Clik here to view.
អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃសមាគមអាដហុក (ADHOC) ៣រូប ដែលត្រូវតុលាការឃុំខ្លួននៅមណ្ឌលកែប្រែ «ម១» ត្រូវបានក្រុមគ្រួសារអះអាងថា កំពុងធ្លាប់ខ្លួនឈឺជាទម្ងន់។ ក្រុមគ្រួសារលើកឡើងថា លោក យី សុខសាន្ត លោក ណៃ វ៉ង់ដា និងលោក នី សុខា កំពុងមានជំងឺនៅក្នុងពន្ធនាគារព្រៃស ប៉ុន្តែថ្នាំពេទ្យព្យាបាលមិនចំនឹងជំងឺ ហើយការព្យាបាលមិនបានដិតដល់ផង បណ្ដាលឲ្យពួកគេដែលកំពុងមានជំងឺប្រចាំកាយស្រាប់ផងនោះ ធ្លាក់ខ្លួនឈឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ។ មន្ត្រីនាំពាក្យនៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ អះអាងថា ប្រសិនបើចង់បានពេទ្យពីអង្គការ ឬទទួលការព្យាបាលឲ្យបានដិតដល់ លុះត្រាមានការសម្រេចពីតុលាការជាមុនសិន។
កូនស្រីរបស់លោក យី សុខសាន្ត ឲ្យដឹងថា ស្ថានភាពជំងឺសព្វថ្ងៃរបស់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃសមាគមអាដហុកទាំង ៣រូបនៅក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំងព្រៃស មានស្ថានភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើងៗពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ស្របពេលក្រុមគ្រូពេទ្យរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល មិនត្រូវបានមណ្ឌលកែប្រែអនុញ្ញាតឲ្យចូលទៅព្យាបាលនៅក្នុងមណ្ឌលកែប្រែនេះដូចមុនទៀតហើយនោះ។
កញ្ញា សាន វឌ្ឍនៈវត្តី ជាកូនរបស់លោក យី សុខសាន្ត ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ថា ដោយសារបរិយាកាសនៅក្នុងបន្ទប់ឃុំឃាំងចង្អៀតណែន និងគួបផ្សំអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកទាំងនោះមានជំងឺប្រចាំកាយផង បានជំរុញឲ្យជំងឺកាន់តែវាយលុកខ្លាំងឡើងៗ។ ជាងនេះទៅទៀត ថ្នាំពេទ្យសម្រាប់ព្យាបាលនោះ មិនត្រូវនឹងប្រភេទជំងឺ ហើយកម្រិតបច្ចេកទេសនៃការព្យាបាលមិនដិតដល់ថែមទៀត ធ្វើឲ្យជំងឺកាន់តែរួមរឹត ហើយធ្ងន់ធ្ងរជាងមុន។ កញ្ញាបន្តថា «គាត់ផឹកថ្នាំផ្ដេសផ្ដាសច្រើនពេក។ យើងអត់ដឹងថាត្រូវទិញថ្នាំអីឲ្យគាត់ ដោយសារអត់ពេទ្យ។ យើងម្ដងទិញថ្នាំនេះ ម្ដងទិញថ្នាំនោះ សាកមួយណាត្រូវយកមួយហ្នឹង។ ដល់ពេលអ៊ីចឹង គាត់មានបញ្ហាថ្លើម រួចពុលថ្នាំ។ ឥឡូវនេះ ៣ខែ យើងអត់មានពេទ្យ យើងកាន់តែពិបាក»។
សាច់ញាតិរបស់មន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក ឲ្យដឹងថា ក្នុងចំណោមអ្នកទាំង៥ គឺមានលោក ណៃ វ៉ង់ដា លោក នី សុខា និងលោក យី សុខសាន្ត ដែលត្រូវតុលាការឃុំខ្លួននៅមណ្ឌលកែប្រែ «ម១» មានស្ថានភាពយ៉ាប់ជាងគេ។ មានអ្នកខ្លះក្នុងចំណោមទាំង ៣នាក់នេះ មានជំងឺលើសឈាម ហើមដៃហើមជើង និងស្ពឹកដៃស្ពឹកជើង ជាដើម។
អង្គការលីកាដូ (LICADHO) ដែលធ្លាប់បញ្ជូនក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញចុះព្យាបាលអ្នកជាប់ឃុំនៅតាមមណ្ឌលកែប្រែទាំង ១១ទីតាំងនៅទូទាំងប្រទេស ត្អូញត្អែរថា ឥឡូវនេះការព្យាបាលនៅតាមពន្ធនាគារ គឺមិនងាយស្រួលដូចមុនទៀតឡើយ ដោយត្រូវក្រសួងមហាផ្ទៃ បិទសិទ្ធិក្នុងការចេញចូលទៅផ្នែកខាងក្នុងនៃមណ្ឌលកែប្រែ។ ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកអង្កេតរបស់អង្គការលីកាដូ ឲ្យដឹងថា ការបញ្ចប់បេសកកម្មផ្នែកមនុស្សធម៌របស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនេះ គឺក្រសួងមហាផ្ទៃ ពុំបានបញ្ជាក់ពីមូលហេតុពិតប្រាកដទេ។
លោក អំ សំអាត ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកអង្កេតនៃអង្គការលីកាដូ យល់ឃើញថា ខាងពន្ធនាគារមិនអាចហាមឃាត់ ឬបិទសិទ្ធិសេរីភាពទណ្ឌិត ឬជនសង្ស័យណាមួយក្នុងអំឡុងពេលឃុំខ្លួន ប្រសិនបើមានសំណើពីសាច់ញាតិទៅតុលាការ ដើម្បីស្នើសុំការព្យាបាល។ លោកបន្តថា «គាត់អាចនឹងធ្វើការអនុញ្ញាត ពីព្រោះនេះវាជាស្ថានភាពសុខភាព ហើយវាជាសេវាព្យាបាលផ្នែកសុខភាព និងផ្នែកមនុស្សធម៌។ វាមិនពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿង ឬក៏ជាមួយអីផ្សេងទៀត»។
