធធ្វើកម្មសិទ្ធិជាបន្តបន្ទាប់។
កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១១ រាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យកំណត់ដែនព្រៃលិចទឹកជាង ៦សែនហិកតារ (៦៤៧.៤០៦ហិកតារ) ឋិតក្នុងខេត្តទាំង៦ ជុំវិញបឹងទន្លេសាប រួមមានខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ពោធិ៍សាត់ បាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ សៀមរាប និងខេត្តកំពង់ធំ ប៉ុន្តែផ្ទៃដីដែលការពារដោយអនុក្រឹត្យនេះ ត្រូវមន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា មានការបាត់បង់ច្រើន បើចុះធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពឡើងវិញ៕