ពលរដ្ឋក្រីក្ររស់នៅ តាមសហគមន៍មានជម្លោះដីធ្លីមួយចំនួន នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងក្រុមអ្នករើសសំរាមមួយចំនួន នាំគ្រួសារទៅសុំទាន នៅតាមវត្ត ក្នុងឱកាសភ្ជុំបិណ្ឌ ព្រោះមិនមានលុយទៅលេងស្រុកកំណើត។ ពលរដ្ឋក្រីក្រទាំងនោះ ចង់ឲ្យរបបក្រុងភ្នំពេញ គិតគួរផ្ដល់ប្រាក់ឲ្យពួកគាត់បន្ដិចបន្ដួច ក្នុងឱកាសបុណ្យទាន ដូចមន្ត្រីរាជការដែរ។
ខណៈពលរដ្ឋជាច្រើននាំគ្នាបានចាកចេញពីភ្នំពេញ ទៅលេងស្រុកកំណើតរៀងៗ ខ្លួន ពលរដ្ឋរស់នៅតាមសហគមន៍ក្រីក្រ ដូចជា អ្នកមានជម្លោះដីធ្លី អ្នករើសអេតចាយ និងក្រុមអ្នករើសសំរាម ប្រាប់ថា ពួកគាត់មិនមានលទ្ធភាពទៅលេងស្រុកកំណើតទេ។ ពួកគាត់ត្រូវនាំកូន និងគ្រួសារ ទៅសុំទាននៅតាមវត្តអារាម សុំយាមស្បែកជើងឲ្យអ្នកទៅធ្វើបុណ្យ និងសុំម្ហូបអាហារ ពីព្រះសង្ឃ មកបរិភោគ។
ស្ត្រីមានមុខរបរជាអ្នករើសអេតចាយម្នាក់ រស់នៅក្នុងខ្ទមមួយ ក្នុងសហគមន៍ជម្លោះដីធ្លីបុរីកីឡា អ្នកស្រី ស៊ឹម រី រៀបរាប់ថា អ្នកស្រី និងគ្រួសារគ្មានលទ្ធភាពទៅលេងស្រុកកំណើតនៅខេត្តស្វាយរៀង នៅពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌដូចគេទេ ហើយមិនមែនតែសម្រាប់ភ្ជុំបិណ្ឌឆ្នាំនេះទេ គឺរាល់ឆ្នាំនៅពេលដែលមានពិធីបុណ្យធំៗ អ្នកស្រី និងប្ដីពិការជើង តែងនាំគ្នា ទៅសុំទាន និងយាមស្បែកជើង នៅវត្តព្រះពុទ្ធមានបុណ្យ ដើម្បីសន្សំប្រាក់ទុកទិញថ្នាំឲ្យប្ដី៖ «មួយព្រឹកបានមួយម៉ឺនជាងជួនបានពីរម៉ឺនជួនថ្ងៃខ្លះបានច្រើន ជួនកាលថ្ងៃខ្លះអត់ក៏មានដែរបានបាយពីវត្តហូប។ យាមពីរនាក់ប្តី ប្តីខ្ញុំពិការជើងហើយខ្ញុំយាមពីរនាក់ប្តីប្រពន្ធ យាមតាំងពីបិណ្ឌមួយមិនទៅណាឆ្ងាយទេ បានតែនៅវត្តជិតៗ ហ្នឹង ព្រោះអត់មានលុយ បានលុយទិញថ្នាំ។ លាងចានលាងអីឲ្យគេទៅ ជួនក៏បោកខោអាវឲ្យគេទៅបាន បួនប្រាំពាន់ ដែរគ្រាន់បានទិញថ្នាំឲ្យប្តី។ ប្តីខ្ញុំគាត់កើតទាចទឹក។ រាល់ព្រឹកពីរនាក់ប្តីប្រពន្ធត្រូវក្រោកទៅវត្តពីព្រឹក ដើម្បីអង្គុយយាមស្បែកជើងឲ្យគេ។ ជួនពេលខ្លះលើកដៃសុំលុយគេទៅ អ្នកខ្លះឲ្យមួយពាន់ ពីរពាន់ បួនប្រាំរយ គ្រាន់បានលុយដែរ»។
