អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ យល់ឃើញថា គោលនយោបាយរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលសន្យានឹងទម្លាក់លុយកន្លះលានដុល្លារដើម្បីអភិវឌ្ឍនៅក្នុងឃុំ-សង្កាត់ ក្រោយឡើងកាន់អំណាច អាចជាកម្មវិធីនយោបាយដែលមានប្រសិទ្ធភាព។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ការប្រកាសលុបចោលក្រសួងមួយចំនួនដែលមិនចាំបាច់ ក្នុងនោះមានក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ជាដើម ជារឿងដែលត្រឹមត្រូវ។
នៅក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនាស្វែងរកសំឡេងឆ្នោតសម្រាប់ការជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ដែលធ្វើឡើងនៅខេត្តភាគនិរតីនៃប្រទេសកម្ពុជា មេបក្សប្រឆាំងបញ្ជាក់ជំហរថា នៅពេលបក្សខ្លួនឈ្នះឆ្នោតក្រោយឆ្នាំ២០១៨ ក្រសួងដែលមិនចាំបាច់ ហើយកិច្ចការខ្លះស្រដៀង ឬជាន់គ្នាទៅនឹងការអភិវឌ្ឍនៅមូលដ្ឋានជាមួយមេឃុំចៅសង្កាត់ដែរនោះ នឹងមិនទុកទៀតទេ។
អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក ង៉ែត ជូ យល់ឃើញថា កម្មវិធីនយោបាយដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដាក់ចេញរឿងថវិកាកន្លះលានដុល្លារអាមេរិក ដើម្បីអភិវឌ្ឍភូមិ-ឃុំនេះ ប្រហែលអាចទៅរួច។ ជាងនេះទៀត ការកាត់ចេញក្រសួងមួយចំនួន និងបន្ថយតម្លៃរថយន្តសេរីទំនើបដែលមិនចាំបាច់ ទាំងនេះគឺជាប្រភពចំណូលមួយផ្នែកទៀតដែលអាចជួយឲ្យចំណូលពន្ធកើនឡើង ដើម្បីអភិវឌ្ឍនៅមូលដ្ឋានកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព៖ «»។
ក្នុងកម្មវិធីនយោបាយទាំង ៥ចំណុចរបស់គណបក្សប្រឆាំងសម្រាប់បើកយុទ្ធនាការឃោសនាស្វែងរកការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ គឺជាការធ្វើវិមជ្ឈការអំណាចថវិកានៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន បានទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍មហាជនដែលពុំធ្លាប់មាន។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះថវិកាដែលនឹងត្រូវទម្លាប់នៅគ្រប់ឃុំ-សង្កាត់ គឺជាលុយដែលត្រូវកាត់ចេញពីថវិកាជាតិប្រចាំឆ្នាំប្រមាណ ២០ភាគរយ ក្នុងចំណោមថវិកាជាតិសរុបក្នុងមួយឆ្នាំៗ។
ទាក់ទិនរឿងនេះ ពលរដ្ឋដែលតាមដានពីការវិវឌ្ឍន៍នៃស្ថានភាពនយោបាយយល់ឃើញខុសគ្នាៗអំពីគោលជំហររបស់គណបក្សប្រឆាំង ដែលហ៊ានប្រកាសថានឹងទម្លាក់លុយដើម្បីអភិវឌ្ឍនៅក្នុងឃុំ-សង្កាត់ចំនួន ៥០ម៉ឺនដុល្លារ ឬអាចច្រើនជាងនេះ។
ពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញខ្លះឲ្យដឹងថា ពួកគេហាក់មិនសូវដឹងរឿង ឬខ្វល់ខ្វាយរបស់អ្នកនយោបាយសន្យានេះសន្យានោះឡើយ។ ប្រភពបន្តថា ការសន្យាបែបណារបស់អ្នកនយោបាយ នោះគឺជាសិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចរបស់អ្នកនយោបាយ។ ម្យ៉ាងទៀត ការកាត់ ឬដោះដូរស្ថាប័នរដ្ឋនោះ រឹតតែដឹងមិនដល់ និងយល់មិនកើតថែមទៀតផង៖ «»។
ផ្ទុយពីនេះវិញ ពលរដ្ឋខ្លះយល់ឃើញថា គណបក្សប្រឆាំងប្រហែលជាអាចមានលទ្ធភាពធ្វើបានដូចការសន្យា។ បន្ថែមពីលើនេះទៀត ក្រសួងដែលមានកិច្ចការប្រហាក់ប្រហែលនឹងការងាររបស់មេឃុំចៅសង្កាត់ ទុកនាំតែជាន់ការងារគ្នាប៉ុណ្ណោះ៖ «»។
បើទោះជាបែបណា ការយល់ដឹងរបស់ពលរដ្ឋពុំមែនសុទ្ធតែដូចគ្នានោះឡើយ។ ពលរដ្ឋមួយចំនួនយល់ឃើញថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រហែលជាពុំមានលទ្ធភាពស្វែងរកចំណូលដើម្បីបោះទុនទៅថ្នាក់ក្រោមជាតិបានដូចការសន្យានោះទេ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ក្រសួងដែលមានស្រាប់ទៅហើយនេះ ពុំចាំបាច់មានហេតុផលណាមួយដើម្បីកែទម្រង់ ឬលុបចោលនោះទេ។ ការអនុវត្តបែបនេះ វាជាការបិទសិទ្ធិសេរីភាព និងធ្វើឲ្យមនុស្សជាច្រើននឹងមិនពេញចិត្តឡើយ ហើយការរក្សាទុកក្រសួងដែលបក្សប្រឆាំងយល់ឃើញថា ចាំបាច់ត្រូវលុបចេញនេះ វាក៏មានការងារខ្លះជួយបំពេញភាពខ្វះខាតឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមកដែរ៖ «»។
អ្នកវិភាគសង្គម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ធ្លាប់រិះគន់ក្រសួង និងស្ថាប័នរដ្ឋខ្លះដែលមានការងារជាន់គ្នា។ ស្ថាប័នសង្គមស៊ីវិល ក៏ធ្លាប់ទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលពិចារណាក្នុងការលុបក្រសួង និងអង្គភាពខ្លះដែលមិនចាំបាច់ ចោលដែរ។ អតីតអ្នកឃ្លាំមើលការអភិវឌ្ឍសង្គម លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ធ្លាប់បានលើកឡើងថា ស្ថាប័នរដ្ឋមានច្រើនពេក ដែលស្ថាប័នខ្លះមិនចាំបាច់។ លោកបានហៅស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលដែលមានច្រើននេះ ថាជារដ្ឋាភិបាលមានក្បាលធំ ខ្លួនតូច ជាដើម។ បច្ចុប្បន្នរដ្ឋាភិបាលមានក្រសួងប្រមាណ ២៥ស្ថាប័ន។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន ពេបជ្រាយឲ្យគណបក្សប្រឆាំងថា តាមពិត បក្សនេះពុំបានលុបក្រសួងដូចដែលខ្លួនបានសន្យាទេ ព្រោះបក្សប្រឆាំងមិនបានជាប់ឆ្នោតដូចការប្រកាសផងនោះ។
លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឲ្យដឹងថា កាលពីដើមខែឧសភា នេះថា ថវិកាដែលគណបក្សប្រឆាំងប្រើដើម្បីផ្ដល់ឲ្យមេឃុំចៅសង្កាត់អភិវឌ្ឍនៅក្នុងមូលដ្ឋាននោះ គឺជាលុយដែលកាត់ចេញពីកញ្ចប់ថវិកាជាតិប្រមាណ ២០ភាគរយ។ យ៉ាងណា អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ នៅតែយល់ឃើញថា កម្មវិធីនយោបាយដែលបក្សប្រឆាំងដាក់ចេញនេះ អាចធ្វើទៅបាន៕