Clik here to view.
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាថ្មីម្ដងទៀត បានជំរុញឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកទទួលខុសត្រូវការទម្លាក់គ្រាប់បែកមកលើទឹកដីកម្ពុជា។ អ្នកវិភាគស្នើថាលោក ហ៊ុន សែន គួរតែរំលឹកអំពីមីនដែលបានបង្កប់ដោយ ទាហានវៀតណាមក្នុងទឹកដីកម្ពុជា និងមីនរបស់ចិនដែលបង្កប់ដោយក្រុមទាហានខ្មែរក្រហមដែលដោះមិនទាន់អស់នោះផង។
លោក ហ៊ុន សែន បានរិះគន់សហរដ្ឋអាមេរិក ថាមិនបានខ្វល់អំពី បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យទេ នៅពេលរដ្ឋាភិបាល នៃប្រទេសមហាអំណាចមួយនេះ ទម្លាក់គ្រាប់បែកដែលលោកអះអាង ថាមានទាំង គ្រាប់បែកគីមីផង មកលើប្រទេសកម្ពុជា ដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្លះជួបប្រទះបញ្ហាសុខភាពជាច្រើនជំនាន់ និងខ្លះទៀតត្រូវរងទុក្ខវេទនាខ្លោចផ្សា៖ «ឥឡូវហ្នឹងរកឃើញកាន់តែច្រើនហើយ ជាសោកនាដកម្មដែលបានកើតក្នុងប្រទេសរបស់យើង។ តើនោះគេបានគិតដល់សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យដែរទេ? ប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងនៅក្នុងសហគមន៍ នៅទីកន្លែងនោះ ខ្លះកើតកូនមកមានភ្នែកលាន ក្បាលធំ ហើយសាមីខ្លួន ត្រូវបានរមាស់នៅលើដងខ្លួនស្ទើរតែជាមនុស្សកើតឃ្លង់។ តើនេះអស់លោកបាននិយាយពីសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឬអត់?»។
ការថ្លែងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើឡើងនៅពេលជួបសំណេះសំណាល ជាមួយកម្មករ កម្មការិនី ជាង ១ម៉ឺននាក់ មកពីរោងចក្រកាត់ដេរ ចំនួន១០ នៅតាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិលេខ៤ ក្នុងខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ។
កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអះអាងថា បានរកឃើញមនុស្សចំនួន ១៩នាក់ មានរោគសញ្ញារមាស់លើដងខ្លួន និងមានភាពមិនប្រក្រតីលើរាយកាយ ហើយពួកគេត្រូវបានបញ្ជូនភ្លាមៗទៅមន្ទីរពេទ្យ។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកលោក វីល្លៀម ហៃដ្ដ៍ (William Heidt) ធ្លាប់បង្ហាញថា សហរដ្ឋអាមេរិកបានចំណាយថវិកាអស់ជាង ១៦០លានដុល្លារ ក្នុងកិច្ចប្រឹងប្រែងដើម្បីជួយដោះមីន និងគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះនៅកម្ពុជា។ លោកបញ្ជាក់ថា ពាក់កណ្ដាលនៃទឹកប្រាក់នេះ ត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ដោះមីនរបស់ចិន សូវៀត និងវៀតណាម នៅភាគខាងលិចប្រទេស គឺនៅតាមចម្ការមីនដែលគ្រោះថ្នាក់ ១០ ដង លើសគ្រាប់ដែលទម្លាក់ដោយសហរដ្ឋអាមេរិក។
មន្ត្រីស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកនៅកម្ពុជាធ្លាប់បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនបានស្នើឲ្យអាមេរិកជួយដោះស្រាយបញ្ហាគ្រាប់គីមីនេះទេ ហើយថា កម្ពុជាអាចប្រើប្រាស់ថវិការបស់អាមេរិកដែលត្រៀមសម្រាប់ដោះមីន ដើម្បីយកទៅដោះស្រាយបញ្ហាគ្រាប់គីមីទាំងនោះបាន។
ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកប្រកាសដាក់ទណ្ឌកម្ម តាមរយៈការបិទទិដ្ឋាការទៅលើមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកាលពីដើមខែកញ្ញា ដោយសារកម្ពុជាបដិសេធមិនទទួលយកពលរដ្ឋដែលធ្លាប់ ទទួលទោសនៅអាមេរិកនោះមក កម្ពុជាចាប់ផ្ដើមលើកយកករណី ទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់អាមេរិកមកលើទាហានកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ដែលមានវត្តមានក្នុងទឹកដីកម្ពុជា កាលពីទសវត្សឆ្នាំ១៩៧០នោះមក ធ្វើជាប្រធានបទក្ដៅក្នុងការវាយប្រហារ មកលើសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយចោទសហរដ្ឋអាមេរិកថា ជាអ្នកនៅពីក្រោយគម្រោងធ្វើបដិវត្តន៍នៅកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែសហរដ្ឋអាមេរិកបានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នេះ។
អ្នកវិភាគឯករាជ្យ និងជាអតីតនាយកស្ដីទីនៃអង្គភាពកម្ចាត់មីនរបស់ ស៊ីម៉ាក់ (CMAC) កាលពីអំឡុងឆ្នាំ១៩៩៣ និង១៩៩៤ លោក បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ មានប្រសាសន៍ថា លោក ហ៊ុន សែន គួរលើកយកបញ្ហាគ្រាប់មីន ឬគ្រាប់បែករបស់ចិន សូវៀត និងវៀតណាម ដែលអង្គភាពកម្ចាត់មីនរបស់កម្ពុជាបោះសំអាត មិនទាន់អស់ចេញពីតំបន់សង្គ្រាមផងនោះ៖ «តាំងពីខ្ញុំកាន់ការងារនៅស៊ីម៉ាក់ កាលពីឆ្នាំ១៩៩៣ ទទួលការងារពីអ៊ុនតាក់ (UNTAC) មកហ្នឹង គឺជាហូរហែមកមិនបានផ្ដោតអារម្មណ៍ជាពិសេស អំពីគ្រាប់បែកអាមេរិកាំងអីទេ គឺគ្រាប់បែកទូទៅទាំងអស់។ ដល់ឥឡូវ នេះដល់ពេលគាត់មានទំនាស់ជាមួយអាមេរិកដូច្នេះ ក៏យករឿងហ្នឹងជាធំទៅ ហើយភ្លេចគ្រាប់បែកពីប្រភពផ្សេងៗ»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាទម្លាក់គ្រាប់បែកដោយសហរដ្ឋអាមេរិកនេះដែរ លោក បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលនៃរបបរាជានិយម ដែលដឹកនាំដោយអតីតព្រះមហាវីរៈក្សត្រ ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ ក្នុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៦៩ ក៏ធ្លាប់ជាអ្នកបើកដៃឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកទម្លាក់ គ្រាប់បែកមកលើទាហានកុម្មយនិស្តយៀកកុងវៀតណាមខាងជើង ដោយសារតែពេលនោះពួកគេមិនព្រមទទួលស្គាល់អាជ្ញាធរខ្មែរ នៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយ ចំនួននៅភូមិភាគឦសាន ដូចជាខេត្តរតនគិរី មណ្ឌលគិរី ក្រចេះ ឬខេត្តស្ទឹងត្រែង ដែលជាប់ព្រំដែនជាមួយវៀតណាម។
ចំណែកនៅឆ្នាំ១៩៧០ រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកសេនាប្រមុខ លន់ ណុល ក៏បានបើកដៃអោយសហរដ្ឋអាមេរិកទម្លាក់គ្រាប់បែក លើកងទ័ពវៀតណាមកុម្មុយនិស្តយៀកកុងខាងជើង ដែលចូលមកផ្ដួលរំលំរបបដឹកនាំរបស់លោក លន់ ណុល ដែរ។
លោកបន្តថា ការទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់អាមេរិកនៅពេលនោះសុទ្ធតែមានការអនុញ្ញាតដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទាំងអស់៕