ស្វាមីរបស់អ្នកស្រី ស៊ឹម រី គឺ លោក ប៉ែន មុនីរ័ត្ន អាយុ ៥៥ឆ្នាំ ជាអតីតទាហាន ហើយបច្ចុប្បន្នពិការជើងខាងស្ដាំ និងមានជំងឺប្រចាំកាយ។ អតីតយុទ្ធជនពិការជើងរូបនេះ រៀបរាប់ថា ចាប់ពីបិណ្ឌទី១ មក ពួកគាត់តែងនាំគ្នាក្រោកពីព្រឹកទៅវត្តសំពៅមាស ដើម្បីសុំយាមស្បែកជើងជូនអ្នកមកធ្វើបុណ្យ និងឆ្លៀតសុំទានខ្លះ។ ចំណែកម្ហូបអាហារប្រចាំថ្ងៃ គឺប្ដីប្រពន្ធជនពិការជើងរូបនេះ ក៏ដូចអ្នកសុំទានឯទៀតដែរ គឺ នាំគ្នាសុំម្ហូបអាហារ សល់ពីព្រះសង្ឃ នៅវត្តព្រះពុទ្ធមានបុណ្យ៖ «យាមក៏ដូចតែសូមគេដែរ ម៉ោងដប់មួយជាងអីលោកឆាន់ហើយ បានបាយសម្លតិចតួច គេចាប់ផ្តើមចាត់ចែងបាយសម្ល ចែកឲ្យបានបាយហូបដែរ ម៉ាភ្ជុំហ្នឹង»។
តំណាងពលរដ្ឋជម្លោះដីធ្លី នៅសហគមបុរីកីឡា អ្នកស្រី ភោគ សុភីន ឲ្យដឹងថា នៅក្នុងសហគមជម្លោះដីធ្លីមួយនេះ មិនមែនមានតែក្រុមគ្រួសាររបស់ជនពិការលោក ប៉ែន មុនីរ័ត្ន ទេ ដែលត្រូវចេញទៅសុំទាន នៅពេលពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនោះ គឺមានអ្នកសុំទាន អ្នករើសអេតចាយ និងអ្នករស់នៅតាមសំយាបផ្ទះគេជាច្រើនទៀត តែងទៅសុំទានរាល់ថ្ងៃ នៅវត្តសំពៅមាស និងវត្តព្រះពុទ្ធមានបុណ្យ ដែលនៅក្បែរនោះ៖ «អ្នកខ្លះទៅគាត់ទៅយាមស្បែកជើងឲ្យគេតាមវត្ត ឬសុំទានអី ទៅនៅវត្តព្រះពុទ្ធគាត់អត់ៗ មែនទែនណា ពេលណាថ្ងៃធម្មតាគាត់ដើររើសអេតចាយអី ក៏មានដែរភាគច្រើនពួកគាត់ជាអ្នកអតីតបុរីកីឡា ពួកគាត់អត់ផ្ទះនៅអត់ គឺអត់យកតែមែនទែនណាអូន»។
អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្ស នៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក វណ្ណ សូផាត ឲ្យដឹងថា ក្រៅពីពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងសហគមន៍ជម្លោះដីធ្លីបុរីកីឡា ក៏មានអតីតអ្នកបុរីកីឡា ដែលកំពុងរស់នៅតំបន់ភ្នំបាត ខេត្តកណ្ដាល ជិតភ្នំអដ្ឋរស្ស ក៏កំពុងមានសភាពបែបនេះដែរ។ សង្គមស៊ីវិលរូបនេះ រំលឹកថា វាជារឿងគួរឲ្យអណោចអធម ដែលចុះទៅឃើញសកម្មភាពអតីតអ្នកបុរីកីឡារស់នៅតំបន់ភ្នំបាត ដើរសុំទាន និងដណ្ដើមម្ហូបអាហារគ្នា នៅតាមវត្ត ពេលមានពិធីបុណ្យម្ដងៗ៖ «ជាក់ស្តែងបើពួកគាត់អត់មែនអ៊ីចឹងគាត់ត្រូវទៅវត្ត។ វត្តគេមានបាយសម្លនំចំណីអីពេលដែលគាត់ចូលវត្ត វត្តមានមនុស្សច្រើនពេលធ្វើបុណ្យអ៊ីចឹង គេនឹងធ្វើទាន។ បើគាត់អត់ហ្នឹងមានអ្នកជួយមែន ពលរដ្ឋក្រីក្រឥឡូវគាត់មានជីវភាពខ្វះខាតមែនទែន»។
