ប្រជានេសាទរស់នៅឃុំពាមបាង ស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ លើកឡើងថា ស្ថានភាពត្រីនៅឆ្នាំនេះគឺថយចុះជាងឆ្នាំមុនៗទៅទៀត។ ពលរដ្ឋកាន់តែប្រឈមក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ក្រោយពេលពួកគាត់នេសាទត្រីមិនសូវបានច្រើនដូចឆ្នាំមុនៗឡើយ រហូតដល់ពេលខ្លះ ពួកគេត្រូវដើរចាប់ខ្យងដើម្បីយកទៅលក់ជំនួសឲ្យការរកត្រីទៅវិញ។ មន្ត្រីជំនាញជលផលខេត្ត ថាទិន្នផលត្រីមិនថយចុះទេ ប៉ុន្តែអាចដោយសារពលរដ្ឋប្រៀបធៀបមិនត្រូវតាមពេលវេលាប៉ុណ្ណោះ។
ប្រជានេសាទនៅឃុំពាមបាង មិនទាន់ដឹងប្រាកដអំពីមូលហេតុបណ្ដាលឲ្យទិន្នផលត្រីនៅតំបន់ពួកគេរស់នៅធ្លាក់ចុះជាងឆ្នាំមុនៗទេ។ ពលរដ្ឋខ្លះយល់ថា អាចដោយសារទឹកឆ្នាំនេះឡើងគំហុកជាងឆ្នាំមុន ហើយឡើងខុសពេលវេលាត្រីពងផង ទើបធ្វើឲ្យត្រីខ្លះមិនទាន់ជម្រុះពងរបស់ខ្លួន។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ បញ្ហាត្រីថយចុះធ្វើឲ្យពួកគាត់ដែលរស់ពឹងអាស្រ័យលើការនេសាទតែមួយមុខនោះ ត្រូវជួបបញ្ហាប្រឈមក្នុងជីវភាពរស់នៅ ដូចជាគ្មានប្រាក់ចំណូលចិញ្ចឹមគ្រួសារ និងមិនមានដីស្រែចម្ការសម្រាប់ធ្វើដូចពលរដ្ឋរស់នៅលើដីគោកឡើយ។
ប្រជានេសាទរស់នៅឃុំពាមបាង លោក រស់ ធឿន មានប្រសាសន៍ថា ទិន្នផលត្រីនៅឆ្នាំនេះថយចុះខ្លាំងជាងឆ្នាំមុនឆ្ងាយណាស់។ លោកថាកាលពីឆ្នាំទៅ បឹងអភិរក្សទន្លេឆ្មារីង និងមានត្រីងាប់ផង ប៉ុន្តែពេលទឹកឡើងមកក្នុងខែនេះ ត្រីនៅមានច្រើនគ្រាន់បើ ដោយពួកគាត់នេសាទក្នុងមួយថ្ងៃអាចបានចន្លោះពី ៥០ ទៅ ១០០គីឡូក្រាម។ ចំណែកនៅខែដដែលឆ្នាំ២០១៧ ប្រជានេសាទអាចរកត្រីបានក្នុងមួយថ្ងៃមិនដល់ ១០គីឡូក្រាមផង ហើយភាគច្រើនជាប្រភេទត្រីកំភ្លាញ មិនសូវមានពួកត្រីរៀល ឬត្រីស្រកាសទេ។
ប្រភពដដែលអះអាងថា ដោយសារទិន្នផលត្រីថយចុះខ្លាំងនៅឆ្នាំនេះ ពលរដ្ឋមួយចំនួននាំគ្នារកខ្យងដើម្បីលក់ដូរគ្រាន់បានប្រាក់ចិញ្ចឹមគ្រួសារទៀតផង៖ «អារឿងហ្នឹងវាពិបាកដែលបងអើយ! មួយៗឮតែពោលដែរថារកអីមិនបានសោះ ដាច់អង្ករ អាខ្លះទៅរាវខ្យងតាំងពីកូនចៅតូចស្រីប្រុសអីទៅហើយ»។
ពលរដ្ឋរូបនេះបញ្ជាក់ថា ត្រីកាន់តែពិបាករក ចំណែកឧបករណ៍នេសាទរបស់ពួកគាត់ជាលក្ខណៈគ្រួសាររស់នៅលើផ្ទៃទឹក ក៏កាន់តែពិបាកនេសាទថែមទៀត ព្រោះមន្ត្រីជំនាញតែងចុះបង្ក្រាបជានិច្ច។ លោកស្នើឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកំណត់ឧបករណ៍នេសាទរបស់ពួកគាត់ដែលរស់ពឹងអាស្រ័យលើមុខរបរមួយនេះឲ្យបានច្បាស់លាស់ និងទូលាយជាងមុន ជៀសវាងធ្វើឲ្យពលរដ្ឋកាន់តែពិបាកក្នុងការប្រកបមុខរបរប្រចាំថ្ងៃរបស់ខ្លួន។ ម្យ៉ាង ពួកគាត់កំពុងរង់ចាំដីសម្បទានសង្គមកិច្ចដែលអាជ្ញាធរថានឹងផ្តល់ជូនពួកគាត់។
