
អ្នកភូមិក្បាលរមាស និងភូមិស្រែគរចាស់ ស្រុកសេសាន ខែត្រស្ទឹងត្រែង ដែលបដិសេធមិនទទួលសំណង ពីក្រុមហ៊ុនវារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ ជាង ១រយគ្រួសារ នៅពុំទាន់កំណត់ទីតាំងបង្កើតភូមិថ្មី នៅឡើយទេ ដោយទឹកជំនន់កំពុងគំរាមកំហែងផ្ទះសម្បែង និងជីវិតអ្នកភូមិធ្ងន់ធ្ងរ។ លើសពីនេះ អ្នកភូមិកំពុងជញ្ជូនសម្ភារៈទៅកាន់ទីទួលខ្ពស់ ហើយសម្ភារៈធ្ងន់ៗមួយចំនួនត្រូវបាត់បង់ ដោយជម្លៀសមិនទាន់ ព្រោះកម្ពស់ទឹកកើនឡើងខ្លាំង ព្រមទាំងជួបបញ្ហាសុខភាពទៀតផង។
អ្នកភូមិស្រែគរ និងភូមិក្បាលរមាសចាស់ ព្រួយបារម្ភពីភាពយឺតយ៉ាវក្នុងការកំណត់ទីតាំងភូមិថ្មី របស់ក្រុមហ៊ុន និងអាជ្ញាធរខែត្រ ដែលជាមូលហេតុបង្កប៉ះពាល់ជីវភាព បំណិតជីវិត បញ្ហាសុខភាព កុមារប្រឈមបោះបង់ការសិក្សា កង្វះទឹកស្អាត ខូចខាតស្រូវកសិកម្ម និងលំបាកធ្វើដំណើរជាដើម ខណៈដែលកម្ពស់ទឹកបានកើតឡើងលិចភូមិទាំងស្រុង។
ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិស្រែគរចាស់ លោក ហ្វុត ឃឿន ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២១ តុលា ថា កម្ពស់ទឹកបានកើតឡើងលឿន ដែលនាំឲ្យអ្នកភូមិខ្លះជញ្ជូនសម្ភារៈធ្ងន់ៗមិនទាន់ ហើយគ្រួសារលោកខូចខាតសម្ភារៈដូចជា ឈើធ្វើគ្រឿងផ្ទះ និងគ្រឿងសង្ហារឹម បើគិតជាប្រាក់ ២ពាន់ ៥រយដុល្លារ រីឯការអន្តរាគមន៍ជួយសង្គ្រោះរបស់អាជ្ញាធរ មានតិចតួចបំផុត។ លោកថា អ្នកភូមិភាគច្រើនបានទៅតាំងទីលំនៅ លើដីចម្ការនៅទីទួលខ្ពស់ និងសង់ខ្ទមរស់នៅបណ្ដោះអាសន្នសិន មុនក្រុមហ៊ុន និងអាជ្ញាធរខែត្រ ចុះសិក្សាផ្ដល់ទីតាំងបង្កើតភូមិថ្មីជូនពួកគាត់។ លោកថា រហូតមកទល់ពេលនេះកម្ពស់ទឹកបានកើនឡើងលិចដំបូលផ្ទះគាត់ ហើយផ្ទះអ្នកភូមិខ្លះត្រូវលិចទាំងស្រុង៖ «សមត្ថភាពរបស់គាត់ បានត្រឹមបានតែមួយលើកហ្នឹង គាត់មិនជួយស្វែងរកណា។ ពលរដ្ឋដឹកមក គាត់ជួយលើកនៅរបស់ធ្ងន់ធ្ងន់ៗ»។
ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិក្បាលរមាសចាស់ លោក គឹម ឌឺង ជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ឲ្យដឹងថា ស្ថានភាពទឹកនៅភូមិក្បាលរមាសចាស់ កើនឡើងមួយម៉ែត្រ ធៀបកម្ពស់ទឹកកាលពីថ្ងៃទី១៦ តុលា បង្កឲ្យលិចភូមិពលរដ្ឋមួយចំនួន និងលិចផ្នូរកប់សពផង។ លោកថា មកទល់ពេលនេះ នៅភូមិក្បាលរមាស ពុំទាន់មានអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលអន្តរាគមន៍ផ្ដល់ជំនួយមនុស្សធម៌ ផ្នែកទឹកស្អាត អប់រំផ្នែកអនាម័យ និងគ្រឿងបរិភោគនោះទេ។ ចំណែកកាកបាទក្រហមកម្ពុជាក៏ស្ងាត់ឈឹង មិនឃើញស្រមោលចុះទៅជួយជនរងគ្រោះទឹកជំនន់ទាំងនោះដែរ។ គឺគេឃើញតែសកម្មភាពអាជ្ញាធររឹតត្បិតអ្នកខាងក្រៅ មិនឲ្យចូលសួរសុខទុក្ខអ្នកភូមិ។ បញ្ហានេះលោកចាត់ទុកថា ជាការបិទបាំងព័ត៌មាន មិនឲ្យពលរដ្ឋលាតត្រដាងបញ្ហាប្រឈមរបស់ខ្លួន នៅគ្រាដែលទឹកជំនន់បានគំរាមកំហែងអាយុជីវិត និងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ប្រជាជន។ លោកថា អ្នកភូមិបានកំណត់ទីតាំងបង្កើតភូមិថ្មីរួចហើយ នឹងគ្រោងប្រជុំពិភាក្សាគ្នាដាក់លិខិតស្នើសុំឲ្យអាជ្ញាធរខែត្រ និងក្រុមហ៊ុនផ្ដល់សេវាសាធារណៈ និងផ្ដល់សំណងជាក់ស្ដែង៖ «គេចុះមកហ្នឹង គេមកដោយគ្មានជួយអ្វីយើងទេ គ្រាន់តែមកមើលយើងក្រែងមានសហគមន៍ផ្សេងៗចូលរួម អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ឬខាងអ្នកកាសែតអាស៊ីសេរីចូលមក»។
