
មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅក្នុងស្រុកនៅមានជំនឿថា គណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរកាលពីឆ្នាំ២០១៣ នឹងអាចចរចាគ្នាដើម្បីដោះលែងវិបត្តិនយោបាយនៅពេលខាងមុខ។ មន្ត្រីដដែលលើកឡើងថា ការផ្សះផ្សានយោបាយជាកត្តាចាំបាច់មួយសម្រាប់កម្ពុជា ដើម្បីស្តារទំនាក់ទំនងនឹងសហគមន៍អន្តរជាតិ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលនៅកម្ពុជា រំពឹងថា ទំនាក់ទំនងនយោបាយរវាងកម្ពុជា-អាមេរិក នឹងបានប្រសើរឡើងវិញ ដោយស្នើឲ្យភាគីទាំងពីរ ពិសេសគឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវនិយាយដោយថ្លឹងថ្លែងឲ្យបានច្រើនជាងបច្ចុប្បន្ន។
នាយិកាអង្គការសីលការ អ្នកស្រី ធីតា ឃិះ មានប្រសាសន៍ថា រវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ពួកគេគួរតែរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ ហើយរកមើលដំណោះស្រាយទាំងឡាយណាដែលអាចធ្វើអោយស្ថានការណ៍ងាកត្រឡប់មករកភាពប្រក្រតីវិញ៖ «ចំពោះខ្ញុំយល់ឃើញថា ពេលនេះកំពុងតែពេលអន្តរកាល ហើយល្អក់កករសម្ដីមួយមកមួយទៅវិញ។ តាមពិតទៅ អាមេរិកាំង គេអត់បាននិយាយអីទេ ពិបាកតែគ្នាយើង តែខាងអ្នកដែលធ្វើខាងតស៊ូមតិ (Advocacy) ក៏ដូចជាកូនលោក កឹម សុខា អ្នកដទៃទៀត ដែលបាននិយាយ និងខាងរដ្ឋាភិបាល ឬមួយខាងគណបក្សប្រជាជន ដូច្នេះខ្ញុំថា ក្នុងពេលនេះលំបាក។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ទៅអនាគតនឹងបានប្រសើរឡើងបើតាមយើងមើលការសិក្សាស្រាវជ្រាវកាលពីលើកមុនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយើងមានយោបល់ថា ប្រទេសដែលមានការទំនាក់ទំនងដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរចូលចិត្តច្រើនជាងគេ គឺអាមេរិកាំង ដូច្នេះខ្ញុំនៅតែជឿថា វានឹងត្រឡប់មករកភាពប្រក្រតីវិញនៅពេលខ្យល់ព្យុះនេះទៅមួយសាអ៊ីចឹងទៅ»។
ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា បានធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងបន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបិទអង្គការអិន.ឌី.អាយ (NDI) និងអង្គការមួយចំនួនទៀត ព្រមទាំងបិទប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ ចាប់មេបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ដាក់ពន្ធនាគារដោយចោទថា ក្បត់ជាតិ ឃុបឃិតជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ចង់ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងហាមឃាត់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងជាង ១០០នាក់មិនអោយធ្វើនយោបាយ ៥ឆ្នាំ និងចាប់អតីតអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានអាស៊ីសេរី ដាក់ពន្ធនាគារជាដើម។ បញ្ហានេះអ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គមយល់ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មាននយោបាយប្រឆាំងអាមេរិក គឺចង់កែប្រែការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបែបប្រជាធិបតេយ្យទៅជារបបផ្ដាច់ការ។
ថ្វីត្បិតតែកំពុងមានរឿងរ៉ាវដ៏ក្ដៅគគុកបែបនេះក្ដី ជនជាតិអាមេរិក ជាច្រើននៅតែស្រឡាញ់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយមានហេតុផលសាមញ្ញមួយចំនួន ដូចជាម្ហូបអាហារ វប្បធម៌ និងភាសាជាដើម។
ស្ថានទូតអាមេរិក ប្រចាំនៅកម្ពុជា បានធ្វើវីដេអូខ្លីមួយអំពីមតិរបស់សមាជិកនៃស្ថានទូតអាមេរិក ដែលពួកគេកំពុងបំពេញការងារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយពន្យល់ពីមូលហេតុដែលពួកគេស្រឡាញ់កម្ពុជា ដូចតទៅ៖ «ទីមួយមានប្រាសាទបុរាណជាច្រើន ជាពិសេសក្នុងខេត្តសៀមរាប ក្នុងខេត្តផ្សេងៗទៀត ទី២ វត្តអារាមខ្មែរធម្មតាមានពណ៌ចម្រុះច្រើន។ ខ្ញុំចូលចិត្តជនជាតិខ្មែរ ពីព្រោះពួកគេគោរពគ្នា និងពួកគេចូលចិត្តសើចដូចខ្ញុំ។ ខ្ញុំចូលចិត្តដើរលេងតាមខេត្ត តាមជនបទ ហើយនិយាយសំណេះសំណាលជាមួយបងប្អូនខ្មែរ ហើយខ្ញុំចូលចិត្តញ៉ាំប្រហុក ព្រោះប្រហុកខ្មែរឆ្ងាញ់ណាស់ ហើយខ្ញុំចូលចិត្តទិញក្រមាពីផ្សារថ្មី។ ខ្ញុំចូលចិត្តជាងគេនៅភ្នំពេញ ជិះសាឡាងពីណាហ្គា ទៅអរិយក្សត្រ ព្រោះទន្លេមេគង្គស្អាតណាស់ ខ្ញុំចូលចិត្តខ្យល់អាកាសល្អណាស់»។
ចំណែកឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា លោក វីល្លៀម ហៃដ្ដ៍ (William A. Heidt) ដែលមានភរិយាជាជនជាតិខ្មែរ ក៏បានផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ និងបង្ហាញការចាប់អារម្មណ៍ដ៏សាមញ្ញរបស់គាត់មកកម្ពុជា ដែរ គឺលោកចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងទៅលើភាសាទៅវិញ៖ «ខ្ញុំស្រលាញ់ជាងគេអំពីស្រុកខ្មែរ គឺភាសាខ្មែរ មានពាក្យខ្លះដែលមានអត្ថន័យច្រើន និងអត់មានពាក្យពិតប្រាកដដូចភាសាអង់គ្លេសទេ ឧទាហរណ៍ពីរ លួចមើល និងលួចស្រលាញ់»។
តាមរយៈទំនាក់ទំនងវប្បធម៌រវាងអាមេរិក និងកម្ពុជា នេះគួបផ្សំនឹងការបន្ថយកម្ដៅនយោបាយតាមរយៈពាក្យសម្ដីវិជ្ជមានរវាងគណបក្សធំទាំងពីរ ហើយងាកមករិះរកដំណោះស្រាយតាមរយៈវប្បធម៌សន្ទនានោះ នាយិកាអង្គការសីលការ អ្នកស្រី ធីតា ឃិះ ជឿថា វិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជា អាចនឹងត្រូវបញ្ចប់បាន៕