មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងមិនច្រានចោលលទ្ធភាពតវ៉ានៅមុខក្រុមហ៊ុនធំៗនៅបរទេស ដូចជានៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីដាក់សម្ពាធលើអ្នកបញ្ជាទិញឲ្យយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងលើលក្ខខណ្ឌការងារ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ មុននឹងប្រទេសបញ្ជាទិញទាំងនោះបន្តបញ្ជាទិញទំនិញសំលៀកបំពាក់ និងស្បែកជើងពីប្រទេសកម្ពុជា។
អ្នកច្បាប់បរទេសក៏លើកទឹកចិត្តឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរក្រោកតវ៉ាដូច្នេះដែរ ដើម្បីដាក់សម្ពាធឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ងាកមករកការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យវិញ ដើម្បីគេចផុតពីការមិនដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីអន្តរជាតិ។
អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អេង ឆៃអ៊ាង ប្រាប់អាស៊ីសេរី អំពីការដាក់ចេញនូវផែនការសកម្មភាពរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវបន្តតស៊ូមតិនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ដើម្បីកៀរគររកអន្តរាគមន៍ឲ្យមានដំណោះស្រាយផ្នែកនយោបាយឲ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។
លោក អេង ឆៃអ៊ាង បញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្ននេះថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅក្រៅប្រទេសកំពុងជួបប្រទេសម្ចាស់ជំនួយដល់កម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុនមួយចំនួន រួមទាំងអ្នកបញ្ជាទិញទំនិញពីប្រទេសកម្ពុជា ដូចជាម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនធំៗ ទាំងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អឺរ៉ុបដែរ៖ «យើងប្រាប់គេឲ្យដឹងថា អ្វីដែលគេទិញទំនិញ ឬគេផ្ដល់លុយកម្ចី ផ្ដល់ជំនួយទៅរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ហ្នឹងគឺផលមិនបានដល់ដៃប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទេ គឺគ្រាន់តែដូចជាការផ្ដល់ឱកាសឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ អង្គការសង្គមស៊ីវិល បិទគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចាប់មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ តែប៉ុណ្ណឹងឯង។ យើងនឹងបន្តធ្វើកិច្ចការរបស់យើងតាមរបៀប និងតាមវិធីដែលយើងធ្វើទៅបាន»។
តាមរបៀប និងតាមវិធីដែលគណបក្សប្រឆាំងអាចធ្វើទៅបាននោះ លោក អេង ឆៃអ៊ាង អះអាងថា បើមិនបានផល ក្រុមរបស់លោកនឹងរិះរកយុទ្ធសាស្ត្រដោយសន្តិវិធីផ្សេងទៀត ដែលអាចសម្រេចចិត្តធ្វើការតវ៉ានៅមុខក្រុមហ៊ុន រោងចក្រ សហគ្រាស ឬហាងទំនិញធំៗនៅបរទេស ដើម្បីឲ្យក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ ដាក់សម្ពាធលើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ឲ្យបញ្ឈប់ការបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងផ្ដល់សិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញដល់គណបក្សប្រឆាំង អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យនៅកម្ពុជា ព្រមទាំងរៀបចំឲ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ដែលមានការចូលរួមពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
ប៉ុន្តែ មន្ត្រីបក្សកាន់អំណាចចាត់ទុកផែនការសកម្មភាពរបស់មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង ថាជាការមិនត្រឹមត្រូវ និងគ្មានឥទ្ធិពលអ្វីក្នុងការដាក់សម្ពាធលើក្រុមហ៊ុន សហគ្រាស ឬរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នោះទេ។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន លើកឡើងថា ការបញ្ចេញមតិ ឬតវ៉ា វាមានព្រំដែនកំណត់របស់វា និងមិនអាចធ្វើដោយរំលោភទៅលើគោលការណ៍នៃការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងគ្នារវាងរដ្ឋ និងរដ្ឋ និងក្រុមហ៊ុនធំៗ ដែលបញ្ជាទិញទំនិញពីប្រទេសកម្ពុជា ដែលប្រទេសទាំងនោះបានចុះកិច្ចសន្យាជាផ្លូវការរួចហើយបាននោះទេ។
