![]()
រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ទើបតែបានអនុម័តគម្រោងអភិវឌ្ឍអគ្គិសនីដើរដោយថាមពលធ្យូងថ្មចំនួនពីរកន្លែង ឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជនវិនិយោគ ដោយមួយមានទីតាំងនៅខេត្តកោះកុង និងមួយទៀតនៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ។ អ្នកជំនាញ និងសកម្មជនបរិស្ថានព្រួយបារម្ភពីគម្រោងផលិតអគ្គិសនីដើរដោយថាមពលធ្យូងថ្មនេះថា អាចបង្កផលប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់បរិស្ថាន និងសង្គម ច្រើនជាងផលចំណេញ។
អ្នកតាមដានបញ្ហាបរិស្ថានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដែលប្រញាប់ប្រញាល់ក្នុងការអនុម័តគម្រោងអភិវឌ្ឍអគ្គិសនីដើរដោយថាមពលធ្យូងថ្មពីរកន្លែងទៀត ទាំងដែលគម្រោងនោះមិនទាន់មានការវាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថាន (EIA) បានត្រឹមត្រូវនៅឡើយ។
អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិបាលកិច្ចធនធានធម្មជាតិ និងបរិស្ថាន លោក ហែម ឧត្តម មានប្រសាសន៍ថា គម្រោងរោងចក្រថាមពលខ្នាតធំបែបនេះ ត្រូវតែមានការសិក្សាហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថានជាមុន ដើម្បីឱ្យការសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលធ្វើឡើងដោយត្រឹមត្រូវ និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។ លោកថា ជាគោលការណ៍ ការសិក្សាហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថានត្រូវតែធ្វើឡើងដោយក្រុមហ៊ុនឯករាជ្យក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ក៏ប៉ុន្តែលោកសង្កេតឃើញថា ករណីជាក់ស្ដែងនៅកម្ពុជា ក្រុមហ៊ុនច្រើនតែធ្វើការវាយតម្លៃនេះដោយខ្លួនឯង ហើយករណីខ្លះទៀតគម្រោងវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនចាប់ផ្ដើមដំណើរការទៅហើយ ទើបមានការវាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់ជាក្រោយ៖ «នៅក្នុងអនុក្រឹត្យការវាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថាន (EIA) គេតម្រូវឱ្យធ្វើការវាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថាន ដើម្បីជំនួយដល់ការសម្រេចចិត្តរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ឱ្យដឹងថា តើទំហំប៉ុណ្ណា វិសាលភាពនៃផលប៉ះពាល់ទៅលើបរិស្ថាន សត្វព្រៃ និងសង្គម ប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងប៉ុនណា ដើម្បីឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលយកមកធ្វើការសម្រេចចិត្ត និងអនុម័ត។ ប៉ុន្តែជាក់ស្ដែងថ្មីៗ នេះ ការសម្រេចចិត្តបានធ្វើឡើងដោយយើងអត់ទាន់ដឹងថា តើការសិក្សាហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថានហ្នឹងវានៅកម្រិតណា»។