ជំទប់ទី២ ឃុំពាមបាង លោក គុំ ខុម កត់សម្គាល់ថា ទិន្នផលត្រីនៅឆ្នាំនេះពិតជាធ្លាក់ចុះប្រាកដមែន។ ទិន្នផលត្រីថយចុះនៅតំបន់ពួកគាត់រស់នៅ គឺបណ្តាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋ ពីព្រោះអ្នកភូមិរបស់លោកស្ទើរតែទាំងអស់ទៅហើយដែលរស់ពឹងអាស្រ័យលើរបរនេសាទ។ លោកបញ្ជាក់ថា បទល្មើសនេសាទក៏មិនសូវមានច្រើនដូចមុនៗដែរ ប៉ុន្តែត្រីនៅតែមិនសូវសម្បូរដដែល៖ «គាត់ប្រកាសថាផ្តល់ដីសម្បទានជូនប្រជាពលរដ្ឋ។ គាត់ថាដីនៅពពក ហើយប្រជាជនសួរមកខ្ញុំដែរ ខ្ញុំថាខ្ញុំអត់ដឹងទេ»។
ឃុំពាមបាង មានភូមិចំនួន៥ និងមានប្រជាជនសរុបជិត ៧០០គ្រួសារ (៦៨៧គ្រួសារ) ហើយពលរដ្ឋប្រមាណ ៩០ភាគរយ គឺរស់ពឹងផ្អែកទៅលើមុខរបរនេសាទ។
នាយខណ្ឌរដ្ឋបាលជលផលខេត្តកំពង់ធំ លោក ប៉ែន វណ្ណារិទ្ធ មានប្រសាសន៍ថា ទិន្នផលត្រីនៅឆ្នាំនេះមិនបានថយចុះដូចការលើកឡើងទេ ប៉ុន្តែអាចដោយសារការប្រៀបធៀបខុសពេលវេលាទៅនឹងឆ្នាំមុនៗ។ បន្ថែមពីនេះ ដោយសារពលរដ្ឋនៅឆ្នាំនេះមិនអាចប្រើឧបករណ៍នេសាទខុសច្បាប់ដូចឆ្នាំកន្លងទៅបាន ជាហេតុធ្វើឲ្យពួកគាត់នេសាទត្រីមិនសូវបានច្រើន៖ «ការសង្កេតរបស់ខ្ញុំ ត្រីឆ្នាំនេះមិនថយចុះទេ ដោយសារតែស្ថានភាពអំណោយផលល្អ គឺទឹកឡើងលឿនចូលទៅក្នុងដែននេសាទហ្នឹងវាទូលាយ។ អ៊ីចឹងត្រីមានជម្រកសម្រាប់ពងកូន»។
នាយខណ្ឌរដ្ឋបាលជលផលដដែលបញ្ជាក់ថា ការស្នើរបស់ពលរដ្ឋឲ្យកំណត់ច្បាប់ ដើម្បីសម្រួលដល់ការប្រើឧបករណ៍នេសាទឲ្យបានទូលាយជាងមុន ខាងមន្ត្រីជំនាញក៏បានបញ្ជូនសំណើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ជលផលទៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីថែមទៀត ប៉ុន្តែមិនទាន់សម្រេចបែបណាទេ។
រយៈពេល ៧ខែក្នុងឆ្នាំ២០១៧ មន្ត្រីជំនាញខេត្តកំពង់ធំ បង្ក្រាបបទល្មើសនេសាទបានចំនួន ២៦៦ករណី ក្នុងនោះបំផ្លាញឧបករណ៍នេសាទខុសច្បាប់ចំនួន ២៥៤ករណី ហើយបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅតុលាការចំនួន ១២ករណី ដែលមានជនសង្ស័យចំនួន ២៥នាក់។