មន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃសមាគមអាដហុក ចំនួន ៤រូប និងលោក នី ចរិយា អគ្គលេខាធិការរងនៃ គ.ជ.ប ត្រូវបានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់លោក ឱម យ៉ិនទៀង ចោទប្រកាន់ និងចាប់ខ្លួន ក្រោមហេតុផលសមគំនិត និងសូកប៉ាន់សាក្សីកាលពីចុងខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦ ជុំវិញស្នេហាដែលគេចោទថារវាងលោក កឹម សុខា និងអ្នកនាង ខុម ចាន់តារាទី ហៅស្រីមុំ។
មកដល់ពេលនេះ តួអង្គសំខាន់នៅក្នុងអង្គហេតុរឿងស្នេហាផ្លូវភេទនេះរវាងលោក កឹម សុខា និងអ្នកនាង ខុម ចាន់តារាទី ត្រូវរួចខ្លួន ផ្ទុយទៅវិញអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃសមាគមអាដហុក ៤រូប និងលោក នី ចរិយា ជាប់សង្ស័យក្នុងសំណុំរឿងនេះ ត្រូវមានទោស និងបន្តត្រូវឃុំខ្លួនដោយត្រូវរង់ចាំថ្ងៃជំនុំជម្រះអស់ពេលជាច្រើនមកហើយ។
លោក ឡោ ជុនធី ដែលជាមេធាវីការពារក្ដីឲ្យអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក យល់ឃើញថា នេះជារឿងអយុត្តិធម៌មួយសម្រាប់កូនក្ដីរបស់ខ្លួន ដែលប្រែក្លាយពីជួយក្នុងន័យមនុស្សធម៌ ទៅជាមានទោសវិញ។ លោកបន្តថា «រឿងយុត្តិធម៌កាន់តែអត់យុត្តិធម៌ទៀត។ យើងគិតមើល គាត់មានទម្ងន់ស្អីជួយគេសោះ ដល់ហើយមានបញ្ហាការចោទប្រកាន់ដូច្នេះទៅហើយ ឃុំខ្លួនរហូតមកដល់ពេលនេះ។ ឃុំ ៦ខែមិនអស់ចិត្ត ថែម៦។ ៦មិនអស់ចិត្ត ថែម ៦ ទៀត»។
ក្រុមអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល បានហៅករណីនេះថាគឺជារឿងនយោបាយ ហើយការប្រើប្រាស់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំងនេះ មិនមែនបង្ហាញពីការលើកស្ទួយប្រជាធិបតេយ្យ និងជំរុញឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនោះឡើយ។
យ៉ាងនេះក្ដី គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន បានចេញថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ដោយអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលដោះលែងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងសកម្មជនដីធ្លីពីពន្ធនាគារឲ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ។ ទាក់ទងរឿងនេះ កាលពីចុងខែតុលា អតីតប្រមុខដឹកនាំបក្សប្រឆាំងធ្លាប់បានដាក់សំណើសុំឲ្យដោះលែងលោក នី ចរិយា រួមទាំងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកទោសនយោបាយផ្សេងទៀតដែរ ប៉ុន្តែសំណើនេះមិនត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលពិចារណាទេ។
អ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក នុត សវនា ឲ្យដឹងថា តាមពិតនៅក្នុងមណ្ឌលកែប្រែ ក៏មានពេទ្យព្យាបាលអ្នកជំងឺដែរ ប៉ុន្តែបើគ្រួសារត្រូវការពេទ្យពីខាងក្រៅ ឬស្នើសុំសិទ្ធិក្នុងការព្យាបាល អាចធ្វើសំណើទៅតុលាការបាន។ លោកបន្តថា «ឲ្យគាត់ស្នើទៅព្រះរាជអាជ្ញាទៅ ហើយបើព្រះរាជអាជ្ញាអនុញ្ញាត អាហ្នឹងយើងឲ្យគាត់ទៅ ព្រោះរឿងនេះវាអាស្រ័យលើព្រះរាជអាជ្ញា»។
តុលាការក្រុងភ្នំពេញ បានចេញដីកាសម្រេចបន្តឃុំខ្លួនអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក ៤រូប និងលោក នី ចរិយា ចំនួន ៦ខែបន្តទៀតកាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា។ ការសម្រេចរបស់តុលាការនេះ នៅពេលឃុំខ្លួនអស់ពេល ៦ខែរួចមកហើយ ប៉ុន្តែអ្នកជាប់ឃុំបានថ្លែងក្រោយចេញពីបន្ទប់សាកសួរថា តុលាការនៅបន្តរកកំហុសទៀត។ នៅក្នុងអំឡុងពេលឃុំខ្លួននេះ ក្រុមមេធាវីបានព្យាយាមដាក់បណ្ដឹងសុំនៅក្រៅឃុំជាហូរហែមកហើយ ប៉ុន្តែត្រូវបានតុលាការទាំងកំពូល និងឧទ្ធរណ៍ ច្រានចោលជាបន្តបន្ទាប់ក្រោមហេតុផលខុសៗគ្នា៕