ប្រតិកម្មរបស់អ្នកជំនាញនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពេលគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី៧ កុម្ភៈ បានអនុម័តគម្រោងអភិវឌ្ឍរោងចក្រអគ្គិសនីដុតធ្យូងថ្មចំនួនពីរកន្លែងទៀត នៅខេត្តកោះកុង និងខេត្តឧត្តរមានជ័យ បន្ថែមលើរោងចក្រដុតធ្យូងថ្ម៣ កន្លែងនៅខេត្តព្រះសីហនុ ដោយក្នុងនោះ២ កំពុងដំណើរការផលិតអគ្គិសនី និងមួយទៀតកំពុងដំណើរការសាងសង់។ គម្រោងថ្មីទាំងពីរនេះ មួយត្រូវបានវិនិយោគដោយក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់គ្រុប (Royal Group) របស់ឧកញ៉ា គិត ម៉េង ដែលជាអ្នកជំនួញស្និទ្ធនឹងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងមួយទៀតវិនិយោគដោយក្រុមហ៊ុន ហាន សេង ឃូល ម៉ាញ (HAN SENG COAL MINES Co., LTD) របស់ឧកញ៉ា វិញ ហួរ ដែលជាអ្នកជំនួញស្និទ្ធនឹងបក្សកាន់អំណាច។
ប្រធានអង្គភាពនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ឱ្យដឹងនៅលើហ្វេសប៊ុកនៅថ្ងៃប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនោះថា ក្រុមហ៊ុន រ៉ួយ៉ាល់គ្រុប របស់លោក គិត ម៉េង ទទួលបានសិទ្ធិអភិវឌ្ឍរោងចក្រអគ្គិសនីដុតធ្យូងថ្ម ៧០០ មេហ្កាវ៉ាត់ នៅក្នុងស្រុកបុទុមសាគរ ខេត្តកោះកុង។ ទំហំវិនិយោគសរុបនៅក្នុងគម្រោងនេះ គឺជាង១ ពាន់៣ រយលានដុល្លារអាមេរិក (១៣៤៤) ក្នុងនោះទុនផ្ទាល់របស់ក្រុមហ៊ុនមាន៣០% និងកម្ចីពីធនាគារមាន ៧០%។ ធ្យូងថ្មដែលត្រូវប្រើក្នុងរោងចក្រនៅខេត្តកោះកុងនេះ ត្រូវនាំចូលពីបរទេស ហើយអគ្គិសនីកម្ពុជាធានាទិញថាមពល៨០% ដែលរោងចក្រនេះផលិតបាន ក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ រោងចក្រនេះនឹងត្រូវដាក់ឱ្យដំណើរការនៅឆ្នាំ២០២៣ និង២០២៤ ហើយដំណើរការអាជីវកម្មរបស់រោងចក្រអគ្គិសនីនេះ មានរយៈពេល ៣៥ឆ្នាំ។
ចំណែកឯក្រុមហ៊ុន ហាន សេង ឃូល ម៉ាញ (HAN SENG COAL MINES Co., LTD) វិញ ត្រូវអភិវឌ្ឍរោងចក្រអគ្គិសនីដុតធ្យូងថ្ម ដែលជីកបាននៅក្នុងមូលដ្ឋានស្រុកត្រពាំងប្រាសាទ ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ក្នុងទំហំ ២៦៥មេហ្កាវ៉ាត់ ហើយអគ្គិសនីកម្ពុជាត្រូវធានាទិញថាមពល ៨៥% ដែលរោងចក្រផលិតបាន ក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ រោងចក្រនៅខេត្តឧត្តរមានជ័យនេះ មានទំហំវិនិយោគសរុប ២៩៤លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងនោះទុនផ្ទាល់របស់ក្រុមហ៊ុនមាន ៣០% និង ៧០% ទៀត ជាកម្ចីពីធនាគារ។ រោងចក្រនេះ នឹងត្រូវដាក់ឱ្យដំណើរការនៅឆ្នាំ២០២១ និង២០២២ ខាងមុខ ដោយដំណើរការអាជីវកម្មមានរយៈពេល ២៥ឆ្នាំ។
គិតជាសរុបទំហំវិនិយោគនៃរោងចក្រផលិតអគ្គិសនីដុតធ្យូងថ្មទាំងពីរនេះ មានជាង ១ពាន់ ៦រយលានដុល្លារអាមេរិក ហើយរដ្ឋាភិបាលរំពឹងថា រោងចក្រទាំងពីរនឹងអាចផលិតអគ្គិសនីបានជិត ១ពាន់មេហ្កាវ៉ាត់។
រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បានសម្រេចលើកលែងពន្ធនាំចូលគ្រឿងចក្រ គ្រឿងម៉ាស៊ីន ឧបករណ៍ និងសម្ភារៈនានា សម្រាប់ការសាងសង់ក្នុងរយៈពេលសាងសង់ និងឆ្នាំទី១ នៃប្រតិបត្តិការអាជីវកម្ម ជាពិសេសលើកលែងពន្ធលើប្រាក់ចំណូលរយៈពេល ៩ឆ្នាំ ចាប់ពីថ្ងៃប្រតិបត្តិការអាជីវកម្ម ហើយព្រមទាំងផ្ដល់លក្ខខណ្ឌអនុគ្រោះជាច្រើនទៀតដល់ក្រុមហ៊ុន។ ក៏ប៉ុន្តែ ជាមួយគ្នានេះ រដ្ឋាភិបាលក៏បានតម្រូវឱ្យក្រុមហ៊ុនអនុវត្តតាមច្បាប់ និងបំពេញលក្ខខណ្ឌដទៃទៀត ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងបរិស្ថានផងដែរ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ស្ថាបនិកចលនាមាតាធម្មជាតិ និងជាសកម្មជនបរិស្ថានជនជាតិអេស្ប៉ាញ លោក អាឡិចហាន់ដ្រូ ហ្គន់ហ្សាលេស ដេវិតសុន (Alejandro Gonzalez Davidson) យល់ថា គម្រោងផលិតអគ្គិសនីដើរដោយថាមពលធ្យូងថ្មនេះ ក៏ដូចជា គម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីនាពេលកន្លងទៅដែរ គឺធ្វើឡើងដោយគ្មានតម្លាភាព។ លោកពន្យល់ថា គម្រោងដែលគ្មានតម្លាភាពប្រភេទនេះ នឹងបើកផ្លូវឱ្យមានអំពើពុករលួយទាក់ទងនឹងការនាំចូលវត្ថុធាតុដើម ការដេញថ្លៃ និងចំណូលដែលរដ្ឋទទួលបាន ពីព្រោះម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគទាំងនោះសុទ្ធតែមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធនឹងក្រុមអ្នកកាន់អំណាច ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត លោកបារម្ភថា រោងចក្រផលិតអគ្គិសនីនេះ អាចនឹងបង្កផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់បរិស្ថាន និងជីវិតមនុស្សសត្វ ដោយសារតែធ្យូងថ្មនឹងបញ្ចេញសារធាតុពុលខ្ពស់ចូលទៅក្នុងបរិយាកាស៖ «ធ្យូងថ្មហ្នឹងវាអាចមានបញ្ហាមួយចំនួនកើតឡើងដូចជា តម្លៃនៃធ្យូងថ្មដែលយើងនាំចូលពីក្រៅប្រទេស វាថ្លៃពេក ធ្វើឱ្យយើងរត់មិនរួច វាអត់ចំណេញទេ ឬក៏លក់អគ្គិសនីដោយថ្លៃ។ ចំណុចទីពីរ នៅពេលដែលសាងសង់កន្លែងធ្យូងថ្មហ្នឹងប្រហែលជាអត់ចាំបាច់ជម្លៀសប្រជាជន អត់ចាំបាច់កាប់ឈើ អត់ចាំបាច់ធ្វើវារីអគ្គិសនីមែន ក៏ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីយើងចាប់ផ្ដើមផលិតអគ្គិសនីហ្នឹង វាមានផលប៉ះពាល់ពីរចំណុច។ ចំណុចទីមួយ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន ដោយសារគេនឹងទទួលផ្សែងពុល ហើយទីពីរ ស្ថានីយផលិតអគ្គិសនីដោយធ្យូងថ្មរួមចំណែកយ៉ាងខ្លាំងទៅលើបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុជាសាកល»។
លោក អាឡិច សង្កេតឃើញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងធ្វើផ្ទុយពីនិន្នាការពិភពលោក ព្រោះសហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងរួមគ្នាកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថាមពលធ្យូងថ្ម ឬធ្វើយុទ្ធនាការប្រឆាំងនឹងការសាយភាយឧស្ម័នកាបូនិច ដើម្បីការពារភពផែនដី ប៉ុន្តែបែរជារដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន អនុវត្តគម្រោងផលិតអគ្គិសនីដោយធ្យូងថ្មទៅវិញ។ លោកទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលបង្ហាញតម្លាភាព ចំពោះគម្រោងវិនិយោគនេះ និងរបាយការណ៍វាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថានជាសាធារណៈ៖ «យើងឃើញថា ប្រទេសមួយចំនួនធំចាប់ផ្ដើមថយខ្លាំងមែនទែនរឿងផលិតអគ្គិសនីដោយធ្យូងថ្ម ដោយសារគេយល់ថា បើយើងចង់កាត់បន្ថយបញ្ហាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ យើងត្រូវតែកាត់បន្ថយឱ្យអស់ពីលទ្ធភាពនូវការផលិតអគ្គិសនីដោយពឹងលើធ្យូងថ្ម។ ប៉ុន្តែឃើញថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន មិនកាត់បន្ថយទេ គឺចាប់ផ្ដើមដូចជាផ្ដោតស្ទើរតែទាំងស្រុងទៅលើថាមពលមួយនេះ ដែលប្រទេសមួយចំនួនគេចាត់ទុកថា ជាថាមពលកខ្វក់ ថាមពលដែលប៉ះពាល់លើបរិស្ថាន»។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ផៃ ស៊ីផាន បដិសេធមិនបកស្រាយបន្ថែមអំពីគម្រោងរោងចក្រអគ្គិសនីដុតធ្យូងថ្មនេះទេ ដោយលោកបង្វែរឱ្យទៅសួរក្រសួងជំនាញវិញ។