សព្វថ្ងៃ ក្រុមពលរដ្ឋ ១៥៤គ្រួសារ ដែលមានជម្លោះនៅបុរីកីឡា នៅសេសសល់មិនទាន់ដោះស្រាយមានចំនួនជិត ១០គ្រួសារ។ ក្រៅពីនេះ មានក្រុមផ្សេងទៀត កំពុងមានជម្លោះនៅឡើយ និងមានក្រុមខ្លះជាអតីតអ្នកបុរីកីឡា នាំគ្នាត្រឡប់មកទាមទារវិញ ដោយអះអាងថា ពួកគេត្រូវបានបណ្ដេញចេញទាំងបង្ខំ និងទទួលបានសំណងមិនសមរម្យ។ ចំណែកពលរដ្ឋ ដែលត្រូវអាជ្ញាធរជម្លៀសទៅរស់នៅភ្នំបាត ទាំងមុន និងក្រោយ មានជាង ១៤០គ្រួសារ ក្នុងនោះមានពលរដ្ឋខ្លះ បានត្រលប់មករកប្រាក់នៅភ្នំពេញវិញ ដោយប្រកបរបររត់ម៉ូតូឌុប ឬដើរលាងចាន សុំទាន បោកខោអាវឲ្យគេជាដើម។ ប៉ុន្ដែអ្នកផ្សេងទៀត ទ្រាំរស់នៅភ្នំបាត ទាំងគ្មានមុខរបរចិញ្ចឹមជិវិត។
ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មានអាស៊ីសេរី ធ្លាប់ទៅផ្ទះរបស់ពួកគេ នៅតំបន់ភ្នំបាត ក្នុងឃុំផ្សារដែក ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្ដាល។ ទីតាំងដែលជម្លៀសពលរដ្ឋទៅរស់នៅទីនោះ មានចម្ងាយជាង ៥០គីឡូម៉ែត្រ ពីរាជធានីភ្នំពេញ ដែលនៅមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីភ្នំព្រះរាជទ្រព្យ ដែលជាតំបន់ទេសចរណ៍។ ផ្ទះរបស់ពលរដ្ឋសង់ពីឈើ ជញ្ជាំងធ្លុះធ្លាយ ដំបូលប្រក់ស័ង្កសី ក្បាល ៤ម៉ែត្រកន្លះ បណ្ដោយ ១២ម៉ែត្រ។ ទីនេះមិនទាន់មានទឹកភ្លើងរបស់រដ្ឋនៅឡើយ ផ្ទះខ្លះមានអណ្ដូងទឹកនៅមុខផ្ទះ និងមានដើមស្វាយខ្លះដែរ។ ឆ្លៀតពីរៀនសូត្រ ក្មេងៗ នៅតំបន់ភ្នំបាត បាននាំគ្នាទៅសុំទាននៅភ្នំព្រះរាជទ្រព្យ ឬហៅថា ភ្នំអដ្ឋរស្ស។ ឯស្ត្រីវ័យចំណាស់ខ្លះ បានកាត់សក់ខ្លួនឯង ដើម្បីលក់យកប្រាក់។
ចំណែកក្រុមអ្នករើសសំរាមខ្លះវិញ នៅតំបន់បឹងជើងឯក សង្កាត់ដង្កោ ជាយរាជធានីភ្នំពេញ ក៏អះអាងថា ពួកគាត់មិនមានលទ្ធភាពទៅលេងស្រុកកំណើត ហើយត្រូវនាំគ្នាទៅសុំទាន នៅតាមវត្តដែរ។ ស្ត្រីអ្នករើសសំរាមម្នាក់ នៅតំបន់បឹងជើងឯក ឈ្មោះ ម៉ិល សារី ឲ្យដឹងថា ក្នុងសហគមរើសសំរាមរបស់អ្នកស្រី ក៏មានអ្នករើសសំរាមខ្លះ ទៅសុំទាននៅតាមវត្តដែរ ក្នុងឱកាសភ្ជុំបិណ្ឌនេះ ដូចជា ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះជាដើម៖ «អ្នកខ្លះពោះធំគាត់មិនអាចទៅរើសសំរាមបាន អ៊ីចឹងអ្នកខ្លះគាត់ទៅរើសមិនបាន អត់លុយទៅស្រុកគាត់ក៏ទៅវត្តយាមស្បែកជើងអ៊ីចឹងទៅពូ»។
ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ លោក វន់ ពៅ ដែលបានចងក្រងក្រុមអ្នករើសសំរាម នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងនៅទីលានចាក់សំរាម មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីដោះស្រាយជួយឲ្យក្រុមអ្នករើសសំរាម របបក្រុងភ្នំពេញ គួរបង្កើតឲ្យមានកញ្ចប់ថវិកាសម្រាប់ជួយជនក្រីក្រទាំងនោះ នៅពេលមានពិធីបុណ្យទានម្ដងៗ ពិសេស អ្នករើសសំរាម និងអ្នករើសអេតចាយ ដើម្បីឲ្យពួកគាត់ មានលទ្ធភាពទៅលេងស្រុកកំណើត។ លោក វន់ ពៅ យល់ថា ជាការល្អ ប្រសិនបើរបបក្រុងភ្នំពេញ ផ្ដល់ប្រាក់ឲ្យអ្នករើសសំរាម និងអ្នករើសអេតចាយក្នុងឱកាសបុណ្យជាតិធំៗ ដូចជាផ្ដល់ឲ្យមន្ត្រីរាជការដែរ៖ «រដ្ឋាភិបាលគួរតែផ្តល់ថវិកាមួយចំនួន និងបង្កើតបន្ទប់ ឬបន្ទប់ស្នាក់នៅ ហើយរដ្ឋភិបាលគួរតែមានកញ្ចប់ថវិកាខ្លះផ្តល់ឲ្យពួកគាត់ក្នុងឱកាសបុណ្យធំៗ អ៊ីចឹងយកឡានទៅដឹកគាត់នៅកន្លែងរើសអេតចាយទៅស្រុកកំណើតអីទៅ។ រដ្ឋាភិបាលស្រង់ស្ថិតិអ្នករើសអេតចាយទាំងអស់ និងផ្តល់រថយន្ត (ហ្វី្រ) Free ពីកន្លែងស្នាក់នៅដល់ស្រុកកំណើត ពីស្រុកកំណើតពីភ្នំពេញ»។
ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ មាត្រា៣៦ ចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិទទួលការធានារ៉ាប់រងសង្គម និងអត្ថប្រយោជន៍ខាងសង្គមកិច្ច ដែលមានចែងក្នុងច្បាប់។ អាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចរកប្រភពសុំការបញ្ជាក់ពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ច និងអតីតយុទ្ធជន លោក វង សូត បានទេ នៅថ្ងៃទី៨ តុលា ជុំវិញសំណើសុំឲ្យមានគោលនយោបាយ សង្គមកិច្ច ផ្តោតលើកញ្ចប់ថវិកាជាតិ សម្រាប់ក្រុមពលរដ្ឋក្រីក្រ ក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យជាតិធំៗ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។