លិខិតជូនដំណឹងរបស់អភិបាលខែត្រស្ទឹងត្រែងលោក មុំ សារឿន ចុះថ្ងៃទី១១ តុលា បញ្ជាក់ថា ក្នុងករណីដែលពលរដ្ឋមិនទទួលសំណង រាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមហ៊ុនបានផ្ដល់ជម្រើសនានា ជូនពលរដ្ឋដែលចង់យកទីតាំងថ្មី ឋិតនៅក្បែរភូមិចាស់ និងធ្លាប់អាស្រ័យផលស្រាប់ ដែលជាទីតាំងមានសុវត្ថិភាព ដើម្បីសាងសង់លំនៅឋានថ្មីរស់នៅ។ លើសពីនេះ រាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមហ៊ុនអះអាងថា នឹងបន្តសហការដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ ផ្អែកតាមគោលនយោបាយសមស្របជូនពលរដ្ឋផ្ទាល់។ ហើយបើពលរដ្ឋនៅពុំទាន់ទទួលសំណង គណៈកម្មការខែត្រ និងក្រុមហ៊ុនវារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ នឹងមិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការបាត់បង់ ផលប្រយោជន៍របស់ពលរដ្ឋនោះទេ។ គណៈកម្មការដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ខែត្រ សម្រេចមិនអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកដំណើរ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកសារព័ត៌មាន ចូលទៅកាន់តំបន់នោះឡើយ ដោយយកលេសថា ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាព និងសណ្ដាប់ធ្នាប់។
មេឃុំស្រែគរ លោក សៀក មេគង្គ ឲ្យដឹងថា មកទល់ពេលនេះ ពុំទាន់មានអ្នកភូមិណាម្នាក់ជួបគ្រោះថ្នាក់ដោយសារទឹកជំនន់នៅឡើយទេ ក៏ប៉ុន្តែពួកគាត់ត្រូវខាតបង់ទ្រព្យសម្បត្តិមួយចំនួនជម្លៀសចេញមិនទាន់ រីឯផលដំណាំត្រូវខូចខាតទាំងស្រុង។ លោកបារម្ភថា កម្ពស់ទឹកវារីអគ្គិសនី បានរាលដាលដល់ភូមិស្រែគរថ្មី បង្កឲ្យលិចផ្លូវ និងប៉ះពាល់ដីស្រែពលរដ្ឋជាង ១០គ្រួសារ។ បញ្ហានេះអាជ្ញាធរឃុំ នឹងចុះស្រង់ទិន្នន័យផលប៉ះពាល់ជាក់ស្ដែង ដើម្បីរាយការណ៍ទៅថ្នាក់លើអោយអន្តរាគមន៍ទៅក្រុមហ៊ុន ឲ្យទទួលខុសត្រូវរឿងនេះ។ លោកបន្ថែមថា ការបង្កើតទីតាំងភូមិថ្មី របស់អាជ្ញាធរខែត្រ និងក្រុមហ៊ុន គឺជារឿងលំបាកមួយ ដែលលោកហាក់ពុំសូវមានជំនឿថា ក្រុមហ៊ុន និងអាជ្ញាធរខែត្រសហការគ្នាកសាងភូមិថ្មីជូនពលរដ្ឋនោះទេ ដោយសារកម្ពស់ទឹកឡើងលិចផ្លូវលេខ ៧៨ បង្កការលំបាកក្នុងការធ្វើដំណើរ។ លោកអះអាងថា ក្រុមហ៊ុន និងគណៈកម្មការដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ខែត្រ បានសាងសង់ផ្ទះរួចរាល់ហើយ ដើម្បីត្រៀមផ្ដល់ជូនពលរដ្ឋដែលមិនព្រមទទួលសំណង អាចទៅរស់នៅបានគ្រប់ពេល៖ «ភូមិថ្មីក៏ប្រឈមដែរ ចម្ការខ្លះទឹកលិចអស់ ពលរដ្ឋខ្លះលិចពីរហិកតារ ស្រូវមួយចំនួនខូចខាតដំណាំដាំដុះអស់អាលីង ចន្ទីក៏អស់អាលីង។ គោលបំណងគេចង់ឲ្យមកទាំងអស់ តែពួកគាត់មិនមក អាហ្នឹងធ្វើឲ្យអាជ្ញាធរ និងក្រុមហ៊ុនមិនសប្បាយចិត្ត»។