អាស៊ីសេរីបានព្យាយាមទាក់ទងសុំការបំភ្លឺរឿងនេះពីអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានថាមពល និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក វិចទ័រ ហ្សូនា ជាច្រើនដងតាមទូរស័ព្ទ ប៉ុន្តែទូរស័ព្ទចូលពុំមានអ្នកទទួល។
ដោយឡែក អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា វិញ ថ្លែងថា ក្រសួងអរគុណចំពោះមតិព្រួយបារម្ភរបស់ក្រុមអ្នកតាមដានបញ្ហាបរិស្ថានជុំវិញគម្រោងទាំងនេះ។ លោកបញ្ជាក់ថា គម្រោងនេះទើបតែមានការឯកភាពជាផ្លូវការពីរដ្ឋាភិបាល ដូច្នេះមិនទាន់មានការសិក្សាហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថាននៅឡើយទេ។ លោកអះអាងថា មន្ត្រីជំនាញពាក់ព័ន្ធនឹងបំពេញការងារតាមជំនាញរបស់ខ្លួនដើម្បីចៀសវាងផលវិបាកផ្សេងៗ៖ «រាល់គម្រោងសាងសង់ទាំងអស់ មិនថាគម្រោងណា ឬគម្រោងណាទេ គឺត្រូវឆ្លងកាត់ការវាយតម្លៃលើហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងសង្គមជាមុនសិន ដែលនៅក្នុងរបាយការណ៍វាយតម្លៃនោះ គឺនឹងបញ្ជាក់លម្អិតអំពីវិធានការនានា ដើម្បីធ្វើឱ្យគម្រោងមានផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងសង្គមតិចតួចបំផុត ហើយប្រសិនបើយើងអាចចៀសផុតពីការប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងសង្គមធ្ងន់ធ្ងរនោះ គឺកាន់តែល្អថែមទៀត»។
រដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញអះអាងថា គម្រោងផលិតអគ្គិសនីដុតធ្យូងថ្មនេះមានភាពចាំបាច់ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខនៃការផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីនៅកម្ពុជា ពីឆ្នាំ២០២១ ដល់ឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខ ជាពិសេស ធានាស្ថិរភាពផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីនៅរដូវប្រាំង ដែលវារីអគ្គិសនីមួយភាគធំពុំមានលទ្ធភាពផលិតអគ្គិសនីបានច្រើនតាមតម្រូវការ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិបាលកិច្ចធនធានធម្មជាតិ និងបរិស្ថាន លោក ហែម ឧត្តម យល់ថា ការផលិតអគ្គិសនីដើរដោយថាមពលធ្យូងថ្ម មិនមែនជាការវិនិយោគឆ្លាតវៃលើវិស័យថាមពលក្នុងរយៈពេលវែងនោះទេ ដោយសារតែកត្តាតម្លៃវត្ថុធាតុដើម និងផលប៉ះពាល់ទៅលើបរិស្ថាន និងសង្គម។ លោកស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលពិចារណាឱ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយលើផលប៉ះពាល់ ជាពិសេស ទៅលើសុខភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាជាងការផ្ដោតសំខាន់ទៅលើតែផលចំណេញពីរោងចក្រផលិតអគ្គិសនីដោយធ្យូងថ្មនេះ៖ «បើយើងនិយាយអំពីផលចំណេញជាសេដ្ឋកិច្ច ហើយនិងផលប៉ះពាល់សុខភាព និងបរិស្ថាន ឬក៏ខ្យល់អាកាសនោះ ខ្ញុំអត់ដឹងថា