លោក សុខ ឥសាន អះអាងថា ការបញ្ជាទិញរបស់ក្រុមហ៊ុនធំៗ និងរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុប គឺផ្អែកទៅលើលក្ខខណ្ឌការងាររបស់ប្រទេសកម្ពុជា មិនមែនអាស្រ័យលើការតវ៉ា ឬបាតុកម្មប្រឆាំងនោះឡើយ។ ជាថ្មីម្ដងទៀត លោក សុខ ឥសាន មិនភ្លេចព្រលយសារព្រមានដល់អ្នកហ៊ានតវ៉ា មិនថាការតវ៉ាដោយអហិង្សា ឬយ៉ាងណានោះទេ៖ «រាល់បញ្ហាធ្វើអ្វីគឺជាវិទ្ធង្សនាសេដ្ឋកិច្ច ដែលចង់យកប្រជាពលរដ្ឋមកធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំង គឺអត់ទទួលយកបានទេ»។
ទោះបីជាមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អះអាងតាមគ្នាថា ការអនុគ្រោះពន្ធលើផលិតផលនាំចេញពីប្រទេសកម្ពុជា ទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ គឺអាស្រ័យលើលក្ខខណ្ឌការងារយ៉ាងណាក្តី សភាអឺរ៉ុបបានសម្រេចកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលសហគមន៍អឺរ៉ុបទាំងអស់ដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធផ្នែកពាណិជ្ជកម្មជាមួយកម្ពុជា រួមទាំងការនាំចេញផលិតផលពីវិស័យរោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង និងទំនិញដទៃទៀតជាបណ្ដោះអាសន្នសិន ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើគណបក្សប្រឆាំង អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យនៅកម្ពុជា។ ប្រទេសមួយចំនួនទៀត រួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកផង ក៏បានចាត់វិធានការទណ្ឌកម្មបណ្តើរៗ និងព្រមានចាត់វិធានការបន្ថែមដែលឈានទៅដល់ការបញ្ឈប់ការអនុគ្រោះពន្ធនាំចេញផលិតផលពីកម្ពុជា ទៅទីផ្សារអន្តរជាតិដែរ បើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន នៅតែមិនព្រមស្តារស្ថានការណ៍អាក្រក់បច្ចុប្បន្នឲ្យវិលទៅរកភាពល្អប្រសើរឡើងវិញនោះទេ។
អ្នកច្បាប់ជនជាតិអាមេរិក ក៏លើកទឹកចិត្តឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅគ្រប់ទិសទីបញ្ឈប់ភាពស្ងៀមស្ងាត់ និងចាប់ផ្ដើមក្រោកតវ៉ាប្រឆាំងទៅនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន។ លោកមេធាវី ម័រតុន ក្លារ (Morton Sklar) អះអាងថា ដំណោះស្រាយនឹងអាចមាន ប្រសិនបើពលរដ្ឋខ្មែរធ្វើបាតុកម្មនៅមុខហាងទំនិញធំៗ ដូចជាហាង H&M នៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងហាងទំនិញធំៗដទៃទៀត ដែលជាក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញសម្លៀកបំពាក់ពីកម្ពុជា។
លោកមេធាវី ម័រតុន ក្លារ បន្ថែមថា ការដាក់សម្ពាធផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចបែបនេះ ពិតជាអាចមានប្រយោជន៍ និងមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបង្ខំឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន រកដំណោះស្រាយដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ទាំងមូល។ លោកបន្តថា ការតវ៉ានៅមុខក្រុមហ៊ុន ឬសហគ្រាសធំៗបែបនេះ នឹងកាន់តែផ្ញើសារបន្ថែមដល់រដ្ឋាភិបាលបរទេសឲ្យយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងលើស្ថានភាពរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងការធ្លាក់ចុះនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
ទោះបីជាអ្នកបញ្ជាទិញមិនទាន់បញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀងនៃការបញ្ជាទិញទំនិញ និងផលិតផលពីប្រទេសកម្ពុជា នៅដើមឆ្នាំ២០១៨ នេះ ដោយសារកិច្ចព្រមព្រៀងពីមុនមិនទាន់បញ្ចប់យ៉ាងណាក្តី ក៏អ្នកវិភាគ និងប្រធានសហជីពកម្មករមើលឃើញថា ប្រសិនបើអ្នកបញ្ជាទិញមិនបន្ថែមបរិមាណនៃការបញ្ជាទិញ ដោយសារតែស្ថានភាពរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងរំលោភប្រជាធិបតេយ្យមិនល្អប្រសើរឡើងវិញបែបនេះ ក៏វានឹងប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងទៅដល់សង្វាក់ផលិតកម្មនៅតាមរោងចក្រទាំងនោះដែរ។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រសិនឈានដល់ដំណាក់កាលនៃការបញ្ឈប់ការអនុគ្រោះពន្ធនាំចេញទាំងស្រុងតែម្ដង នោះនឹងរឹតតែធ្វើឲ្យវិស័យរោងចក្រកាត់ដេរអាចគាំងដំណើរការដែលប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់កម្មកររាប់សែននាក់ជាក់ជាមិនខាន៕