សង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា ប្រជាពលរដ្ឋនៅតែពិបាកស្វែងរកយុត្តិធម៌ពីស្ថាប័នតុលាការសព្វថ្ងៃនេះ។ ការលើកឡើងនេះ បន្ទាប់ពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ បានសរសើរដល់ប្រធានសាលាដំបូងទាំងអស់ ថាបានខិតខំធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឲ្យដំណើរការរបស់តុលាការប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ក្នុងការផ្ដល់នូវសេវាលើវិស័យយុត្តិធម៌។
ទោះជាយ៉ាងណា សង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា គេមិនពិបាកក្នុងការវាយតម្លៃលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌សព្វថ្ងៃនេះឡើយ ព្រោះនៅតែឮសំឡេង ឬមតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជាញឹកញាប់នៅតាមបណ្ដាញប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាននានា ដែលពួកគាត់នៅតែចេញតវ៉ានៅពេលមិនអាចទទួលបានយុត្តិធម៌ដោយងាយស្រួលនោះ។
ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត ថ្លែងថា ប្រសិនបើពលរដ្ឋអាចទទួលបានយុត្តិធម៌ដោយស្រួលពីស្ថាប័នតុលាការ ប្រហែលមិនមានការទទូចពីអង្គការជាតិ អន្តរជាតិ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ដែលចង់ឲ្យប្រព័ន្ធតុលាការសព្វថ្ងៃនេះជាស្ថាប័នឯករាជ្យ និងធ្វើការវិនិច្ឆ័យដោយឆន្ទានុសិទ្ធិ និងមិនស្ថិតក្រោមនិន្នាការនយោបាយ។ លោកបន្តថា រយៈពេលកន្លងទៅ ពលរដ្ឋនៅតែរអ៊ូរទាំជាច្រើនអំពីប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ និងចង់ឲ្យមានការធ្វើកំណែទម្រង់ពិតប្រាកដ៖ «កំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌វាត្រូវកំណែទម្រង់ទាំងអស់ គឺទាក់ទងមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ ធនធានបុគ្គលិកក្នុងតុលាការ ព្រមទាំងធនធានព្រះរាជអាជ្ញា និងចៅក្រម ជាដើម»។
កាលពីថ្ងៃទី៧ កក្កដា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក អង្គវង្ស វឌ្ឍានា ថ្លែងនៅក្នុងសិក្ខាសាលាមួយដែលនិយាយអំពីតួនាទី និងភារកិច្ចរបស់ប្រធានសាលាដំបូង ដោយបានសរសើរថា ប្រធានសាលាដំបូងទាំងអស់បានពុះពាររាល់ការលំបាកជាច្រើន ដើម្បីធ្វើឲ្យស្ថាប័នតុលាការមានស្ថិរភាព និងដំណើរការប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ក្នុងការផ្ដល់សេវាលើវិស័យយុត្តិធម៌ដល់សាធារណជន បើទោះជាស្ថាប័នតុលាការនៅខ្វះខាតថវិកា មធ្យោបាយ សម្ភារៈ រួមទាំងធនធានមនុស្សក្ដី។
លោក អំ សំអាត បញ្ជាក់ថា ប្រធានតុលាការ គឺគ្រាន់តែជាអ្នកចាត់ចែងរដ្ឋបាលទូទាំងនៅតុលាការ ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់ដើម្បីធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានជំនឿទុកចិត្តលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នោះ គឺចៅក្រម ឬព្រះរាជអាជ្ញា ត្រូវហ៊ានសម្រេចក្ដីដោយផ្អែកលើអង្គហេតុ និងអង្គច្បាប់ច្បាស់លាស់ និងលុបបំបាត់ឲ្យអស់នូវអំពើពុករលួយក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការ។
កាលពីថ្ងៃទី១២ ឧសភា ក្រសួងយុត្តិធម៌ បានដាក់ចេញការអនុវត្តយុទ្ធនាការ ១០០ថ្ងៃ ដើម្បីវាយតម្លៃគុណភាព និងប្រសិទ្ធភាពតុលាការនៅកម្ពុជា។ ក្រសួងយុត្តិធម៌ ពន្យល់ថា យុទ្ធនាការនេះមានគោលដៅធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពយុទ្ធសាស្ត្រ និងកម្មវិធីកំណែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ដើម្បីឲ្យមានភាពជាក់លាក់ ជាពិសេសដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នរបស់កម្ពុជា ដោយតម្រូវឲ្យមានការឲ្យតម្លៃពីប្រសិទ្ធភាពការងាររបស់តុលាការគ្រប់រាជធានី-ខេត្ត ព្រមទាំងបញ្ហាប្រឈមផងដែរ។
ទោះជាយ៉ាងណា នៅក្នុងរបាយការណ៍សង្ខេបមួយស្ដីពីហានិភ័យនៃសំឡេងរិះគន់ ដែលចេញផ្សាយដោយអង្គការលីកាដូ (LICADHO) នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ នេះ បានឲ្យដឹងថា ក្នុងរយៈពេល ២ឆ្នាំចុងក្រោយ យ៉ាងហោចណាស់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សចំនួន ១២នាក់ ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ដាក់ពន្ធនាគារមិនត្រឹមត្រូវ ដោយប្រើប្រាស់តុលាការដែលមិនឯករាជ្យ ដើម្បីគាបសង្កត់ និងដាក់ទណ្ឌកម្មដល់អ្នកដែលហ៊ាននិយាយជាសាធារណៈអំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ហើយនៅក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៧ ពលរដ្ឋយ៉ាងតិចចំនួន ៧នាក់ ស្ថិតក្នុងពន្ធនាគារ។
មន្ត្រីនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) ដែលមានមន្ត្រីរបស់លោកចំនួន ៥នាក់ទើបត្រូវបានដោះលែងជាបណ្ដោះអាសន្ន បន្ទាប់ពីចាប់ដាក់ពន្ធនាគារអស់រយៈពេលជាង ១ឆ្នាំ ដោយសារកាតព្វកិច្ចការពារសិទ្ធិមនុស្សនោះ គឺលោក សំ ច័ន្ទគា ថ្លែងថា តុលាការនេះហើយគឺជាស្ថាប័នការពារសិទ្ធិមនុស្សពិតប្រាកដ ហើយសង្គមស៊ីវិលដែលឈ្មោះជាអ្នកសិទ្ធិមនុស្សនោះ គឺគ្រាន់តែជាអ្នកតាមឃ្លាំមើលការគោរពសិទ្ធិមនុស្សប៉ុណ្ណោះ៖ «កិច្ចការទាំងអស់នេះវាតម្រូវឲ្យរដ្ឋាភិបាលត្រូវកែទម្រង់ និងជំរុញឲ្យខ្លាំងថែមទៀតមិនអាចធ្វើសើៗបានទេ»។
ក្រុមសង្គមស៊ីវិលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សទាំងនេះ បញ្ជាក់ថា នៅក្រោយមានការរិះគន់ និងការផ្ដល់អនុសាសន៍ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសពីមន្ត្រីទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ ជាដើម ស្ថាប័នតុលាការហាក់មានការកែទម្រង់តិចតួចប៉ុណ្ណោះ៕