វាអាចទូទាត់គ្នាបានយ៉ាងដូចម្ដេចទេ ព្រោះមួយជាជីវិតមនុស្ស ហើយមួយទៀតជាភាពរីកចម្រើននៃសេដ្ឋកិច្ច។ នេះជាអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវគិតគូរឱ្យបានដិតដល់។ មួយវិញទៀត ទាក់ទងនឹងទិដ្ឋភាពនៃការវិនិយោគ។ នៅក្នុងការវិនិយោគថាមពលធ្យូងថ្មនេះ តម្លៃវាកំពុងតែកើនឡើង សូម្បីតែប្រៀបធៀបជាមួយទំនប់វារីអគ្គិសនី ក៏អគ្គិសនីចេញពីទំនប់ហ្នឹងវាចាប់ផ្ដើមថយចុះ(តម្លៃ)។ បើយើងប្រៀបធៀបជាមួយថាមពលកើតឡើងវិញ ដូចជា សូឡា ខ្យល់ ឬជីវម៉ាស់ ក៏តម្លៃទាំងអស់នោះចាប់ផ្ដើមថយចុះ ស្របពេលដែលតម្លៃរបស់ធ្យូងថ្មនេះវាកើនឡើង។ នេះជាលក្ខណៈសាកលលោកតែម្តង ហើយយើងគិតមើល៣៥ ឆ្នាំ បច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ រីកចម្រើនជារៀងរាល់ថ្ងៃ មិនអ៊ីចឹង? អ៊ីចឹងខ្ញុំគិតថា បើយើងវិនិយោគរយៈពេលវែងនេះ យើងនឹងខាត ព្រោះតម្លៃដែលយើងឯកភាពជាមួយក្រុមហ៊ុនឱ្យ EDC (អគ្គិសនីកម្ពុជា) ទិញយកនោះ គឺតម្លៃថេររហូត រហូតដល់ប្រមាណ៣៥ ឆ្នាំអ៊ីចឹងទៅ»។
ទិន្នន័យរបស់ទីភ្នាក់ងារថាមពលអន្តរជាតិ (IEA) កាលពីសប្ដាហ៍មុន បង្ហាញថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៩ កន្លងទៅ ការសាយភាយឧស្ម័នកាបូនទៅក្នុងបរិយាកាសនៅតំបន់អឺរ៉ុបបានធ្លាក់ចុះដល់ទៅ១២% ដោយសារតែប្រទេសជាច្រើននៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុបបានបង្កើននិន្នាការប្រើប្រាស់ថាមពលកកើតឡើងវិញ និងឧស្ម័នធម្មជាតិ ជំនួសឱ្យការប្រើប្រាស់ថាមពលបានមកពីធ្យូងថ្ម។ ចំណែក ការសាយភាយឧស្ម័នកាបូនចេញពីការប្រើធ្យូងថ្មនៅលើពិភពលោកវិញ បានថយចុះប្រមាណ ២០០លានតោន ឬ ១,៣% បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៨។ នេះគឺដោយសារក្រុមប្រទេស ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿន បាននាំគ្នាកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្មជាប្រភពផលិតអគ្គិសនី ដើម្បីកាត់បន្ថយការសាយភាយឧស្ម័នកាបូនទៅក្នុងបរិយាកាសដែលជាមូលហេតុចម្បងនាំឱ្យភពផែនដីឡើងកម្ដៅ។
អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក អង់តូនីញ៉ូ ហ្គូទែរ៉េ (Antonio Guterres) បានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានកាលពីដើមខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ នៅទីក្រុងបាងកក ថា លោកព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងអំពីផលប៉ះពាល់ទៅថ្ងៃអនាគតនៃរោងចក្រដើរដោយថាមពលធ្យូងថ្មថ្មីៗ ជាច្រើននៅលើពិភពលោក ក្នុងនោះក៏រួមមានទាំងប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ផងដែរ។ លោកអំពាវនាវដល់សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឱ្យធ្វើជាគំរូក្នុងការគិតថ្លៃកាបូន (Carbon Pricing) បញ្ឈប់ការឧបត្ថម្ភធនធានលើគម្រោងឥន្ធនៈហ្វូស៊ីល (Fossil Fuels) ព្រមទាំងបញ្ឈប់ការស្ថាបនារោងចក្រអគ្គិសនីដើរដោយថាមពលធ្យូងថ្ម ដើម្បីទប់ស្កាត់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងថែរក្សាទីកន្លែងដ៏ស្រស់ស្អាតទាំងឡាយនៅលើពិភពលោក ទុកជាកេរដំណែលសម្រាប់មនុស្សជាតិជំនាន់ក្រោយជារៀងដរាប៕