របាយការណ៍អាជ្ញាធរឃុំស្រែគរអោយដឹងថា រយៈពេលប្រមាណ ៣ខែចុងក្រោយនេះ ពលរដ្ឋជាង ៦០គ្រួសារថ្មីទៀត នៅឃុំស្រែគរ បានយល់ព្រមទទួលសំណង និងចាកចេញពីភូមិចាស់ ទៅរស់នៅភូមិថ្មី ហើយបច្ចុប្បន្នពលរដ្ឋរស់នៅឃុំក្បាលរមាស ៥៧គ្រួសារ និងឃុំស្រែគរ ជាង៦០គ្រួសារនៅមិនទាន់យល់ព្រមទទួលសំណងពីក្រុមហ៊ុននៅឡើយ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលមើលឃើញថា ពលរដ្ឋដែលមិនទទូលសំណង ហាក់ត្រូវបានអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល និង ក្រុមហ៊ុនចាត់ទុកពួកគាត់ជាសត្រូវនៃការអភិវឌ្ឍ ស្របពេលដែលតំបន់នោះត្រូវអភិបាលខែត្របញ្ជាឲ្យផ្ដាច់ប្រព័ន្ធទូរស័ព្ទ សាលាគ្មានគ្រូបង្រៀន ហើយកុមារនៅភូមិក្បាលរមាសចាស់ ៨០នាក់ត្រូវបង្ខំចិត្តឈប់រៀន និងកុមារនៅភូមិស្រែគរច្រើននាក់ទៀត បោះបង់ការសិក្សា។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (Adhoc) ខែត្រស្ទឹងត្រែង លោក ហូ សំអុល យល់ថា អាជ្ញាធរខែត្រគួរតែរកមធ្យោបាយអន្តរាគមន៍សង្គ្រោះពួកគាត់ជាបឋមសិន ដោយផ្ដល់ជាថ្នាំពេទ្យ ទឹកស្អាត អប់រំផ្នែកអនាម័យ និងមធ្យោបាយសង្គ្រោះនានា ចៀសវាងបាតុភាពមិនល្អ នាំឲ្យមានការរិះគន់។ លោកថា ការកសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងផ្ដល់សេវាសាធារណៈជាអត្ថិភាព គឺជាកាតព្វកិច្ចរបស់ក្រុមហ៊ុនដោះស្រាយ ស្របតាមគោលនយោបាយដោះស្រាយផលប៉ះពាល់របស់រដ្ឋាភិបាល៖ «ឆន្ទៈអាជ្ញាធរគាត់មាន តែសកម្មភាពគាត់មិនសូវបានដិតដល់ ហ្នឹងការឆ្លើយតបពីពលរដ្ឋពាក់ព័ន្ធទូកសង្គ្រោះប្រហែលមានតិច»។
ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោមពីរ គ្រោងចំណាយថវិកាសរុប ៩៧៧លានដុល្លារអាមេរិក អាចផលិតថាមពលអគ្គិសនី ៤០០មេហ្គាវ៉ាត់។ តាមការគ្រោងទុក បើគម្រោងនេះកសាងរួច នឹងអាចផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីដល់ពលរដ្ឋនៅតាមបណ្ដាលខែត្រមួយចំនួន ដូចជា ក្រចេះ កំពង់ចាម ស្ទឹងត្រែង និងរាជធានីភ្នំពេញ។ គម្រោងនេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលវិនិយោគឲ្យក្រុមហ៊ុនរយៈពេល ៤៥ឆ្នាំ។ បន្ទាប់ពីការវិនិយោគរួច ក្រុមហ៊ុនត្រូវប្រគល់ជូនរដ្ឋវិញ។ គម្រោងនេះមាន ៣ក្រុមហ៊ុនដាក់ទុនវិនិយោគ ក្នុងនោះមានក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកឈ្មោះ រ៉ូយ៉ាល់ គ្រុប (Royal Group) របស់លោកឧកញ៉ា គិត ម៉េង មានទុនវិនិយោគ ៣៩ភាគរយ ក្រុមហ៊ុនចិន ៥១ភាគរយ និងក្រុមហ៊ុនអគ្គិសនីវៀតណាម មានទុនវិនិយោគ ១០ភាគរយ។ ក្រុមហ៊ុននឹងបើកឲ្យដំណើរការតួប៊ីនទី១ នៅចុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៧ ដែលអាចផលិតថាមពលអគ្គិសនីចំនួន ៥០មេហ្គាវ៉ាត់៕