ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយដែលផលិតផលអំបិលកម្ពុជា មិនទាន់មានទីផ្សារទូលំទូលាយនៅឡើយ ដែលនេះបានបង្កជាផលវិបាកជាច្រើនដល់អ្នកផលិត រហូតដល់មានអ្នកខ្លះបោះបង់ចោលមុខរបររបស់ខ្លួន និងលក់ស្រែអំបិលអស់ជាបន្តបន្ទាប់។ អ្នកជំនួញអំបិលយល់ឃើញថា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះបាន គឺមានតែការចូលអន្តរាគមន៍ពីរដ្ឋតែប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកផលិតអំបិលត្អូញត្អែរអំពីបញ្ហាកង្វះទីផ្សារ និងតម្លៃទាបនៃផលិតផលអំបិលធម្មជាតិ ដែលពួកគេផលិតបាន។ លើសពីនេះ ស្ថានភាពអាកាសធាតុនៅឆ្នាំ២០១៧ នេះ មិនអំណោយផលសោះឡើយសម្រាប់ការផលិតអំបិល ដោយសារតែចាប់ពីដើមរដូវមក គឺមានភ្លៀងធ្លាក់ជាហូរហែ។
លោក ពៅ សុន គឺជាផលិតករអំបិល និងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃសហគមន៍អ្នកផលិតអំបិលខេត្តកំពត-កែប។ លោកថ្លែងប្រាប់អាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី១៧ មេសា ថា បរិមាណអំបិលនៅឆ្នាំនេះ នឹងមានការថយចុះជាងឆ្នាំមុន ដោយសារតែបញ្ហាអាកាសធាតុមិនអំណោយផល ធ្វើឲ្យផលិតករផលិតបានតិចជាងការរំពឹងទុក ក៏ប៉ុន្តែពួកគេអាចលក់អំបិលកាលពីឆ្នាំចាស់ជំនួសបាន ដោយសារតែមានបរិមាណអំបិលលើសជាច្រើនម៉ឺនតោន។
លោក ពៅ សុន បញ្ជាក់ថា អ្វីដែលជាការព្រួយបារម្ភរបស់អ្នកផលិតអំបិល គឺជារឿងតម្លៃ និងទីផ្សារទៅវិញទេ ព្រោះជាច្រើនឆ្នាំមកនេះអំបិលកម្ពុជា មិនសូវមានទីផ្សារ និងមានតម្លៃទាប ធ្វើឲ្យអ្នកផលិតជាច្រើនបានបោះបង់ចោលមុខរបររបស់ខ្លួន៖ «យើងអត់បាននាំចេញ ធ្វើឲ្យអំបិលមានការកកស្ទះ ដល់ពេលវាចេញតាមជុំអ៊ីចឹងទៅ ជុំកាលណាអតិថិជនត្រូវការអ៊ីចឹងទៅ យើងបង្វិលតាមជុំវាឆាប់ ឧទាហរណ៍ថាមួយខែត្រូវចេញម្តងៗអ៊ីចឹងទៅ។ ដល់ពេលជុំក្រោយ អតិថិជនគេអត់ត្រូវការ ដូច្នេះហើយធ្វើឲ្យអំបិលកកស្ទះ ហើយអំបិលធ្លាក់ចុះថោក»។
លោក ពៅ សុន បញ្ជាក់ថា ក្នុងមួយឆ្នាំៗ តម្រូវការអំបិលនៅកម្ពុជា មានប្រមាណ ១០ម៉ឺនតោន ក៏ប៉ុន្តែមកទល់នឹងឆ្នាំ២០១៦ អំបិលដែលផលិតករនៅខេត្តកំពត និងខេត្តកែប ផលិតបាន ហើយនៅសល់ទុកក្នុងឃ្លាំង គឺមានប្រមាណជា ៣០ម៉ឺនតោន។ លោកថា អំបិលកម្ពុជា ត្រូវប្រឈមមុខនឹងការប្រកួតប្រជែងខ្លាំងពីអំបិលថៃ ដែលជាអំបិលរ៉ែ និងមានសម្បុរសជាង។ អ្នកផលិតអំបិលរូបនេះ ចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលស្វះស្វែងរកទីផ្សារជូនពួកគាត់ និងបង្កើតកម្មវិធីកម្ចីការប្រាក់ទាប ដើម្បីបើកឱកាសឲ្យផលិតករអំបិលអាចមានលទ្ធភាពខ្ចីទុនមកប្រកបរបរនេះតទៅទៀត៖ «សំណូមពរថាឲ្យរដ្ឋហ្នឹងជួយយើងផង ពីព្រោះនៅប្រទេសគេ ជួនកាលគេអាចទិញអំបិលស្តុកទុកមួយចំនួនដែរ តែខាងយើងនេះសុំថាបើមិនបានទិញស្តុកទេ សូមជួយរកថវិកា ឬជំនួយពីណាមក ដើម្បីជួយដល់អ្នកផលិតអំបិលហ្នឹងផង។ យើងសំណូមពរកន្លងមកនេះ អត់ដែលឃើញមានហេតុការណ៍អ្វីទេ តែគាត់សំណូមពរយើងវិញ ថាឲ្យយើងធ្វើម៉េចឲ្យបានគុណភាពល្អ»។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម លោក អ៊ុំ សុថា ថ្លែងថា ក្រសួងមិនមានថវិកាដើម្បីឲ្យផលិតករខ្ចីនោះទេ តែក្រសួងដើរតួជាអ្នកសម្របសម្រួលរវាងផលិតករ និងធនាគារ ឬគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុវិញ ដើម្បីធានាថាផលិតករទទួលបានកម្ចីឥណទានមានការប្រាក់ទាប។ លោក អ៊ុំ សុថា បញ្ជាក់ទៀតថា ក្រសួងមិនទាន់ដាក់ផែនការនាំអំបិលចេញទៅក្រៅប្រទេសនោះទេ ដោយក្រសួងផ្ដោតអាទិភាពទៅលើការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមក្នុងដំណើរការផលិតកម្មអំបិលជាមុនសិន៖ «បើសិនជាយើងពង្រឹងថែមទៀតចំពោះគុណភាពអំបិលរបស់យើង យើងអាចនឹងឆ្លើយតប អាចកាត់បន្ថយការចាល់អំបិល។ យើងមិនទាន់អាចមានវិធានការទប់ស្កាត់អំបិលនាំចូលពីក្រៅបានទេ ព្រោះនេះជាសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី។ អ៊ីចឹងបានជាយើងត្រូវកែប្រែវិធានការពង្រឹងខ្លួនយើង។ បើសិនជាយើងប្រើវិធានការថា ដើម្បីលើកការពារផលិតផលរបស់យើង យើងត្រូវទប់ស្កាត់ផលិតផលរបស់គេ នោះខុសនឹងចរន្តសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី»។
ស្របពេលដែលរដ្ឋមិនទាន់មានផែនការនាំចេញនេះ ក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយឈ្មោះ ខុនហ្វីរ៉ែល (Confirel) បាននាំចេញផលិតផលអំបិលចំនួន ២០តោនហើយ ទៅកាន់ទីផ្សារនៅប្រទេសបារាំង កាលពីប៉ុន្មានសប្ដាហ៍មុននេះ។
អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន ខុនហ្វីរ៉ែល (Confirel) វេជ្ជបណ្ឌិត ហៃ លីអៀង បញ្ជាក់ថា ការនាំចេញនេះ គឺជាជំហានដំបូងដែលធ្វើឲ្យអំបិលកម្ពុជា មានឈ្មោះនៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិ ហើយវាក៏ជាការស្វែងរកទីផ្សារសម្រាប់ផលិតករអំបិលកម្ពុជា ដែរ។ លោកថា ការកសាង និងពង្រីកបណ្ដាញនាំចេញ បូករួមនឹងការកសាងគុណភាពអំបិលដែលគួរឲ្យទុកចិត្តបាន គឺជារឿងចាំបាច់ ដើម្បីរុញផលិតផលអំបិលនេះឲ្យមានទីផ្សារ ហើយចាំបាច់ជាងនេះទៅទៀតនោះ គឺការអន្តរាគមន៍ពីរដ្ឋដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ៖ «ទីផ្សារហ្នឹងទាល់តែយើងបង្កើតជាបណ្ដាញ ហើយបណ្ដាញហ្នឹងមិនមែនអ្នកភូមិម្នាក់ៗអាចធ្វើទៅបាននោះទេ គឺវាទាល់តែរាជរដ្ឋាភិបាលគាត់លូកដៃចូលក្នុងហ្នឹងបង្កើតជាបណ្ដាញមួយ ដើម្បីឲ្យវារឹងមាំ ព្រោះជាង ២០ឆ្នាំហ្នឹង យើងឆ្លើយតបតែទីផ្សារ ហើយយើងអត់ដាក់ធាតុផ្សំក្នុងការអភិវឌ្ឍទីផ្សារហ្នឹងឲ្យបានវែងឆ្ងាយទេ»។
ការផលិតអំបិលនៅកម្ពុជា កើតមានតាំងពីយូរយារណាស់មកហើយ ហើយមានតែនៅក្នុងខេត្តពីរប៉ុណ្ណោះ គឺខេត្តកំពត និងខេត្តកែប។ សព្វថ្ងៃនេះ កម្ពុជា មានមណ្ឌលផលិតអំបិលចំនួន ៧ នៅក្នុងខេត្តកំពត និងខេត្តកែប ដែលមានក្រុមផលិតករជិត ២០០ក្រុម។
អំបិលចែកចេញជាបីប្រភេទ គឺអំបិលលេខ១ មានសម្បុរសក្បុស លេខ២ សកម្រិតមធ្យម និងលេខ៣ រាងក្រមៅ និងមានជាប់ដីខ្លះ។ នៅឆ្នាំនេះ អំបិលប្រភេទលេខ១ មានតម្លៃ ១៣.៦០០រៀល លេខ២ មានតម្លៃ ១១.៦០០រៀល និងលេខ៣ មានតម្លៃ ៩.៦០០រៀលក្នុងមួយបាវ ដែលទម្ងន់ ៥០គីឡូក្រាម៕