ទាក់ទងការស្នើសុំដីសម្បទានសង្គមកិច្ចរបស់ប្រជានេសាទវិញ អ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តកំពង់ធំ លោក គង់ វិមាន មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី១៥ សីហា ថា រាជរដ្ឋាភិបាល ព្រមទាំងអាជ្ញាធរខេត្ត តែងតែគិតគូរអំពីបញ្ហានេះ ធ្វើយ៉ាងណារំដោះពួកគាត់ចេញពីផ្ទៃទឹក ឲ្យបានមករស់នៅលើដីគោកវិញ។ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរនៅមិនទាន់កំណត់ទីតាំងសមស្របណាមួយជូនប្រជានេសាទទាំងនោះទេ ព្រោះគម្រោងនេះស្ថិតនៅក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅឡើយ។ លោករីករាយដែលដឹងថា ពលរដ្ឋចង់មករស់នៅលើដីគោកសម្រាប់ផ្លាស់ប្ដូរជីវភាពរស់នៅរបស់ខ្លួន ដោយមិនពឹងអាស្រ័យលើមុខរបរនេសាទទាំងស្រុង ប៉ុន្តែផែនការនេះត្រូវការពេលវេលាសិក្សាឲ្យបានច្បាស់លាស់ជាមុនសិន ដើម្បីធានាស្ថានភាពរស់នៅមួយប្រសើរសម្រាប់ពួកគាត់ទាំងនោះ មិនអាចធ្វើឡើងដោយប្រថុយប្រថានបានទេ៖ «មុននឹងយើងសម្រេចចិត្តឲ្យគាត់ចាកចេញ យើងត្រូវតែមានទីតាំងមួយសមស្រប។ បាទ! សមស្របដោយយើងរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសមស្រប មានគោលការណ៍ច្បាស់លាស់ពីរាជរដ្ឋាភិបាល។ យើងគិតគូរជាស្រេច ទើបយើងនាំគ្នាមក»។
ពលរដ្ឋរស់នៅលើផ្ទៃបឹងទន្លេសាបនៅខេត្តកំពង់ធំ មាននៅឃុំពាមបាង ស្រុកស្ទោង និងនៅឃុំផាត់សណ្ដាយ ស្រុកកំពង់ស្វាយ ដែលមានចំនួនជាង ១ពាន់គ្រួសារ។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលស្តីទីអង្គការលីកាដូ (LICADHO) ខេត្តកំពង់ធំ លោក ឈួម រុណ មើលឃើញថា គម្រោងផ្តល់ដីសម្បទានសង្គមកិច្ចជូនពលរដ្ឋរស់នៅលើផ្ទៃទឹក ហាក់នៅមានភាពយឺតយ៉ាវ ពីព្រោះគម្រោងនេះចាប់ផ្តើមតាំងពីសម័យកាលអភិបាលខេត្តចាស់។ លោកយល់ថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរអាចផ្តល់ដីសម្បទានជូនប្រជានេសាទបាន គឺជារឿងល្អ ដើម្បីកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។ ម្យ៉ាង ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការធ្លាក់ចុះនៃទិន្នផលត្រីពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំនោះ។
លោក ឈួម រុណ ស្នើឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាល ពិសេសអាជ្ញាធរខេត្ត ចាត់វិធានការឲ្យបានច្បាស់លាស់ ដោយរិះរកដីតំបន់ណាមួយដែលមានជីជាតិល្អ សម្រាប់ការដាំដុះដំណាំផ្សេងៗ និងមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រឹមត្រូវ ជាដើម៕